Tarix fanlaridan bitiruv nazorat imtihon materiallari va javoblar


Download 55.68 Kb.
Pdf ko'rish
Sana09.12.2017
Hajmi55.68 Kb.
#21864

 

1

 

 

 

 



 

2016-2017-O‘QUV YILIDA  

UMUMIY 

O’RTA TA’LIM 



MAKTABLARINING 

9-SINF  O‘QUVCHILARI UCHUN 

TARIX  FANLARIDAN BITIRUV 

NAZORAT IMTIHON 

MATERIALLARI VA JAVOBLAR 

TO’PLAMI 



(Namuna

 

 



 

 

 

 

 



Xiva – 2017 

 

 http://maktabim.uz/                                                       http://azamat.moy.su/ 

 



16-bilet 

1. 


Qadimgi Rimga asos solinishi 

Rim shahri Tibr daryosi bo`yidagi shinamgina dehqonchilik manzilgohlaridan boshlangan. Tibr bo`ylab joylashgan kichik 

manzilgohlar birlashib, katta shaharga aylandi. Rim yettita tepalikda joylashgan. Tibr toshgan kezlarda tepaliklar o`rtasidagi 

vodiy odam o`tolmaydigan botqoqlikka aylanib qolar edi. Shaharjoylashishi harbiy nuqtayi nazardan juda ham qulay bo`lgan. 

Da-ryo va botqoqlik lotinlarni qo`shni qabilalar hujumlaridan himoya qilar edi. Rivoyatga qaraganda, miloddan avvalgi 753-

yilda Rim shahriga aka-uka Romul va Rem tomonidan asos solingan. Dunyoga kelganlaridan so`ng chaqaloqlarni o`lsin deb 

Tibr daryosi bo`yida tashlab ketishadi. Daryo bo`yida ularni Ona bo`ri topib oladi, bir cho`pon kelib olib ketmaguncha aka-

ukalarni emizadi va boqadi. Voyaga yetganlarida esa Tibr bo`yida shahar barpo etishga ahd qilishadi. Aka-ukalar janjallashib 

qolib, Romul o`z inisini o`ldirib qo`yadi, shaharga esa o`-z nomini beradi. Bugungi kunda, afsonada aytilganidek, egizaklarni 

ernizgan Ona bo`ri Rimning timsoli hisoblanadi.  Miloddan avvalgi VI asrda Rim aholisi ko`p shaharga aylanadi. Kapitoliy 

tepaligida esa dushmanlardan himoyalanish uchun qal'a bunyod etiladi. 

2.Samarqanddagi Registon me’moriy majmuasi 

Qadimiy Samarqand shahrining rasmiy markazi Registon maydoni boʻlib, bu erda uchta madrasa qad koʻtargan: Ulugʻbek 

madrasasi (1417-1420), Sherdor madrasasi (1619-1636), Tilla-kori madrasasi (1647-1660). Registon - qadimiy ilm, taʼlim 

muassasalari joylashgan joy boʻlib, sharqdagi shahar qurilishi sanʼatining eng koʻzga koʻrinarli namunalaridan biri hisoblanadi. 

U haqda Temuriylar faxr bilan: „Kim bizning kuch- qudratimizga shubha qilsa, kelib biz qurgan binolarni koʻrsin“, deganlar. 

2001- yilda bu uch madrasa UNESCOning butun dunyo yodgorliklari roʻyxatiga kiritilgan. Registon maydoni- tarixda 

shaharning ilm-fan, siyosat va diniy markazi bo’lgan. “Registon ” so’zi “qumloq joy” degan ma’noni anglatadi. O’rta asrlarda 

hamma katta shaharlarda markazlar “Registon” deb atalar edi. Shu nomdagi maydonlar Buxoro, Shahrisabz va Toshkentda ham 

bo’lgan. Samarqanddagi maydon esa O’rta Osiyodagi eng mahobatli va tahsinga sazovor maydonlardan biri edi. Bu maydonda 

bir necha ming yillik tarix mujassam. Amir Temur podshohligi davrida Registon Samarqandning markaziga aylantirildi. 

