Tarmoqlangan axborot texnologiyalari

Variant-14

1. 
   Tarmoqlangan axborot texnologiyalari.
   

Xozirda kompyuterlarni kullashda kupgina foydalanuvchilar uchun yagona axborot makonini ta’riflovchi tarmoklarni tashkil etish muxim axamiyatga ega. Buni butun dunyo kompyuter tarmogi xisoblanmish Internet misolida yakkol kurish mumkin.
Uzatish kanallari orkali uzaro boglangan kompyuterlar majmuiga kompyuterlar tarmogi deyiladi. Bu tarmok undan foydalanuvchilarni axborot almashuv vositasi va apparat, dastur xamda axborot tarmogi resurslaridan jamoa bulib foydalanishni taminlaydi.
Kompyuterlarning tarmokka birlashishi kimmatbaxo asbob-uskunalar - katta xajmli disk, printerlar, asosiy xotiradan birgalikda foydalanish, umumiy dasturli vositaga va ma’lumotga ega bulish imkonini beradi. Global tarmoklar tufayli olisdagi kompyuterlarning apparat resurslaridan foydalanish mumkin. Bunday tarmoklar millionlab kishilarni kamrab olib, axborot tarkatish va kabul kilish jarayonini butunlay uzgartirib yubordi, xizmat kursatishning eng keng tarkalgan tarmogi - elektron pochta orkali axborot almashuvni amalga oshirishdir. Tarmokning asosiy vazifasi foydalanuvchining taksimlangan umumtarmok resurslariga oddiy, kulay va ishonchli ximoyalangan xolda axborotdan jamoa bulib foydalanishni tashkil etish. Shuningdek, foydalanuvchilar tarmoklari urtasida ma’lumotlarni uzatishning kulay va ishonchli vositasini ta’minlash. Umumiy axborotlash davrida katta xajmdagi axborotlar lokal va global kompyuter tarmoklarida saklanadi, kayta ishlanadi va uzatiladi. Lokal tarmoklarda foydalanuvchilar ishlashi uchun ma’lumotlarning umumiy bazasi tashkil etiladi. Global tarmoklarda yagona ilmiy, iktisodiy, ijtimoiy va madaniy axborot makoni shakllantiriladi.
Ma’lumotlar bazasiga uzok masofadan turib kirishda, umumiy ma’lumotlarni markazlashtirishda, ma’lumotlarni ma’lum masofaga uzatishda va ularni taksimlab kayta ishlash borasida kupgina vazifalar mavjud. Bularga bir kancha misollar keltirish mumkin: bank va boshka moliyaviy tuzilmalar; bozorning axvolini aks ettiruvchi tijorat tizimi («talab-taklif»); ijtimoiy ta’minot tizimi; solik xizmati; oralik masofadan turib kompyuter ta’limi; avia chiptalarni zaxira kilib kuyish tizimi; uzokdan turib tibbiy tashxislash; saylov tizimi. Kursatilgan ushbu barcha kushimcha ma’lumotlar tuplanishi, saklanishi va undan foydalana olish (kirish) notugri ma’lumotlar bulishidan va ruxsat berilmagan kirishdan ximoyalangan bulish kerak. Ilmiy, xizmat, ta’lim, ijtimoiy va madaniy xayot soxasidan global tarmok millionlab kishilar uchun yangi xil dam olish mashgulotini yaratdi. Tarmok kundalik ishni va turli soxadagi kishilarning dam olishini tashkil etish kuroliga aylandi.

2.