Tema; Oqiw-trenerovka jiyinin shólkemlestiriw hám ótkeriw

Tema; Oqiw-trenerovka jiyinin shólkemlestiriw hám ótkeriw

Jıyınıń oqıw jobası tiykarǵı hújjet esaplanadı. Ol tómendegi

maǵlıwmatlarǵa iye boMishi kerek:
1. Jıyınlar maqseti hám wazıypaları.
2. 0 ‘tkazish jayı.
3. 0 ‘tkazish múddetleri.
4. Qatnasıwshılar sanı.
5. Ma’rauriyat, medicinalıq hám ilimiy xızmetkerler lawazımların kórsetken
halda olardıń sanı.
6. Trenirovka sikli dawam etiw waqti.
7. Bir kúnde ótkeriletuǵın trenirovka shınıǵıwları sanı hám
olarǵa ajratılatuǵın waqıt.
8. Trenirovka quralları dizimi, ulaming hár birine ajratılatuǵın oqıw saatları sanı hám saatlaming ulıwma jıyındısı.
9. Teoriyalıq shınıǵıwlar temaları dizimi, ulaming hár birine ajratılatuǵın oqıw saatları sanı hám saatlaming ulıwma jıyındısı.
0 ‘quv rejesine qosımsha jol menende tómendegiler boMishi kerek:
a) zárúr sport ásbap -inventarları dizimi;
b) tez oqıw informaciyanomasini támiyinlew ushın zárúr úskeneler
hám de túrli buyımlar dizimi.
Jıyınlarda oqıw -trenirovka procesi natiyjeliligine bogMiq
boMgan tiykarǵı faktorlar tómendegilerden ibarat :
1. Joqarı maman trencrlaming turaqlı quramı.
2. Sanı hám tayarlıq dárejesine kóre oqıw gumhlarining optimal quramı. Bul zat hár bir sportshınıń bólek tayınlıǵına kerekli dárejede itibar qaratıwǵa járdem beredi.
3. vrach hám turaqlı kompleks ilimiy gruppalar aǵzaları tárepinen ámelge asırilatuǵın medicinalıq -pedagogikalıq baqlawlar ; trenirovka nag­ ruzkalari kólemi hám kúshini basqarıw hám de juwapkerli mu­ sobaqalar dáwirine sportshılami sport forması jaǵdayına alıp keliw ushın trenerga járdem beretuǵın qayta tiklew quralları kompleksinjnavjudligi.
4. Jaqsı tashkil etilgen, joqarı sapalı, kaloriyali awqatlanıw. Sportshı quwati sarıplanıwınıń oranıwı birinshi náwbette soǵan bogMiq.
5. Jaqsı tashkil etilgen tárbiyalıq hám materiallıq -ǵalabalıq jumıslar. 6. Operativ kórgezbeli oqıw informaciyanomalaridan (videomag- nitofon jazıwları, internet hám boshq.) keń paydalanıw.
7. Sport ásbap -inventarları hám úskenelerin mashg’uiotlarga waqıtında
humda sapalı tayarlaw.
Trenirovka processinde jıyın urıs qatnasıwshısısı, yaǵnıy hár bir sportehiga bólek jantasıwǵa ámel qılıw júdá zárúrli bolıp tabıladı. Trenirovka nagruzkalari kólemi hám kúshi trenirovkaning bólek rejesine uyqas keliwi zárúr.
Teoriyalıq shınıǵıwlami ótkeriw de úlken áhmiyetke iye boladı. Bunday shınıǵıwlar sportshılarǵa trenirovka stilistikasınıń ilimiy tiykarları, onı joybarlaw, esapqa alıw hám analiz qılıw bo4 yicha sistemalastırılgan kompleks bilimlami beredi, sportshılardıń trenirovka procesine sanalı túrde munasábette bolıwdı hám, eń tiykarǵısı, olar sport sheberliginiń tezirek rawajlanıwlashishini támiyinleydi.

16. 13. 0 4 quv-trenirovka jıyınların joybarlaw Oqıw -trenirovka jıyınları hár hápte ushın joybarlawtırıladı hám 2 yamasa 3 háptelik mikrosiklni o4 z ishine aladı. Trenirovka nagruzkalari kólemi hám baǵdarı sonday joybarlawtiriladiki, arnawlı trenirovka