Ulug’bek davri (1409-1447)da esa maydon bundan ham muhimroq ahamiyatga ega bo’ldi. Zamonaviy Registon ansambli o’zida 

Ulug’bek madrasasi (1417-1420), Sherdor madrasasi(1619-1636) va Tillakori masjid-madrasasini (1647-1660) mujassam etadi. 

Registonning janubiy tomonida xalq orasida “Childuxtaron” deb atalmish xonaqoh va maqbaralar joylashgan edi. Ularni 

Ko’chkunjihon (1527-1530) qurdirgan edi va Tillakori madrasasiga qo’sh qilib bunyod etilgan edi. U 1904-yilgi zilziladan so’ng 

xarobaga aylanib, 1910-yili butunlay buzilgan va o’rni maydon bo’lib qolgan. 100 yil orasida oxirgi ko’rinishini olgan bu 

Registonni ko’rish ishtiyoqida butun dunyo sayyohlari tashrif buyurishadi. 



3.Isaak Nyuton hayoti va faoliyati. 

Buyuk ingliz fizigi va matematigi, klassik mexanika asoschisi Isaak Nyuton Grantem (Angliya) shahri yaqinidagi Vulstorn 

qishlog‘ida fermer oilasida tug‘ildi. 12 yoshida Grantem maktabida o‘qiy boshladi, 1661-yilda Kembrij universiteti kollejlaridan 

biriga kirib, uni tugallaganidan so‘ng bakalavr ilmiy darajasini oldi. 

Nyuton Isaak (1643–1727) Butun olam tortishish qonunini maktabda o‘qigansiz. Ana shu qonunning kashf etilishiga tasodifan 

daraxtdan uzilgan olma sabab bo‘lganligi ham sizga ma’lum. Nima sababdan olma hech qayoqqa og‘masdan to‘ppa-to‘g‘ri 

yerga tushadi, deb o‘yladi olimlardan biri. U yoshlik yillaridayoq bu masala ustida o‘ylay boshlagan, lekin uning javobini 

yigirma yildan keyingina e’lon qilgan. Bu olim buyuk ingliz fizigi va matematigi, klassik mexanika asoschisi Isaak Nyuton edi. 

U Grantem (Angliya) shahri yaqinidagi Vulstorn qishlog‘ida fermer oilasida tug‘ildi. 12 yoshida Grantem maktabida o‘qiy 

boshladi, 1661-yilda Kembrij universiteti kollejlaridan biriga kirib, uni tugallaganidan so‘ng bakalavr ilmiy darajasini oldi.  

1668-yilda Nyutonga magistr unvoni berildi, 1672-yilda u London Qirollik jamiyati a’zosi etib saylandi, 1703-yilda esa uning 

prezidenti bo‘ldi. 

Isaak bolalik chog‘laridanoq varrak, mexanik o‘yinchoqlar yasashni xush ko‘rardi. Keyinchalik u ko‘zgu, prizma va linzalarni 

sayqallovchi mohir usta bo‘lib yetishdi. Ko‘zgularni sayqallash san’ati Nyutonga, ayniqsa, yulduzli osmonni kuzatishga 

mo‘ljallangan ko‘zguli teleskopni yasashda asqotdi. Teleskopning har bir qismini ishlash juda katta mehnat va sabr-toqat talab 

qilardi. Matonati tufayligina u ajoyib teleskop yasashga muvaffaq bo‘ldi. 

  

4. “Ekstremizm” so’ziga izoh bering. -o‘z maqsadiga erishish yo'lida eng keskin choralami qo'llashga tarafdorlik.  

 

17-bilet 

1. 

XVI  asrda  Hindiston  davlati.XVI  asrda  Hindistonda  siyosiy  tarqoqlik  hukm  surardi.  O'zaro  ichki  nizolar  va  urushlar 

mamlakatni kuchsizlantirgan edi. Hindistondagi ichki siyosiy ahvolni sinchkovlik bilan kuzatib turgan Kobul hukmdori Zahiriddin 

Muhammad  Bobur  vaziyatdan  foydalanishga  qaror  qildi  va  Hindistonni  egallash  uchun  harbiy  yurish  boshladi.  Bu  davrda 

Shimoliy  Hindistondagi  Dehli  sultonligida  Hindistondagi  afg  'on  qabilalaridan  chiqqan  lo'diylar  sulolasi  hukmronlik  qilardi. 

