«tariyxiy ulketaniw»
Mavzuni mustaxkamlash uchun savollar
Download 0.65 Mb. Pdf ko'rish
|
- Bu sahifa navigatsiya:
- T.t.
- Mavzuni mustaxkamlash uchun savollar
Mavzuni mustaxkamlash uchun savollar: 1. Ulkashunoslikta arxiv xujjatlarning urganilishi? 2. Ulkashunoslikta ezma manbalarni foydalanish?
1. O`zbekiston xalqlari tarixi muzeyi haqida 2. Muzey turlari 3. Muzey zallaridan parchalar tariximiz tasviri 4. Maktab muzeyi vazifalari 5. Maktab muzeyini tashkil etish 6. Maktab muzeyi sahasini tanglash
1.
Nabiev A. Tarixiy o`lkashunoslik. Toshkent, 1996. 2.
Sodikova N.S. Madaniy edgorliklar. Toshkent, 1981. 3.
Oybek nomidagi O`zbekiston xalqlari tarixiy muzeyi 100 eshda. Toshkent, 1978 4.
Muzey o`lkashunoslik praktikasi. Toshkent, 1978 5.
O`zbekiston tarixiy davlat muzeyi. Toshkent, 1994. 6.
Gosudarstvennыy kraevedcheskiy muzey Karakalpakstana. Nukus, 1992 7.
El`kin G.Yu. Ogirizko Z.A. Shkol`nыe muzei. M.,1972.
O`zbekiston tarixi muzeyi Turkistonning mashhur olimlari va jamoat arboblarining harakati bilan va bevosita rahbarligi hamda erdamida 1976 yilda tashkil etilgan. O`zbekiston va umuman butun Turkistonning edgorliklari ko`pdan buen olimlarning diqqatini uziga jalb qilib kelardi. XIX asr davomida asari atikalar ustida arxeologik kuzatishlar qidiruv ishlari olib borildi. Bu sohada P.I.Lerx, N.I.Veselovskiy, V.A.Jukovskiy, V.V.Bartol`d, 52
M.S.Andreev, V.L.Vatkin, A.A.Divaev, L.A.Zimiya, V.A.Kallaur, e.F.Kal`, V.N.Kastal`skiy, A.L.Kun, N.P.Ostoumov, N.N.Pantusov, A.A.Semenov, e.T.Smirnovlar to`plagan materillar O`zbekiston Turkistonning qadimiy edgarliklarini hisobga olish, ta`riflash va tekshirish ilmiy muassasalari: Imperator Sharq bo`limi, shunigdek, 1903 yil aprelda tashkil qilingan O`rta va Sharqiy Osie tarixiy, arxeologiya, lingvistka va etnografiya jamiyatlarining qimmatbaho materiallari hamda rus xavaskor kollektsiyachilari: Barshchevskiy, Vyatkin, Dobrosmislov, Kastal`ski, Komarov, Petrov-Borzna, Poslavskiy, Stolyarov, Terent`ev, Trofimov va boshqalar tuplagan ko`pdan ko`p ajoyib materiallar bu muzeyning asosiy fondlarini tashkil etadi. Muzeyni tashkil qilishda A.P.Fedchenko foal ishtirok etgan. U Tabiot antropologiya va etnografiyaga oid materiallar tuplagan. Bu materiallar dastlabki eksponat sifatida muzeyga qo`yilgan. Fedchenko vafotidan so`ng bu ishga N.A.Severtsev, I.V.Mushketov, V.F.Oshanin kabi mashhur rus olimlari kata hissa qushdilar. Birinchi mahalliy arxeolog Akrom polvon Asqarovning xizmatlari ham kattadir. Akrom polvon Asqarov o`zi to`plagan juda ko`p ajoyib edgorliklar (faqat tanga-chaqalardan 15 mingdan ko`proqini manna shu muzeyga topshirgan) muzey fondini ancha boyitgan. Umuman, bu muzeyning ochilishi va uning faoliyati ulkaning madaniy haetida muhim voqea bo`ldi. Muzey eksponatlari xalqaro kurganzamalarda namoyish qilindi, unda tuzilgan kataloglar esa hozirgi o`z ahamiyatini yo`qotgan emas. Asrimizning boshlarida, ya`ni 20 yillardan keyin bu muzey haqiqiy ilmiy va madaniy-ma`rifiy muassasaga bo`lib qoldi. Muzey jamoasi O`zbekiston