wazıypaları sanı asıp barıwı, ulıwma tayarlıq hám arnawlı tayarlıq nagruzkalari bolsa jarıslar baslanıwı waqıtına kelip azayıwı kerek.
Tikkeley jarıs aldından juwınıw bólmesi hám 1-2 kún dem alıw joybarlawtırıladı. Bunday jarıslardan bir kún aldın aldında turǵan jarıslar jayı, ásbap -úskeneiar hám basqa sharayatlar menen tanısıp shıǵıw shárt (G. S. Rayonyan, 1984).
Sportshılardıń jarıslarda tabıslı qatnasıwı juwmaqlawshı jıyınlar daǵı trenirovka nagruzkalarining tuwrı joybarlastırılǵanlıǵına baylanıslı. Rejelerdi dúziwde sonı esapqa alıw kerekki, eń salmaqli bellashuvlar kóbinese jarıslaming aqırǵı kúnine tuwrı keledi. Bolgariyalıq gúressheńlarni tayarlawda eki háptelik oqıw -trenirovka jıyını rejesiniń analizi 9 -kestede keltirilgen (R. Petrov, 1986 ).
0 4 quv-trenirovka jıyınların bunday joybarlaw, R. Petrov (1986 ) pikrine qaraǵanda, sport formasınıń tez qáliplesiwine járdem beredi, shıdamlılıq hám psixik bekkemlik rezervin jaratadı, sonıń menen birge gúressheńlarni joqarı nátiyjelerge alıp keledi. Túsindirme: UJT — ulıwma fizikalıq tayarlıq.
TTT - texnikalıq-taktik tayarlıq.
MKT - arnawlı kompleks tayarlıq.
Trenirovka siklining dáwirlerine qaray, oqıw -trenirovka jıyın - laridagi trenirovka nagruzkalari mazmunı hár túrlı boladı. 16, 17, 18- kestelerde 17-18 jas hám 19 -20 jas daǵı sport rawajlanıwlashuvi gruppaları gúressheńlari ushın ótiw, tayarlaw hám jarıs dáwirleriniń háptelik mikrosikllardagi trenirovka nagruzkalari kel- tirilgan.
10, 11, 12-kestelerde trenirovka jumısınıń minimal kólemi kórsetilgen (YuqT 155 ur/min den artıq bolǵanda kúshli jumıstıń
“sof’ waqıtı hám úlesi).
Tamır urıw tezligin anıqlaw stilistikası júdá ańsat. Dene qızdırıw
hám hár bir ma’Ium jumıs bóleginen so£ng trener tapsırig’iga kóre 10 sek
ishinde 2-3 sportshınıń tamır urıwı olshenedi. Eger gruppada kóp muǵdarda perspektivalı gúressheńlar shuǵıllansa, ulami óz tamır urıwların ǵárezsiz o4 lchashga úyretiw zamr.

16. 1. 4. Jıyınlar nátiyjelerin analiz qılıw

0 ‘quv-trenirovka jıyınları nátiyjeleriniń analizi ulami tayarlaw
hám ótkeriw degi kemshilikler, ulaming sebeplerin anıqlaw, sonıń menen birge, bul kemshiliklami saplastırıw yo’Ilarini belgilewge járdem beredi.
Analiz tómendegi tiykarǵı sorawlarǵa juwap beriw i kerek:
1. Jıyın ótkeriw jayınıń onıń maqset hám wazıypalarına
muwapıqlıǵı.
2. Tiyisli materiallıq-texnikalıqa bazasınıń bar ekenligi. Zamr trenirovka quralları hám sport ásbap -inventarlarınıń bar ekenligi hám de jaǵdayları hám xojalıq sharayatlami bahalaw (jaylastırıw hám de awqatlanıw ), ulaming qoyılatuǵın talaplarǵa muwapıqlıǵı.
3. Qatnasıwshılami jıyınǵa shaqırıwdı waqıtında rásmiylestiriw. 4. Jıyınǵa shaqırılǵan hám jetip kclgan sportshılar sanı, ulaming
jası hám de sport ilmiy tájriybesi.
5. Jıyınǵa kelmegen sportshılardıń jeke dizimi, ulaming
kclmaganlik sebepleri.
6 -Jıyın daǵı oqıw gumhlari sanı.
7. Trencrlaming jeke quramı hám olar haqqında qısqa maǵlıwmat : olar shuǵıllanǵan oqıw gruppaları hám olardıń san quramı.
8. Jıyında vrachning qatnasqanlıǵı hám medicinalıq -pedagogikalıq
baqlawdı bahalaw.
9. Jıyın basında hám aqırında qatnasıwshılaming qadaǵalaw normaların
tapsırıw juwmaqları.
10. Jıyın oqıw rejesiniń atqarılıw juwmaqları.
11. Jıyında operativ kórgezbeli — o£quv informaciya qurallarınıń (videomagnitofon jazıwları, SD ROM hám boshq.) qo4 llanilishi.