Tebranma jarayonlar to’g’risida tushuncha, erkin va majburiy tebranishlar

61. Chiqish ishi, yarim o’tkazgich-metall kontakti.
Metallarning davriy potensial maydoniga kiritilgan erkin electron manfiy potensial energiyaga ega bo`ladi.

Metallning davriy potensiali elektronlar uchun potensial chuqurlik vazifasini o`taydi va bu chuqurlikdan elektronlarni vaqumga o`tishi uchun qandaydir chiqish ishi bajarish kerak bo`ladi.
Metaldan elektronlarni vaqumga chiqarish uchun eng kam bajariladigan ish fermi satxidan 00 satxgacha bo`lgan x-ga tengdir.buni termodinamik chiqish ishi deb ataladi.
Yarim o’tkazgich-metall kontakti –
F araz qilaylik,metalning termodinamik chiqish ishi yarim o`tkazgichning chiqish ishidan katta bo`lsin.
Kontakt chegarasida elektronlarning o`zaro almashishi natijasida metal va yarim o`tkazgich orasida muvozanat ornatiladi.
Yarim o`tkazgichdagi fermi satxi metalldagiga nisbatan yuqori bo`lgani sababli,o`zaro tutatish sodir bolishi bilan yarim o`tkazgichdan metalga o`tuvchi elektronlar oqimi ustun bo`ladi,natijada metal manfiy zaryadlanib uning fermi satxi ko`tirladi. Yarim o`tkazgich musbat zaryadlanib uning fermi satxi pasayadi.
Metall va yarim o`tkazgichning fermi satxlari bir xil balandliklarga erishganlarida muvozanat o`rnatiladi va metaldan yarim o`tkazgichga o`tayotgan elektronlar uchun

Potensiyal tosiq paydo bo`ladi.
62. Atomning spin magnit momenti.
Elektron ,xarakat miqdorining orbital momentidan momentidan tashqari,spin deb ataladigan xususiy mexanik momentga ega,
Ps spin va uning Psh magnit maydoni yonalishiga proeksiyasi quyidagi qiymatlarini qabul qiladi.

magnit momentining H maydon yonalishida proeksiyasi miqdor jixatidan bor magnetoniga tengdir.

63. Tashqi bir jinsli bo’lmagan magnit maydonda para-va diamgnetiklar.
Tashqi magnit maydoniga paramagnit jismlar kiritilganda ularning xususiy magnit maydoni tashqi maydoniga yonalgan sifatda magnitlanadi,diamagnit jismlar tashqi maydon yonalishiga teskari sifatda magnitlanadi.
Paramagnitlarda >1,diamagnitlarda <1
Paramagnetiklarga alyuminiy,platina,xavo va boshqa moddalar kiradi.
Diamagnetiklarga mis,suv,vismut moddalar kiradi.
Tashqi birjinsli bo`lmagan magnit maydoniga para-va diamagnetic ular o`zlarini xar xil tutadilar.

Diamagnit jismlarda magnit qabul qiluvchilanlik |x|<1
Manfiy va tashqi maydon kuchlanganligi va temperature bogl`iq bolmaydi. Ular tashqi maydonga teskari yonalishda magnitlanadilar,shu sababli kuchli maydon soxasidan itarilib chiqaradilar.
Paramagnetik jismlarda magnit qabul qiluvchanlik |x|>1 musbat.
Bunday jismlar maydon yonilishida magnitlanadilar va kuchli maydon soxasiga tortiladilar.
Diamagnetik va paramagnetic uchun magnitlanishning magnit maydon kuchlanganligiga bogliqligi.