Тасдиқлайман тдси стоматология факультети

“ТАСДИҚЛАЙМАН” ТДСИ стоматология факультети декани т.ф.д., доцент С.Р.Баймаков_____________ “___” ______________________

ТДСИ факультет терапевтик стоматология кафедрасининг стоматология факультети 1 курс талабалари учун 2020 – 2021ўқув йили “ПРЕКЛИНИК РЕСТАВРАЦИОН СТОМАТОЛОГИЯ” фани бўйича оралиқ назорат саволлар тўплами

1. 
   Кариес кавакни очиш ва кенгайтириш босқичи қайси борлар билан олиб борилади?
   

Javob: Yumaloq bor sferik shakldagi boshchaga ega bo’ladi. Bunday shakldagi boshcha odatda tish bo’shlig’iga birinchi bor kirishda, ishlov berish sohasini kengaytirish, retension uchastkalarga ishlov berish va kariyesli to’qimalarni olib tashlash uchun qo’llaniladi.

Invertirlangan konussimon


5.34rasm. Stomatologikborlarboshchalariningasosiyshakllari

Noksimon bor asta-sekin torayib boradigan konusning qismini ifoda etadi, bunda konus uchi borning tana qismi tomoniga yo’nalgan bo’ladi. Boshchaning uchidagi qismi yumaloq yoki yassi shaklda bo’lib, burchaklari yumaloqlashgan bo’ladi. Normal uzunlikdagi noksimon borni (boshcha uzunligi uning kengligidan bir oz katta) oltin folgadan qilingan restavratsiyalarga moslab I klassa ishlov berish uchun qo’llash tavsiya etiladi. Uzun noksimon borlarni (boshcha uzunligi uning kengligidan 3 baravar katta) amalgamali restavratsiyalarga moslab ishlov berishda qo’llash tavsiya etiladi.

Тo’g’ri fissurali bor cho’zinchoq silindr shaklida bo’ladi. Bunday bor yordamida karioz bo‘ shlig‘i ochiladi va kengaytiriladi, plomba olib tashlanadi va undan bo‘shliqqa devorlar hosil qilishda foydalaniladi. Bir tomonlama harakatida chiziqli, to‘g’ri burchak ostida shakllangan, eni bor diametriga teng fissura hosil bo‘ladi. O‘z o‘qi atrofida aylangan bor tubi yassi bo‘lgan yumaloq teshikni shakllantiradi. Fissur bor yordamida kariyes kovakka kirish qismi kengaytiriladi, to‘g‘ri burchaklar va kovak tubi yassi holda shakllanadi. Tishning o‘qiga nisbatan bir oz qiyshaytirib aylansa, to‘g’ri burchakli tayanch egatcha hosil qilish mumkin.

Sharsimon bor kariyes kovak devorlarini charxlashda, tish bo‘shlig’ini ochishda, kengaytirishda va trepanatsiya qilishda, ildiz kanallari ustki qismini kengaytirishda qo‘llaniladi. Undan tashqari sharsimon bor bilan toj pulpasini amputatsiya usulida olib tashlash mumkin.

Konussimon fissur bor ishchi qismi konussimon shaklda bo‘lib, ko‘ndalang yo‘nilgan, o‘tkir qirrali burmalari mavjud. Bor karioz bo‘ shlig‘ini ochish va kengaytirish, eski plombani olib tashlash va bo‘shliq devorlariga ishlov berish uchun qo‘llaniladi. Konusli borning qirralari va asosi orasida ochiq burchak hosil qilingan. Shu sababli borning bir tomonlama harakatida konussimon egat hosil bo‘ladi, aylanma harakatida yassi tubli, kirish qismi keng bo‘lgan kovak shakllanadi.

Teskari konussimon bor ishchi qismi kalta oyoqli dastakka o‘rnatilgan bo‘lib, keng maydon qismi asosiy ishlov berish nuqtasi hisoblanadi. Uning yordamida karioz bo‘shlig‘i yon devorlariga, bo‘shliq tubiga ishlov beriladi, tayanch nuqtalari hosil qilinadi va eski plombalarni olib tashlash amalga oshiriladi. Bu borning ishchi qism qirralari konusli borga nisbatan teskari yo‘nalgan. O‘z o‘qi atrofida aylantirilganda teskari konussimon bor yassi tubli yumaloq shakldagi kovakni shakllantiradi. Kovakning devorlari yon tomonidan charxlanganda keng asosli va o‘tkir burchakli egatcha hosil bo‘ ladi. Ushbu bor kariyes kovak tubini yassi holatda charxlashda va yon devorlarida tayanch egatlari, o‘tkir burchaklar hosil qilishda ham qo‘llaniladi.

G‘ildiraksimon bor ingichka, yon tomonlarida uzunasiga yo‘nilgan egatlari mavjud, g‘ildiraksimon shaklda. O‘z o‘qi atrofida aylangan g’ildiraksimon bor yumaloq teshik hosil qiladi. Bor yon devorlar bo‘ylab bir tomonlama harakat qilganda egatcha va chiziqlar shakllantiradi. G’ildiraksimon bor shakllantirilayotgan kariyes kovaklar tubida to‘g’ri burchak hosil qilishda, tayanch nuqtalar va chiziqlar hosil qilishda qo‘llaniladi.

2.