Tayanch iboralari. Vaqt, kvant, porsiya, kod, diskret, xatolik, Birlik impuls

2. Raqamli tizimlarda kvantlash
Raqamli tizimlarda kvantlashning ikki turi farqlanadi: vaqt bo’yicha kvantlash va sath bo’yicha kvantlash (2-rasm).
Vaqt bo’yicha kvantlangan tizimlar impulsli, sath bo’yicha kvantlangan tizimlar releli tizimlar deyiladi. Sath bo’yicha kvantlashda ARO’ va RAO’ lar chekli bo’g’lanishli bo’lib, ya’ni ular cheklangan ikki zaryadli (8 dan 16 gacha) bog’lanishga ega bo’ladi. Shuning uchun ARO’ chiqishda chekli sondagi turli kodlangan qiymatlarni qabul qiladi (256 ta belgi 8 razriyadli, 65536 ta belgi 16 razryadli).

2-rasm. Vaqt bo’yicha va sath bo’yicha kvantlash.
Sath bo’yicha kvantlash chiziqsiz operasiyalar jarayonidir. Bu chiziqlashtirish tushunchasini olib keladi. 3-rasmda ARO’ning nochiziqli xarakteristikasi tasvirlangan. g uzluksiz signalga q kod mosligi o’rnatilgan. Agar – pog’ona kengligining maksimal xatoligi dan oshib ketmasa chiziqlashtirish mumkin bo’ladi.

3-rasm. ARO’ning nochiziqli xarakteristikasi.
Shuning uchun xatolik doirasini interval bilan, diskret oq shovqinni dispersiya bilan baholash mumkin.
Ixtiyoriy qiymatlar uchun - analogli signal aniqlangan bo’lsin. bilan qiymatlari
(6.1)
bo’lgan ketma – ketlikni belgilaymiz va natijada uning kvantlash qadami bilan olingan tenglikni qaraymiz. Bu yerda - butun son. Agar signalda buzilish holati kuzatilsa uni kvantlashda fiksirlash amalini tadbiq etish va quyidagi formulani yozish mumkin:
(6.2)
Sath bo’yicha yoki vaqt bo’yicha kvantlash amalini bajarishda ARO’ dan foydaliniladi. Diskret va raqamli ketma – ketliklarning hosil bo’lishi quyidagi rasmda tasvirlangan (4-rasm).

4-rasm. Diskret va raqamliketma - ketlikning hosil bo’lishi
Bu yerda a – ARO’ning alamshtirish sxemasi; b – analogli signal; c – diskret ketma – ketlik; d – raqamli ketma – ketlik. Diskret ketma – ketliklarning quyidagi tiplarini ajratish mumkin.