xalqlarining qadim zamonlardan buengi tarixini urganish yuzasidan ilmiy tekshirish ishlari olib bormoqda. Muzey fondi republikaning hamma viloyatlariga yuborib turiladigan arxeologiya, etnografiya ilmiy safarlarining materiallari Bilan doimiy ravishda boyitilmoqda. Hozirgi vaqtda muzeyda 40 mingdan ortiq arxeologiyaga oid eksponatlar, 44 ming qadimgi pul nusxalari, 10 mingdan ortiq turli-tuman etnografiyaga oid buyumlar, 2 mingdan ortiq noeb edgorlik buyumlar mavjud. Muzey fondidagi materiallar orasida qushni respublikalar- Turkmaniston, Tojikiston va Qirg`izistionga taalluqli ma`lumotlar ham ko`p. Muzeyda asosan materiallarning asl nushalari, shuningdek, maketlar, badiiy va grafik tasvirlar, chizmalar, diagrammalar, rasmlar quyilgan. Eksponatlar orasida noeb ko`p 1917 yildan keyingi davr xronologik ravishda 1965 yilgacha ko`rsatilgn Muzey 1967 yilda XIX asrning ma`morchilik edgorliklaridan biri hisoblangan binoga kuchdi. Bu binodan 1919 yilda Butun Rossiya Markaziy Ijroiya Kumitasi va RSFSR Xalq Komissarlari Sovetining Turkiston ishlari bo`yicha komissiyasi (Turkkomissiya) ishlagan edi. Bu binoda 45 ta bo`lib, ularda 7 mingdan ortiq eksponat joylashtirilgan. Respublikamiz hududida uch turdagi muzeylar mavjud bo`lib, birinchi turdagi muzeylar ilmiy-tadqiqot va madaniy-ma`rifiy ishlarni olib boradigan muzeylar kiradi. Ular bir vaqtning uzida ilmiy-tadqiqot va madaniy-ma`rifiy hamda ta`lim-tarbiyaviy ishlarni olib boradi. Ikkinchi turdagi muzeylarga faqat bir soha bo`yicha ilmiy-tadqiqot ishlari olib boradigan muzey laboratoriyalariga ega bo`lgan maxsus muzeylar (masalan O`zbekiston Fanlar akademiyasi qoshidagi bakteriologiya va mineralogiya muzeyi) kiradi va nihoyat, uchinchi turdagi muzeylarga faqat o`quv turidagi muzeylar kiradi. Bu muzeyning asosiy maqsadi o`quv jaraenini yaxshilashdan iborat. Muzey turlari ko`p jihatdan unda saqlanaetgan kollektsiya fondlarining xarakteriga va ular faoliyatining yo`nalishiga bog`liqdir. Shuningdek turli Fan sohalariga bo`lingan muzeylar ham bor. Bu muzeylar orasida ko`proq ma`lum bulganlari eki faqat usha soha mutaxassislarigagina ravshan bo`lgan ma`lum tarmoqni aks ettiruvchi muzeylar ham mavjud. Masalan, Toshkendagi M.T. Oybek nomli O`zbekiston tarixi muzeyini, Tasviriy san`at muzeyini Alisher Navoiy nomli adabiet muzeyini, Turkiston Harbiy Okrugi muzeyini, Tabiatshunoslik muzeyini ko`pchilik omma
53
yaxshi biladi, amma arxeologiya, etnografiya, harbiy memorial, regional, san`atshunoslik texnik muzeylarini ko`proq usha soha mutaxassislari biladilar. Muzey zallari tomoshabinlarni O`zbekiston tarixi muzeyi ekspozitsiyasida bulgan moddiy madaniyat edgorliklari Bilan tanishtirishni nazarda tutadi. Muzey fondlari asosan turt kata davrga bo`lingan bo`lib, ular qo`yidagicha nomlangan: Ibtidoiy jamoa va quldorlik tuzumi davri, Feodalizm davri, Turkiston chor Rossiyasi tarkibida, va nihoyat turtinchi bo`lim O`zbekiston tarixining 1917-1990 yilardagi davri, deb nomlanadi. Ibtidoiy jamoa va quldorlik tuzimi davri deb nomlangan birinchi