Tarbiyaviy ishlar metodikasi fanidan amaliy mashg’ulot mavzulari yuzasidan savol va topshiriqlar

TARBIYAVIY ISHLAR METODIKASI FANIDAN

Amaliy mashg’ulot mavzulari yuzasidan savol va topshiriqlar:

1.Sinfdan va maktabdan tashqari ishlarni tashkil qilishda tashkilotchi shaxsiga bo’lgan talablar.

2. Tarbiyada muomala mahorati

3. O’quvchiga pedagogik ta'sir ko’rsatish mahorati.

4.Sinfdan tashqari tarbiyaviy ishlarni tashkil qilish.

5.O’quvchilar jamoasi bilan ishlash.

6. Iqtisodiy tarbiya berish usullari.

7.Iste’dodli bolalarni aniqlash va ularni tarbiyalash .

8. Oilada bola tarbiyasi

9. Tarbiyaviy ishlar orqali insonparvarlikni tarbiyalash

Javoblar
1. Sinfdan tashqari ishlar deganda – maktab o`qituvchilari yoki chetdan taklif qilingan mutaxassislar rahbarligi ostida maktabda darsdan tashqi vaqtda o`quvchilar o`rtasida yo`lga qo`yiladigan va olib boriladigan ta`lim-tarbiya ishlari nazarda tutiladi. Maktabdan tashqari ishlar o`quvchilar bilan olib boriladigan, maxsus tashkil etilgan muassasalar tomonidan uyushtiriladigan ta`lim-tarbiya va madaniy ishlardan iboratdir.

Bu ishlarni olib borish tartibi O’zbekiston Respublikasining “Ta’lim to’g’risida” gi Qonunining II bob 17-moddasi “Maktabdan tashqari ta’lim” ni tashkil etish masalasini aniq belgilab bergan: “Bolalar va o’smirlarning yakka tartibdagi ehtiyojlarni qondirish, ularning bo’sh vaqti va dam olishini tashkil etish uchun davlat organlari, jamoat birlashmalari, boshqa yuridik va jismoniy shaxslar, madaniy-estetik, ilmiy, texnikaviy, sport va boshqa yo’nalishlarda maktabdan tashqari ta’lim muassasalarni tashkil etishlari mumkin”. Maktabdan tashqari ta’lim muassasalariga bolalar, o’smirlar ijodiyoti saroylari, uylari, klublari va markazlari, bolalar-o’smirlar sport maktablari, san’at maktablari, musiqa maktablari, kutubxonalar, sog’lomlashtirish muassasalari va boshqa muassasalar kiradi. O‘quvchilar bilan olib boriladigan sinfdan va maktabdan tashqi ishlarga ta`lim-tarbiya jarayonining ajralmas tarkibiy qismidir. U darslarda olib boriladigan o`quv-tarbiya ishlarini mustahkamlab va to`ldirib borishi bilan birgalikda o`quvchilarni pedagogik ta`sir ostiga to`la ravishda jalb etishga hamda dars uchun ajratilgan vaqt ichida amalga oshirilishi qiyin bo`lgan yoki butunlay iloji bo`lmagan bir qancha muhim tarbiyaviy vazifalarni hal qilishga yordam beradi.
Sinfdan va maktabdan tashqari ishlar o`quvchilarni ma`naviy-axloqiy ruhda tarbiyalashda, ularga bilim berishda muhim vosita bo`lganligi tufayli bu ishlarni keng yo`lga qo`yishga maktab direktorlari, ilmiy mudirlar, shuningdek, o`qituvchilar jamoasi katta e`tibor berishi, «Yoshlar ittifoqi» va «Kamalak» tashkilotlari, ota-onalar jamoasi va maktab rahbarlari yordamidan har tomonlama foydalanish kerak. O`quvchilar bilan olib boriladigan sinfdan va maktabdan tashqi ishlarni o`qituvchilar jon dillari bilan sevishlari, bu ishga rahbarlik qilishda ishtirok etishni o`zlarining eng muhim vazifalaridan biri deb bilishlari zarur. Maktabning yangi vazifasi har bir o`qituvchidan faqatgina o`z fani va uni o`qitishni a`lo darajada bilishnigina emas, balki bilimlarni chuqur egallashni va bundan sinfdan tashqi ishlarni maqsadga muvofiq yo`lga qo`yishda ijodiy foydalana bilishni, har tomonlama ma`lumot va mahoratga ega bo`lishni talab qiladi. Bu vazifalarning muvaffaqiyatli hal qilinishiga har taraflama yordam ko`rsatish har bir o`qituvchining oliy burchidir. Sinfdan tashqari ishlar shaklini tanlaganda uning tarbiyaviy ahamiyatini shu ishning maqsadi, vazifalari nuqtayi nazaridan baholash kerak. Tarbiyani eng avvalo insonning o’ziga qaratilgan. Birinchi Prezidentimiz tomonidan dunyoda birinchi bor insonning diqqat-e’tibori uni o’zligini anglashga qaratildi. O’zligini anglash birinchidan, uning ozod, erkin, nodir, ulug’ siymoligini anglash va o’zida unga amal qilish sifatlarini shakllantirib borish bo’lsa, ikkinchidan uning o’ziga xos milliy-insoniy asoslarini anglash va ularga amal qilishdan iboratdir. Yuqorida sanab o’tilgan ikki sifat komil inson sifatining asosini tashkil etadi. Chunki komil inson sifatlarini tarbiya sohasidagi ilmlarini xulosalab, mujassamlashtirsa, ular asosan 3 ta

1. Ezgu niyat, fikr;

2. Ezgu so’z, xushmuomala;

3. Ezgu ish, ezgu faoliyatdan iboratdir.

2.Muloqot madaniyatining tarbiyalovchi imkoniyatlarini ro`yobga chiqarish ko`p jihatdan o`qituvchining shaxsiy sifatlari bilan belgilanishini ta`kidlab o`tish lozim. Pedagogik muloqot madaniyatining har jihatdan to`g`ri tanlangan, o`qituvchining ma`naviy saviyasi, betakror xususiyatlariga muvofiq keluvchi uslubi quyidagi vazifalar majmuini hal qilishga yordam beradi: