Tayyorladi: Nodirxonova m qabul qildi: Abdulxayev Z

Raketa dvigatellari qattiq, suyuq yoqilg’ili va kimyoviy hamda yadro raketa dvigatellariga bo’linadi. Reaktiv dvigatellarni asosiy ko’rsatkichi bu tortish kuchidir. Tortish kuchi yonish mahsulotlarining soploda keskin kengayishi hisobiga gaz zarralari oqimining tezlanishi bilan atmosferaga otilib chiqishi natijasida paydo bo’ladi

Tortish kuchi quyidagiga teng:

P=m(wr-wc)

Bunda m – 1 s da hosil bo’layotgan yonish mahsulotlari massasi, kg/s; wr – gazning soplodan oqish tezligi; wc – samolyotning uchish tezligi.

HRD lar issiqlik uzatish jarayoniga bog’liq ravishda yonish P=const da bo’ladigan to’g’ri oqimli va yonish =const da bo’ladigan Pulsatsiyali dvigatellarga bo’linadi. Ular o’z navbatida turbokompressorli va kompressorsiz dvigatellarga bo’linadi. HRD larning ideal sikllari GTQ larning issiqlik =const va P=const da uzatiladigan sikllari kabi bo’ladi.

Issiqlik P=const da uzatiladigan to’g’ri oqimli HRD larning sxemasi.

Issiqlik P=const da uzatiladigan to’g’ri oqimli HRD larning sxemasi.

Dvigatel havo siqiladigan diffuzordan, forsunkalar orqali yoqilg’i yuboriladigan yonish kamerasidan tashkil topgan. Yonuvchan aralashma elektr uchquni yordamida yondiriladi. Gazlar reaktiv soplo orqali chiqadi, u yerda gazlarning bosimi atmosfera bosimigacha pasayadi. Diffuzor hosil qilayotgan siqish darajasi katta bo’lmaydi. Shuning uchun dvigatelning F.I.K. faqat katta uchish tezliklarda ancha yuqori bo’ladi. 

Turbokompressorli reaktiv dvigatellarda (TRD) havo diffuzorda siqilgandan so’ng, turbokompressorda qo’shimcha siqiladi. Turbokompressor yonish kamerasidan keyin joylashgan gaz turbinasi yordamida harakatga keltiriladi. Bunday dvigatellarning unumdorligi HRD larga nisbatan yuqori bo’ladi.

Turbokompressorli reaktiv dvigatellarda (TRD) havo diffuzorda siqilgandan so’ng, turbokompressorda qo’shimcha siqiladi. Turbokompressor yonish kamerasidan keyin joylashgan gaz turbinasi yordamida harakatga keltiriladi. Bunday dvigatellarning unumdorligi HRD larga nisbatan yuqori bo’ladi.