bo`lim ibtidoiy jamoa odamlarining yashagan makonlariga ta`rif berish bilan boshlanadi. Ibtidoiy odamlar chaylarda, gorlarda yashaganlar, 1938 yilda Boysuntorning Teshiktosh g`orida (surxandare viloyati) qadimiy tosh davri (must`e davri) da odam yashganligi aniqlandi. g`orning ichi keng, balandligi 21 metrcha keladi. g`or ichida gulhon qoldiqlari, toshdan yasalgan mehnat qurollari, evvoyi va hayvonlar-ayiq, kiyik, tog` echkisining suyaklari topildiki, bul xoll Teshiktoshda yashagan odamlar ovchilik bilan kun kechirganliklaridan dalolat beradi. Yuqoridagi ta`rifga binoan Teshiktosh qori (maketi) quyilgan. Qadimgi adamlarning tirikchiligi asosan ovchilik va gulolchiliku Bilan kechgan. Ular tog` echkisi, evvoiy ot, ayiq, qaplonlarni ov qilishgan. Ibtidoiy odam sinantrop ovda, Eramizdan 600-400 ming iyl ilgari deb nomlangan maket huddi jonliday qilib ishlangan. T.Sodiqov tomonidan chizilgan «Malika Tumaris kasos olmoqda», nomli suratga quyidagicha ta`rif berilgan: miloddan oldingi VI asrda O`rta Osiega forslar hujim qilganlar. Miloddan oldingi 529 yilda bosqinchilar massagetlar tomonidan tor-mor qilinadi, podshoh Kir esa uldiriladi. Afsonada talqin qilinishicha, massagetlar malikasi Tumaris Kirning boshini qon tuldirilgan meshga tashlatar ekan: Yurtimizga qon ichgani kelding. Manna endi to`yib-to`yib qon ichgin degan. Miloddan oldingi 329 yilda Aleksandr Makedonskiy (Iskandar Zulqarnayn) qushinlari O`rta Osiega bostirib kirgan. Xalq bosqinchilarga qarshi bosh kutarib chiqqan. Rassos M.Nabiev chizgan rasmda Spitamen chavandozlarining Marokanda (Samaoqand) atrofida makedoniyaliklar qushiniga hujumi tasvirlangan. 1932 yilda Amudare Oktyabrenoq katerida ketaetgan chegarachilar Ayritomga yaqin joyda oq tosh qurganlar. Bu nogorachi tasviri uyib solingan tosh friz ekan. 1934 yilda usha erga professor M.e.Masson boshchiligida ekspeditsiya yuborildi. Shunday qilib, Amudarening qirg`og`idagi Ayritimda milodimizning I-II asrlariga oib Budda ibodatxonasi topildi. U ouok toshdan ishlangan ajoyib friz bilan bezatilgan edi. Frizda akant barglari orasiga sozandalar va gulchambarlar tasviri kuzga tashlanadi. Bu Kushanlar zamonidan qolgan noeb san`at edgorligidir. Bu joyga Ayritom frizi, ning asl nusxasi quyilgan. Tuproqqal`a milodimizning III-IV asrlarida Xorazm hukmronlarining poytaxti bo`lgan. Muzeyda Tuproqqal`a saroyidan topilgan qizil bosh, xaykalini va usha Saroy devoridagi arfa chaluvchi ael, rasmini kuramiz. Diniy e`tiqodlar bilan bog`liq bulgan terrakotik haykalchilar hosildorlik ma`budasi Anaxita, erkaklar va chavandozlar tasvirilangan haykalchalar juda ajoyibligi Bilan diqqatni o`ziga jalb etadi. Bu muzeyga Surxandare viloyatidan topilgan, miloddan ilgarigi I asrga doir Ma`buda Anaxita haykalchasi, ning asl nushasi quyilgan. Endi O`zbekiston tarixi muzeyidagi Feodalizm davri, deb nomlangan ikkinchi bo`limi qisqacha tuxtalib utamiz. Bu bo`lim Samarqanddagi Ishtratxona maketini tanishtirish bilan boshlnadi. Bu erga V-VI asrlarga oid Bolaliktepadan topilgan rasm ham qo`yilgan.
