Тема: кузатиш ва тажриба методи

 
1.2. Meteorologik kuzatishlar 
 
Meteorologik kuzatishlarda umumta`lim maktablarida ob-havoni kuzatish 
alohida o`rin tutadi. 
Ob-havoni kuzatish bir necha boskichlardan iborat: 
-o`kuv yilining boshida ob-havoni kuzatishni tashkil eti shva kuzatish 
usullari bilan maxsus darsda o`kuvchilarni tanishtirish; 
-kuzatishdan avval meteorologik asboblar bilan ishlash ko`nikmalarini 
shakillantirish lozim. Masalan, termometrdan hisob olish texnologiyasi va x.k.; 

---

-maxsus bilimlarni o`tgunga kadar oddiy meteorologik kuzatishlar olib 
boriladi (xarorat, shamol, bulutlar, yog`ingarchilik); 
-iklim xakida maxsus mavzular o`tib bo`lingandan so`ng atmosfera bosimi,
shamol kuchi, bulutlarning xillari va ularning xolati hakida kuzatishlar olib 
boriladi. Havoning xaroratini va shamol yo`nalishini dastlab bir kunda bir marta 
kuzatishi mumkin, bulutlik va yog`inlarni kun davomida kuzatish mumkin; 
-shamolning kuchi va yo`nalishini kuyidagicha aniklash va tasvirlash 
mumkin: 
-shimoldan, kuchi 3-ball 
-shimoli-sharkdan, kuli 2 ball 
-sharkdan, kuchi 6 ball 
- g`arbdan, kuchi 5 ball 
-janubi-g`arbdan, kuchi 4 ball 
-janubdan, kuchi 7 ball 
-janubi-sharkdan, kuchi 2 ball 
O`klardagi kanot dilan ko`rsatiladi. Uzun kanot -2 ball, kalta kanot -1 ball. 
Bulutlikni kuzatish natijalari kuyidagicha ifodalanadi: 
-havo ochik (osmon bulutsiz) 
 
-osmon bulutli 
-osmon to`la bulut bilan koplangan 
Atmosfera yog`inlarini kuzatish natijalarini kuyidagicha tachvirlanadi: 
...-Yomg`ir 
*-kor 
-tuman 
-kirov 
-do`l 

---

-shudring 
VIsinfdan boshlab ob-havo kuyidagi jadval asosida olib boriladi. 
Oy va 
kun 
Havo 
xarorati 
Havo 
bosimi 
Shamolning 
yo`nalishi 
va kuchi 
Bulutlik Yog`inlar Kuyoshning 
ufkdan 
balandligi 
Izox
Mazkur jadval har kuni muntazam kuzatish natijalari bilan to`ldirib boriladi 
va har oy oxirida taxlil kilinadi. Taxlilda oy davomidagi eng yukori va eng past 
xarorat, bosimning pasaygan va ko`tarilgan kunlari, shamolning asosiy 
yo`nalishlari, bulutlik, yog`inlar. So`ngra ob-havoni o`zgarishi fasillar bo`yicha 
taxlil kilinadi va yillik o`rtacha xarorat va bosim aniklanadi.