Tekshirdi: Mustafakulov M

Esterogendan tashqari, sariq tananing lyutein hujayralari progesteron gormoni ishlab chiqaradi. Progesteron gопnоni ta'sirida bachadonning silliq qayati bezlari faollashadi, silliq pardasi shishadi, tomirlari qon bilan to'ladi. Progesteron tuхumdоnga ta'sir etib boshqa follikulalaming o'sishini to'xtatadi. Tuxumdon faoliyatining faollashishi, gipofizning oldingi bo'limining gonadotrop gormonlari ta'sirida bo'ladi.Gipofizning [fоllikulalarni stimullovchi (FSG), lyuteinlovchi (LG) gormonlari, tuxumdon follikulalarining katta o'sish davriga o'tishi vа esterogenning ishlab chiqarilishini boshqaradi. Lyuteinlovchi gormon ovulyasiyaning sodir bo'lisblni ta'minlaydi vа sariq tananing hosil bo'lishining dastlabki davrida muhim vazifalarni bajaradi. Sariq tana faoliyatiga, уа `ni progesteron ishlab chiqarishiga, gipofizning lyuteotrop gormoni (LTG) ta'sir ko'rsatadi. Maxsus gоrmоnlаr - esterogen vа progesteron bilan birgalikda tuxumdondan oz miqdorda androgen - erkaklik jinsiy gormoni hаm ajralib chiqishi aniqlangan. Ви esa еmbriоnal taraqqiyot davrida ikkala jins o'rtasidagi umumiylikni bildiradi. Androgenni maxsus gimus hujayralar isblab chiqaradi уа ular tuxumdonning darvozasida joylashgan. Tuxumdon faoliyatini boshqarishda nerv tolalari ham muhim vazifani bajaradi.

• Esterogendan tashqari, sariq tananing lyutein hujayralari progesteron gormoni ishlab chiqaradi. Progesteron gопnоni ta'sirida bachadonning silliq qayati bezlari faollashadi, silliq pardasi shishadi, tomirlari qon bilan to'ladi. Progesteron tuхumdоnga ta'sir etib boshqa follikulalaming o'sishini to'xtatadi. Tuxumdon faoliyatining faollashishi, gipofizning oldingi bo'limining gonadotrop gormonlari ta'sirida bo'ladi.Gipofizning [fоllikulalarni stimullovchi (FSG), lyuteinlovchi (LG) gormonlari, tuxumdon follikulalarining katta o'sish davriga o'tishi vа esterogenning ishlab chiqarilishini boshqaradi. Lyuteinlovchi gormon ovulyasiyaning sodir bo'lisblni ta'minlaydi vа sariq tananing hosil bo'lishining dastlabki davrida muhim vazifalarni bajaradi. Sariq tana faoliyatiga, уа `ni progesteron ishlab chiqarishiga, gipofizning lyuteotrop gormoni (LTG) ta'sir ko'rsatadi. Maxsus gоrmоnlаr - esterogen vа progesteron bilan birgalikda tuxumdondan oz miqdorda androgen - erkaklik jinsiy gormoni hаm ajralib chiqishi aniqlangan. Ви esa еmbriоnal taraqqiyot davrida ikkala jins o'rtasidagi umumiylikni bildiradi. Androgenni maxsus gimus hujayralar isblab chiqaradi уа ular tuxumdonning darvozasida joylashgan. Tuxumdon faoliyatini boshqarishda nerv tolalari ham muhim vazifani bajaradi.

Prostaglandinlar qisman kislorod bilan ta'minlanishi natijasida hosil bo'ladi araxidon kislotasi (hujayra membranalarida mavjud bo'lgan 20 ta uglerod atomini o'z ichiga olgan ko'p to'yinmagan yog'li kislota). Prostaglandinlar yadrosining tuzilishiga ko'ra A dan F gacha bo'lgan 6 sinfga va yon zanjirlari formulasiga ko'ra 3 qatorga (1,2,3) bo'linadi. Molekulaning konfiguratsiyasiga qarab, biz prostaglandinlarni ajratamiz a (alfa) yoki prostaglandinlar b (beta). Organizmda araxidon kislotasi quyidagilardan hosil bo'ladi linoleik kislota. Ikkinchisi bizning oziq-ovqatimiz bilan ta'minlangan ko'p to'yinmagan yog'li kislotadir. Araxidon kislotasini prostaglandinlarga aylantirish mexanizmi deyiladi fermentativ siklo-oksigenatsiya. Ba'zi prostaglandinlar chaqiriladi endoperoksidlar o'z navbatida (o'ziga xos sintetazalar ta'sirida) boshqa faol metabolitlarni keltirib chiqarishi mumkin: prostatsiklin va tromboksan A2, ular organizm faoliyatida ustunlik qiladi.
Prostaglandinlar markaziy asab tizimida tartibga soluvchi rolga ega, ammo ularning markaziy neyrotransmitterlar roli hali ko'rsatilmagan. Misol uchun, prostaglandinlar E14 va E2 gipotalamusga ta'sir qiladi va tana haroratining ko'tarilishida, ayniqsa isitma holatlarida ishtirok etadi, deb ishoniladi. Aslida, isitma gipotalamusda prostaglandin E2 sintezini rag'batlantiradigan "endogen pirogenlar" deb ataladigan leykotsit sitokinlari ta'siri ostida gipertermiyani belgilaydi. Prostaglandinlar siydikni shakllantirish va tartibga solishda ishtirok etadi. Buyrak tomonidan sintez qilingan prostaglandin E2 antidiuretik gormon (ADH) ta'sirini inhibe qilish orqali suvning chiqarilishiga yordam beradi 2. A1, E va I2 prostaglandinlarini yuborish qon bosimini pasaytiradi va buyrak plazmasi oqimini va suv va natriyning chiqarilishini oshiradi.
Prostaglandinlar vazodilatatsiyani yoki aksincha, vazokonstriksiyani keltirib chiqarishi mumkin. Tromboksan A2 vazokonstriktor xususiyatga ega, prostaglandinlar I2 (prostatsiklinlar) esa vazodilatator ta'sirga ega. Tromboksan A2 va prostatsiklin o'rtasida muvozanat nuqtasi mavjud bo'lib, bu ularning harakatlarini bekor qiladi. Prostaglandinlar gemostazni tartibga solishda asosiy rol o'ynaydi (tomirlardagi barcha hodisalar, agar ular shikastlangan bo'lsa, qon oqimi to'xtatiladi). Bundan tashqari, trombotsitlar agregatsiyasi qisman tromboksan bilan tartibga solinadi.