54
Bu bo`limda turk askarlari qabriga quyiladigan tosh haykallar ham bor. Bu haykallar kosa eki oyna ushlab turgan askarni tasvir etadi. Haykalchalar atrofiga mazkur Askar uldirgan dushmaninng soniga teng bulgan tosh terilgan. Bu erga VII-VIII asrlarga oid bo`lgan bu voqeani aks ettiruvchi anna shunday Turk tosh haykalchasining asl nushasi qo`yilgan. Feodalizm davrida O`rta Osieda me`morchilik va binokorlik yanada rivoj topadi. Buxorodagi Ismoil Somoniy maqbarsi (X asrda qurilgan). Minorai Kalon (XII asrda qurilgan), Termiz shohlar saroyi, Xorazm shohlar saroyi (XII asr boshlarida qurilgan) me`morchilikning ajoyib namunalaridandir. Uymakor, murakkab nafis geometrik va o`simlik nusha ornamentlar qilish keng tu solgan. Bu ta`riflardan so`ng Ismoil Somoniy maqbarasi, Jarqurg`on minorasi, Minorai Kalon kabi bir qator ajoyib maqbara va minoralar rasmlari berilgan. Temur davrida va uning avlodlari-temuriylar davrida saroylar, masjid, madrasalar qurilishi misli kurilmagan darajada avj olib ketdi. Bu erda Samarqanddagi Bibixanum masjidining, Gurii Amir, maqbarasi rasmlari quyilgan. Muzeyda Samarqanddagi Ulug`bek rasadxonasining V.A.Nil`son tomonidan ta`mirlangan umumiy kurinishining rasmi qo`yilgan. Bulardan tashqari, Ulug`bek jahonning mashhur astronomlari orasida, degan (XVII asr) gravyura ham quyilgan. Uchinchi bo`lim Turkiston chor Rossiyasi tarkibida deb nomlangan Muzeyning IV bo`limida ayniqsa urush yillari eksponatlariga tuqtaymiz. Ulug` Vatan urushi qahromani general-mayor Sobir Raximov (1902-1945) «oyat iste`dodli va jasur harbiy sarkarda, birinchi o`zbek generali edi. 1945 yil mart oyida general S.Raximov diviziyasi Boltiq bo`yidagi kata port shahri Gdan`ska yaqinlashadi. Shiddatli janglar vaqtida u og`ir yaralanadi. S.Raximov jangovor postda, Vatan ozodligi va mustaqilligi yo`lida o`zini qurbon qildi. U jangovor xizmatlari uchun ikkinchi darajali Suvorov ordenli, turtta jangovor Qizil Bayroq ordeni, Qizil Yulduz orden iva Kavkaz mudofasi uchun medali bilan mukofotlangan edi. O`zbekiston tarixi muzeyida general-mayor Sobir Raximovga bag`ishlangan maxsus burchak tashkil qilinib, bu erda uning harbiy kiyim-kechaklari, qurol- aslahalari va shaxsiy hujjatlari, fotosuratlari quyilganki, bularning hammasi eshlarni harbiy vatanparvarlik ruhida tarbiyalashda kata daoioiy hujjat bo`lib xizmat qiladi. 