Тема лекции: мониторинг речевого развития детей дошкольного возраста
Download 0.66 Mb.
|
Мотивация Тема 5
Р.Аткинсон ва К.Берчларнинг мотивация назарияси "Эришув мотивлари" номли китобида ўз ифодасини топган. Улар ўз назарияларини «Аксилтарихий" ва "Аксилфизиологик" деб номлашади. Жумладан, Аткинсон мотивациянинг бир нечта "тиллар"га ажратади: экспериментал, нейрофизиологик, бихевиористик (хулқий), математик. Аткинсон К.Левин ва Э.Толмен қарашларига асосланиб, хулқни икки ўзгарувчидан иборат деб қарайди: а) тахминий кутилма; б) мотивга айланувчи қадрият. Унга эришувнинг ўзи - бу эришувга нисбатан муҳтожликдир.
И.Аткинсон ва К.Берч назариясининг янгилиги шундан иборатки, унда реакциялар таҳлил қилиниш ўрнига ҳаракатлар, шу жумладан, вербал ҳаракатлар ўрганилади. Таъсир этувчи стимуллар мотивлар, уларнинг аҳамиятлилиги ва баҳосига боғлиқ равишда қайтадан барпо қилинади. Шунга қарамасдан, улар хулқнинг ижтимоий детерминациясини инкор этадилар.А.Маслоунинг мотивацияга оид "персонологик" концепцияси жаҳонда жуда машҳурдир. У ўзини гуманистик психологиянинг намояндаси ҳисоблаб, бихевиористларга, экзистенциалистларга қарши курашувчи "учинчи куч" эканлигини эълон қилади. Муаллиф ўзининг "Мотивация ва шахс" деган китобида "шахснинг ўзини ўзи фаоллаштириш" концепциясини ривожлантиради. Индивиднинг узлуксиз камолотга интилишини у етакчи мотив деб баҳолайди. Маслоунинг қарашича, бир неча даражалардан иборат эҳтиёжлар мавжуддир. Хулқ эҳтиёжлар ва қобилиятларга боғлиқ бўлиб, ички ва ташқи мотивлар билан белгиланади. Тадқиқотчи томонидан эҳтиёжлар қуйидаги даражаларга ажратилади: биринчи даража-физиологик: озуқага, сувга, гомеостазни сақлашга эҳтиёж; иккинчи даража - озодликка, хавфсизликка нисбатан эҳтиёж; учинчи даража - муҳаббатга нисбатан эҳтиёж; тўртинчи даража - мақсадга эришувга йўналтирилган эҳтиёж; бешинчи даража - ўзини ўзи фаоллаштиришга нисбатан эҳтиёж.
Download 0.66 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|