Bobur  Mirzo  1526-  yilning  21-  aprelida  Panipat  jangida  Ibrohim  Lo'diy  qo'shinini  tor-mor  keltirdi.  27-  aprel  kuni  esa  Dehli 

shahrida Bobur podshoh nomiga xutba о'qildi. Shu tariqa tarixda 332 yil yashagan yangi imperiya - Boburiylar imperiyasiga asos 

solindi.  Bobur  Hindistonda  o'zi  bilan  qolgan  qo'shinga  jogir  tarqatdi.  Bu  yerlarda  xo'jalik  yuritish  ishlariga  rahbarlik  qilish 

mahalliy  urf-odatlarni  yaxshi  biladigan  hindularga  topshirildi.Bobur  imperiya  taxtida  uch  yil  o'tirdi.  1530-  yilda  Boburning 

o'limidan so'ng imperiya taxti katta o'g'li Humoyunga o'tdi.Imperiyadagi siyosiy ahvol. Humoyun imperiya sarhadlarini yanada 

kengaytirishga  intildi.  Bu  kurashda  uning  asosiy  raqibi  Bixor  va  Bengaliyada  joylashib  olgan  afg'on  qabilalarining  yetakchisi 

Sherxon  Sur  bo'ldi.  Ikki  sarkarda  qo'shinlari  o'rtasidagi  jangda  Sherxon  Surning  qo'li  baland  keldi.  Mag'lubiyatga  uchragan 

Humoyun Eronga qochib ketdi. Sherxon Sur Hindiston taxtini egalladi va shoh deb e'lon qilindi. Bu hodisa 1540- yilda yuz berdi. 

Surlar davri shiddatli va shafqatsiz ichki kurashlar bilan o'tdi. Oqibatda Hindistonda og'ir siyosiy vaziyat vujudga keldi. Bundan 

Humoyun ustalik bilan foydalandi. Taxtdan ayrilgan yillarda u turk, fors, turkman va о 'zbeklardan iborat kuchli qo'shin tuza olgan 

edi. 1555- yilda Humoyun Hindiston taxtining da'vogarlarini tor-mor etib, yana hokimiyatni o'z qo'liga qaytarib oldi. Unga taxtda 

uzoq  o'tirish  nasib  etmadi.  Oradan  ко  'p  vaqt  о'tmay  Humoyun  tasodifiy  falokat  tufayli  halok  bo'ldi.Imperiya  Akbarshoh 



 

3

davrida. Boburiylar sulolasi hukmdorlari ichida «Buyuk Akbar» degan unvonga sazovor bo'lgan Humoyunning о'g'li Akbarshoh 

1556- yilda otasi taxtini egalladi. Akbarshoh hamisha uzoqni ко'zlab siyosat yuritdi. Shu tufayli u Hindistonda о 'z hukmronligini 

to'la va uzil-kesil  o'rnata oldi. Shuning uchun ham uni Hindistondagi Boburiy hukmdorlar ichida eng ulug'i - «Buyuk Akbar» deb 

atashgan.  Akbar  Hindiston  tarixidagina  emas,  balki  jahon  tarixida  ham  eng  buyuk  shohdir.  Agar  yevropalik  hukmdorlar  bilan 

taqqoslanadigan bo'lsa, Akbar ulug'vorlikda ham, omadbarorlikda ham ulardan ustun turadi. Ishvari Prasad, hind tarixchi olimi. 

Akbarshoh bunday buyuklikka osonlikcha erishgan emas. Uning asosiy raqibi Hindistondagi afg'on qabilalari  yetakchilari edi. 