1941-yil dekabrida O`zbekistonning birinchi prezidenti Yo`ldosh Axunboboev boshchiligida birinchi O`zbekiston delegatsiyasi frontga junab ketdi. Delegatsiya a`zolari Bilan suhbatda general L.A.Govorov bunday deydi. Kabix dushman Moskvaga yaqinlashib, Moskva xavf ostida qolganda … bizlar o`z pozitsiyamizda mustahkam turdik. Biz butun sovet xalqining, shu jumladan, o`zbek xalqining doimiy erdami va qullab-quvvatlashini sezib turdik. Qorli Moskvadan queshli O`zbekistongacha-minglarcha kilometr. Ammo bu masofa bizni ajrata olmaydi. Biz bilamizki, siz bizlarga yaqin va azizdirsizlar, biz ham sizga yaqin va azizdirmiz. Manna shu so`zlar O`zbekiston delegatsiyasi g`arbiy frontda, General- leytenant L.A.Govorov O`zbekistonning birinchi prezidenti Yo`ldosh Oxunboboev bilan degan panno ostiga ezib quyilgan. Qoraqalpog`iston Davlat Ulkashunoslik muzeyi 1929 yilda Turtkul shahrida ochilib, 1944 yilda Nukusga kuchirildi. Hozirgi vaqtda muzey eksponatlari juda kupaygan va boy milliy qadiriyatlarimiz tariximiz haqida batafsil ma`lumot beradi. Xulosa qilib shuni aytish mumkinki, muzey materiallari ulkamizdagi qadim zamonlarda yaratilgan eng noeb edgorliklar va keyingi davrda qulga kiritilgan muvaffaqiyatlarni namoyish qilish bilan keng mehnatkash ommani, shu jumladan, o`quvchi va studentlarni vatanparvarlik ruhida tarbiyalash ishiga xizmat qiladi. Rivoj topgan muzeylar tarix va madaniyat edgorliklarni targ`ib qiladigan muhim maskanlarga, oqil va fozil kishilar asrlarning, eng nodir qulezmalarning xalq ustalari yasagan buyumlarining xazinalariga aylandi. Hozir respublikada 31 ta davlat va 150 ta xalq 55
muyzei bor. Ularning fondida O`zbekiston xalq ustalarining nodir asarlari alohida o`rin olib turibdi. Maktab muzeyi eshlar oldiga quyidagi vazifalarni birinchidan, jamiyat haeti va xalq turmushidagi eng muhim tarixiy voqealarni, davlat va harbiy arboblarning, xalq qahramonlarining haeti va faoliyati bilan bog`liq bo`lgan binolar, inshoatlar, esdalik joylarni o`z ulkasiga bog`lab urganishni, ikkinchidan, arxeologiya edgorliklari: kuxna shaharlar, qurg`onlar, qal`alar, manzilgohlar, istexkomlar, korxonalar, joylar-mozorlarni, tosh haykallar, qoyalardagi tasvirlarni, qadimiy buyumlarni o`z joyiga bog`lab urganishni: uchinchidan, me`morchilik obidalari, tarixiy markazlar, kvartallar, maydonlar, kuchalar, shahar va boshqa aholi yashaydigan manzillarning qadimiy tuzilishi, qurilishi va qoldiqlarni: grajdan, sanoat, harbiy diniy xalq me`morchiligi inshoatlarini, tabiat landshaftlarini o`z hududiga moslab urganishni; to`rtinchidan: san`at edgorliklari monumental, tasviriy, Amaliy-dekarativ va boshqa turdagi san`at asarlarini beshinchidan, edgorlik hujjatlari-davlat hokimiyat organlari va davlat boshqaruv organlarining aktlari, boshqa ezma va grafik hujjatlar, kino-foto hujjatlar va tovush nzuvlari, shuningdek, qadimiy va boshqa qulezmlar hamda arxivlar, fol`klor va muzika ezuvlari vash