Tayyorladi: Respublika ixtisoslashtirilgan terapiya va tibbiy reabilitatsiya ilmiy amaliy tibbiyot markazi Terapiya yo’nalishi 2-kurs klinik ordinatori Qo’shshayev Nurali

O’PKA QISMLARINING YALLIG’LANISHI
O’pka — shartli qismlardan (segmentlardan) iborat a’zo: o’ng o’pka 3 qismdan, chap o’pka — 2 qismdan iborat (1-rasmga qarang). Agar o’pkaning bir bo’lagi yallig’lansa, bu qisman yallig’lanish bo’ladi, bo’lsa, ikki bo’lagining yallig’lanishi bisegment yallig’lanish deb ataladi. Segmentiv yallig’lanish bir taraflama yoki ikki taraflama bo’lishi mumkin.
Chap o’pkaning ikki segmentining yallig’lanishi total pnevmoniya, o’ng o’pkaning ikki segmentining yallig’lanishi esa subtotal pnevmoniya hisoblanadi. Qancha ko’p segmentlar yallig’lansa, kasallik shuncha og’irroq kechadi.
KASALLIK SABABCHISIGA KO’RA PNEVMONIYANI TASNIFLASH
Kasallikni qo’zg’atuvchisiga ko’ra tashxislash asosan muolajalar va dori vositalarini tanlash bilan bog’liq. Pnevmoniya kelib chiqishi sabablari va infektsion agent turiga ko’ra bir necha turga ajratiladi:
VIRUSLI PNEVMONIYA
Viruslar sabab o’pkaning yallig’lanishi, gripp, paragripp yoki O’RVI (adenovirus shakli) ning asoratlari yoki asosiy etiologiyasi bo’lishi mumkin. Tashxislash usullari yaxshi o’rganilmaganligi bois ayni qaysi virus pnevmoniyani keltirib chiqarganligini aniqlash mushkuldir. Shu sababli, ko’pincha davolashda virusga qarshi umumiy ta’sir qiluvchi perparatlardan foydalaniladi va davolash simptomatik xarakterga ega.
Agar virusli pnevmoniyada antibiotiklar buyurilgan bo’lsa, demak ikkilamchi yoki birlamchi kasalliklar mavjud yoki qo’shimcha bakterial infektsiya ehtimoli bor degan ma’noni anglatadi.
PNEVMONIYA ETIOLOGIYASIDA BAKTERIAL INFEKTSIYALAR
Bakterial pnevmoniya — pnevmoniyaning eng keng tarqalgan turlaridan biri. Quyi nafas yo’llari yallig’lanishiga olib kelishi mumkin bo’lgan bir nechta bakteriyalar guruhi bor. Ular orasida pnevmoniyaning eng keng tarqalgan qo’zg’atuvchilari pnevmokokklar, streptokokklar, stafilokokklar, mikoplazma, xlamidia, ko’kyiringli tayoqcha va boshqalar hisoblanadi.
Kasallikni qo’zg’atuvchi bakteriya to’g’ri aniqlanganda va samarali antibiotik tanlanganda kasallik muvaffaqiyatli davolanadi. Bir guruhga oid bakteriyalarning antibiotiklarga qarshiligini o’rganish ham muhim ahamiyatga ega.