Akbarshoh  qo'shini  1556-  yilda  afg'on  qabilalari  qo'shinini  tor-mor  etdi.    1559-  yilga  kelib  taxt  uchun  boburiylarga  qarshi 

kurashning  yetakchi  kuchlari  -  afg  'onlarning  Sur  sulolasi  butunlay  yanchib  tashlandi.  Akbarshohning  hukmronlik  yillari 

imperiyaning  oltin  davri  bo'lgan.  Akbarshoh  zukko  davlat  arbobi,  mohir  sarkarda  bo'lishi  bilan  bir  qatorda,  itoatkor  о'g'il, 

g'amxo'r ota ham edi. Qo'1 ostidagi xalqlarning turmush farovonligi doimo uning e'tiborida turgan. Kambag'al, beva- bechoralarga 

muntazam moddiy yordam ko'rsatgan. Akbarshoh falsafa, din, adabiyot va tarix ilmini yaxshi egallagan. U boshqa din vakillariga 

nisbatan ham adolatli siyosat yuritgan. Akbarshoh musulmon bo'lmaganlardan undiriladigan «jizya» solig'ini bekor qilgan. 

Hindlarning ziyoratgohlaridan olinadigan soliqni man etgan. Imperiya hududida yagona savdo solig'i joriy etilgan. Ham xolisa, 

ham  jogirdorlar  yerlaridan  teng  miqdorda  soliq  undirilgan.  Davlat  idoralaridagi  lavozimlar,  dini  va  mazhabidan  qat'i  nazar, 

shaxsning  salohiyatiga  qarab  taqsimlangan.  Akbarshoh  barcha  fuqarolarga  din  erkinligi  bergan.  Bir  so'z  bilan  aytganda, 

Akbarshoh hindlar bilan musulmonlarning yonma-yon, tinch-totuv yashashlariga erishgan. Akbarshoh yuritgan bunday adolatli 

siyosat  boburiylar  davlatining  ulkan  imperiyaga  aylanishida,  uning  mahalliy  aholi  va  amaldorlar  tomonidan  qo'llab- 

quvvatlanishida  katta  rol  о'ynadi.  Bu  esa,  о'z  navbatida,  imperiyaning  qudrati  va  shon-shuhratining  yanada  ortishiga  xizmat 

qilgan.Akbarshoh  Hindistonda  yuritgan  adolatli  siyosati  evaziga  «Milliy  podshoh»,  «Xalq  hukmdori»  nomlariga  ham  sazovor 

bo'lgan. Akbarshoh 1605- yilda vafot etgan. XVII asr ikkinchi yarmidan boshlab imperiyada toju taxt uchun kurash avj oldi. Oxir-

oqibatda, bu kurashda 1627-1658-yillarda hukmronlik qilgan Shoh Jahon (Akbarshohning nabirasi)ning o'g'li Avrangzeb g'alaba 

qozondi.  U  1658-  yilda  Dehli  shahrini  egalladi  va  o'zini  shoh  deb  e'lon  qildi.  Avrangzeb  hukmronligi  davrida  (1658—  1707) 

imperiya hududi yanada kengaydi. Ayni paytda, Avrangzeb hukmronligi yillarida imperiya inqirozi uchun zamin ham yetila bordi. 

Xo'sh, bu nimalardan iborat edi? Avvalo, Avrangzebning hech kimga ishonmasligi, hamma narsaga shubha bilan qarashi davlati 

arkon hamda mahalliy hind hukmdorlarining undan ко'nglini sovitdi. 

2. 


Kompozitor Lyudvik van Betxoven ijodidagi bosh g’oya. 

Betxoven — nemis kompozitori, pianinochi va dirijyor. Vena klassik maktabining vakili. 1792-yilda Venaga koʻchgan va tez 

orada oʻzining erkin va taʼsirchan, yangi ijro uslubi bilan isteʼdodli pianinochi, badihachi-improvizator sifatida tanilgan. Venada 

(1795—1800) yaratgan fortepiano konsertlari, 8-chi „Patetik“ fortepiano sonatasi, kvartetlari, 1-chi simfoniyasi, „Prometeyning 

yaratmalari“ baletidayoq Betxovenga xos, Buyuk Fransuz inqilobi gʻoyalari taʼsiri ostida shakllangan ijodiy uslubi koʻzga 

tashlandi. 27 yoshidan qulogʻi ogʻirlashib, keyinchalik butunlay kar bulib qolsada, ichki uquv, his-tuygʻu bilan birtalay asarlar 

yaratdi, dirijyorlik qildi. Betxoven ijodi, ayniqsa 1801—1812 yillarda kamol topdi. Qahramonlik va demokratizm ruxi bilan 

yug'rilgan 3-chi („Qahramonnoma“), 5-chi simfoniyalari, „Fidelio“ operasi, I. Gyotening „Egmont“ fojiasiga yozgan musiqasi, 