u kabi nodir materiallarni izlab topish, urganish va umumlashtirish vazifalarini quyadi. Maktab muzeyi oldiga juda kata va ulkan vazifalar quyilgan bulsa-da xalq va davlat muzeylaridan uziga xos xususiyatlari Bilan tubdan farq qiladi. Birinchidan, maktab muzeyi o`quvchilar uchun muljallangan. Ikkinchidan, bu muzey maktab o`qituvchilar jamoasi eshlar tashkilotlari tomonidan yig`ilgan materiallar asosida tashkil etilgan. Uchinchidan, muzeydan faqat yuksak tarbiyaviy maqsaddagina emas, balki ta`lim jaraenida ham unumli foydalanish mmkin. Politexnika ta`limida kichik muzeyi tashkil etish benixon kata ahamiyatga egadir. Maktab muzeyi sohasini tanlab olishda maktab eshlar tashkilotlari va o`qituvchilar jamoasi hamda ota-onalar kumitasi uning g`oyaviy-siesiy va ta`lim tarviyaaiy vazifalarni hisobga olishlari kerak. Bunda bevosita yuqorida ta`kidlab utilgandek, o`z ulkasidagi mavjud tarixiy, moddiy va ma`naviy dgorliklarni qidirib, u erlardan muzey uchun yaroqli bulgan arxeologiya, etnografiya, toponimikaga oid topilmalarni muzey fondiga topshirish vash u yo`l bilan eksponatlar sonini kupaytirish mumkin. Bunda ulkashunos rahbar-o`qituvchi ma`lum hududni tanlab olishi va ta tadqiqot olib boradigan qishloq, rayon, shahar eki mikrorayonlarni aniq chegralab quyishi zarur. Ayrim hollarda maktab muzeyi faqat maktab tarixini urganish bilangina chegaralanib qoladi. Bunda, albatta, maktab mikrouchastkasining qadimgi haeti, arxeologiyasi, etnografiyasi va toponimikasiga oid materiallari bilan ham qiziqish kerak. Shu bilan birga usha hudadda yashab mehnat qilgan, hozirda ham ishlab turgan xalq qahormonlarining va mehnat qahramonlarining, grajdanlar urushida va Ulug` Vatan urushida qatnashgan kishilarning faoliyatiga oid materiallar muzey fondlaridan joy olishi lozim. Juda ko`pchilik maktablar ulkashunoslik sohasini tanglab tu»ri qiladi. Bu narsa, birinchidan, maktab muzeyini tashkil etishda va turli-tuman materiallar, tuplashda qulaylik tug`dirsa, ikkinchidan, bu sohada muzey uchun istalganicha o`quvchilarning bevosita erdamida o`z o`lkalarning madaniyat tarixini, ya`ni arxeologiyasi, etnografisi, toponimikasi va arxiv hujjatlarini yig`ish imkonini beradi. Uchinchidan, bu ishga o`quvchilarning hoxishlari va istaklari kata bo`ladi. Turtinchidan, u boshqa fanlar bilan, ya`ni tarix, inson va jamiyat, geografiya, adabiet, tilshunoslik fanlari bilan yaqin aloqada bo`ladi, bu esa muzey materiallarini ko`p miqdorda topishga imkon beradi. Shunday qilib, maktabda tashkil etilgan tarix va ulkashunoslik muzey iva unga quyilgan eksponatlar maktab o`quv ta`lim tarbiya talablariga tuliq javob berishi kerak.
56
Maktab muzeyini tashkil etish uchun avvalambor quyidagi tashkiliy ishlarni amalga oshirish lozim muzey sohasi maktab o`quvchilari majlisida muhokama qilinib, unga rahbar tayinlanadi; muzey tashkil qilish masalasi yuqori sinf uquvchilari yig`ilishlarida muhokama qilinadi. Yi»ilishlarda o`qituvchilar majlisida tayinlangan rahbar muzey tashkil qilish yuzasidan axborot berdi; o`qituvchilar yig`ilishida muzey kengashi saylanadi. Ular vaqt- vaqti bilan muzey ishlari qanday boraetganlgi haqida o`quvchilar iyig`lishida axborot berib turadi. Ko`pincha o`lkashunoslik tugaragi a`zolari bu ishning tashabbuskori bulishib, ular tarix va o`lkashunoslik bo`yicha tashkil qilingan saexat va ilmiy safarlarda tualangan kollektsiyalari. Arxeologiya, etnografiya, toponimikaga oid materiallarni maktab muzeyiga eksponat sifatida topshradilar. Bu materiallar muzey fondiga aylanadi. Muzey kengashi har yil saylanadi. Uning tarkibiga 10-13 kishidan iborat faqat a`lo uqiydigan vash u ishga juda qiziqadigan jamoatchi a`zolari bo`ladi. Bular urtasida ishlar quydagicha taqsimlanadi. 1. Muzey kengashi raisi. U o`qituvchining bevosita rahbarligida kengashning ish rejasini tuzadi, rejaga asosan ishlarni taqsim qiladi. Kengashning tashkiliy masalalarin hal qiladi, material tuplash, ekspozitsiya tuzish. Muzeydagi navbatchilik jadvalini tuzish bilan bu ishlarning bajarilishini kuzatadi. 2. Muzeyning kata saqlovchisi. U muzeydagi barcha materiallar va eksponatlarning saqlanishiga va urni-urniga quyilishiga javob beradi. Muzey materiallarini hisobga olish daftari yuritadi va muzeymateriallarining asl nushalariga kartotekalar tuzadi. 3. Muzey kenashining kotibi. U saexatlar va ilmiy safar ishlarining yakuniga belgilab utkaziladigan va muzeydagi barcha ishlar bo`yicha utkaziladigan yi»ilishlar qarorlarini muntazzam ezib boradi. Barcha olib borilgan ishlarni hisobga olib boradi. 4. Muzey Kengashi a`zolari. Ular ekspozitsiya tuzishga, material tuplashga, ekspozitsiyalarni bezash ishlariga javobgar shaxslar tayinlaydi, fuqaoralar urushi va 2- jahon urushi faxriylari Bilan uchrashuvlar tashkil qiladi va hakozolar. Bunda tashqari, Kengash a`zolari muzeyiga materiallar yig`ish, ilmiy safar va saexatlar uyushtirish, muzeyshunoslikka oid bulgan adabietlarni uqish, jamoat ulkashunosligi xodimlari va kollektsionerlar bilan suxbatlar uchrashuvlar utkazish bo`yicha aniq reja tuzib chiqadilar. Muzey kengashi yaqinroqda joylashgan rayon eki viloyat ulkashunoslik muzeyi xodimlaridan ekspozitsiyalarni tug`ri va ilmiy ravishda urganish va joylashtirishda muntazzam maslahat olib trushlari kerak. Maktab muzeyi uzining asosiy fondida bulgan materiallar haqida ulkashunoslik muzeylariga quyidagi shaklda ma`lumot berib turishi kerak. 1. Muzeydagi topilmalarning tartib raqami. 2. Eksponatlarning inventar` raqami. 3. Topilmalarning nomi. 4. Topilmalarning topilgan joyi. T. Topilmalarning kim tomonidan topilib, muzeyga qachon topshirilgani. Muzey Kengashining asosiy vazifalaridan yana bir o`qituvchilarning muzey ishiga doimiy faolligini oshirishdan, ya`ni material tuplash, ekspozitsiya tayerlash, muzeyni bezash, navbatchilik qilish kabilardan iborat. Maktab muzey kengashi tarkibiga ota-onalar qumitsai a`zolaridan kiritish ham maqsadga muvofiqdir.
1. Ulkashunoslikta muzey eksponatlari urganilishi? 2. Maktab muzey vazifasi? 3. Muzeylarni tashkil etish?
Download 0.65 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
ma'muriyatiga murojaat qiling