„Appasionata“ fortepiano sonatasi, skripka va fortepiano uchun „Kreyserov“ sonatasi mashhur. Chuqur fojiaviylik va adolat 

tantanasiga ishonch ruxi bilan sugʻorilgan 9-chi simfoniyasi Betxoven ijodining choʻqqisidir. Soʻnggi asarlari (28—32 

fortepiano sonatalari, 12—16 kvartetlari, bagatellar)da kompozitorning yangi ifoda vositalari topishga intilishi seziladi. 

Musiqiy qahramonlik uslubini yaratgan Betxoven simfonik musiqa tafakkuri koʻlamini nihoyatda kengaytirgan, kamercholgʻu 

va vokal musiqasi, konsert janrlarining gʻoyaviy mazmunini teranlashtirgan, mavjud musiqa shakllari va janrlarini isloh etgan. 

Ijodida turli (ingliz, venger, italyan, nemis, polyak, rus, ukrain) xalq kuylarini qayta ishlagan, Sharq mavzulariga murojaat 

qilgan (Saʼdiy sheʼrlariga 2 kanon). Betxovenning 5, 7, 8, 9-chi simfoniyalari, fortepiano va skripka konsertlari, birtalay 

fortepiano va skripka sonatalari, kamer ansambl va boshqa asarlari Oʻzbekistonda ijro etiladi. 

3. 

Rojer Bekon ilmiy ijodidagi asosiy goya. 

Oksford universiteti professori Rojer Bekon (XIII asr) fandagi yutuqlarga faqat ilmiy kuzatishlar va tajribalar yo‘li bilan erishish 

mumkinligini isbotladi. Uning o‘zi optika, fizika, kimyo fanlariga oid tajribalar o'tkazadi. Bekon o‘zi suzadigan kema, suv osti 

kemasi  va  havoda  uchadigan  apparatlar  qurish  mumkinligini  aytgan.  Bekonning  hayoti  qiyinchiliklar  va  xavf-xatarlar  ichida, 

cherkov ta’qibida o'tgan. U uzoq yillar qamoqda ham bo'lgan. 

4. 


“Ekspansiya”  atamasiga  izoh  bering.  buyuk  davlatlarning  o’zgalar  hududi  va  bozorlarini,  xomashyo  manbalarini  bosib 

olishga,siyosiy va iqtisodiy ta’sir doiralarini kengaytirishga qaratilgan siyosatlari 



 

Barcha savollarga javoblarni to’liq ko’chirib olish pulli.  

 

  

Narxi – 



5.500 

so’m yoki davlat kursida 

1,5 $

 

------------------------------------------------------------------------------ 



Ushbu savollarga javob tayyorlash uchun yaxshigina vaqt va mehnat sarf qilingan. Buni o’zingiz ham 

yaxshi bilasiz. Shartlarimiz ma’qul kelsa va sizga to’liq javoblar kerak bo’lsa dastlab to’lovni amalga 

oshiring va keyin biz bilan Telegram 

 yoki SMS xizmati 

 orqali bog’laning. 


 

 http://maktabim.uz/                                                       http://azamat.moy.su/ 

 



 

To’lovni amalga oshirish tartibi: 

 

 (To’lovni o’z telefoningiz (ya’ni uzkart) orqali Click, payme, u-pay, (iloji bo’lmasa paynet) orqali qilasiz. 

Pulni quyidagi tartibda o’tkazasiz: 

Click orqali: *880*8600 0609 9517 6444*summa# 

Payme yoki u-pay orqali:  

Qabul qiluvchining karta raqami: 8600 0609 9517 6444  

Karta egasining ism-familiyasi: Arslanova Sanobar 

 

Eslatma: To’lovlar click, payme, u-pay orqali amalga oshirilganda sizga 10% gacha chegirma beriladi. 



Misol uchun, 1 ta fan 5.500 bo’lsa, sizga 5.000 so’m qilib beriladi. 

 

Agarda sizda buning iloji bo’lmasa-chi? 

To’lovning keng ommalashgan paynet tizimi orqali amalga oshirish uchun raqamlar: 

1.  9-sinflar uchun to’lov: +99890-716-73-71 

2.  7-8-sinflar uchun to’lov: +99897-310-26-26 

3.  4-5-6-sinflar uchun to’lov: +99893-901-30-35 

 

Agarda sizda buning ham iloji bo’lmasa-chi? 

 

Unda  yuqorida  ko’rsatilgan  raqamlarga  SMS  orqali  yoki  Telegram  orqali  Paynet-chek 

kodini yuboring va javobimizni kuting. 

 

Diqqat qiling!: Siz to’lovni amalga oshirdingiz, endi nima qilasiz?  

Albatta, bizga xabar berasiz.  

Xabaringiz taxminan quyidagi shaklda bo’lishi mumkin.     

 

1.  Click,  payme,  u-pay  yoki  boshqa  xizmat  turlari  orqali  to’lovni  amalga 

oshirganingizda, sinf va fan nomi bilan birga to’lov o’tkazilgan vaqti hamda karta 

egasining  ismi  yoki  familiyasini  yoki  oxirgi  4  ta  raqamini  Telegram  yoki  SMS 

xizmati orqali yozib yuboring.  

Namuna: 9-sinf Tarix  fani uchun 5.000 to’lov. Vaqti soat 11:15 da. Karta egasi: Bekzod. Oxirgi 4 raqam 

– 6444.  

2.  Paynet  orqali  amalga  oshirganingizda  o’sha  vaqtning  o’zida  to’lov  summasi  

o’tkazilgan  vaqtini  Telegram  yoki  SMS  xizmati  orqali  yozib  yuboring.  Click  yoki 

uzkart  oqali  amalga  oshirganingizda  telefon  raqamingizga  kelgan  SMS 

xabarnomani ham vaqtini ko’rsatilgan holda yuborsangiz ham bo’ladi.  Skrinshot 

qilib Telegram orqali yuborishingiz ham mumkin. 

Namuna: 9-sinf Tarix fani uchun 5500 to’lov o’tkazildi. Vaqti soat 11:15 da. 

 

Biz uzog’i bilan 30 daqiqadan to 12 soat ichida sizga Telegram orqali yuboramiz.  

Agarda sizda telegram orqali olishni iloji bo’lmasa yoki telegramning o’zi bo’lmasa-chi? 

Unda to’lovni amalga oshirgandan so’ng, 

+99890-716-73-71 

raqamiga SMSni quyidagi tartibda 

yozasiz.   

Namuna: 9-sinf Tarix fani uchun 5.500 to’lov o’tkazildi. Vaqti soat 11:15 da. Ushbu telegram raqamga 

yuboring Login: @sirdosh yoki  +99897-310-26-26 yoki e-pochta manzili: 

faloncha@mail.ru

  ga yoki 

internet sayt manzili orqali olamiz.  

(Bunda SMS orqali  kodini kiritib ko’chirib olishingiz mumkin

)

 



 

 

5

Bog’lanish uchun:

 

 

9-sinflar uchun to’lov:     

@ziyokor 

 

7-8-sinflar uchun to’lov:  



@sirdosh

  

5-6-sinflar uchun to’lov:  



@imtihon2017  

 

Telegramda izlash tugmasi (yuqorida o’ng tomonda) orqali izlang. 



     

+99890-716-73-71

 



Mazkur raqamlarga asosan  Telegram yoki SMS xizmati orqali bog’laning.  

 Mazkur raqamlarga telefon qilganingizda sizga javob berish kafilligini olmaymiz, bu bizning ishimizga va 

faoliyatimizga halal berishi mumkin. Qo’ng’irog’ingizga javob berolmasak yoki qo’ng’iroq qilishining 

iloji bo’lmasa, aslo xavotir olmang, albatta telegram va SMS orqali siz bilan bog’lanamiz. Kamchiliklar 



uchun oldindan uzr so’raymiz.)

 

 

 

Barchangizga OMAD YOR BO’LSIN! 

 

 

Download 55.68 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling