Тема: проектирование карт план: Сущность и содержание проектирования карт Основные этапы проектирования карт

2. XARITANI LOYIHALASHNING ASOSIY BOSQICHLARI
Xaritani loyihalash xaritaning maqsadini tushunish va uning mavzusini ochishdan boshlanadi.
Yaratilayotgan karta uchun dastlabki talablarni o'rganishda kelajakdagi iste'molchilar doirasi aniqlanadi.
Xaritani yaratish uchun ish turlari va vazifalar belgilanadi (u haqida ma'lumot olish, kartometrik ishlarni bajarish, joyni orientirlash, navigatsiya masalalarini hal qilish va boshqalar). Bundan tashqari, uni ishlatishning haqiqiy shartlarini tushunish kerak (ofis, sinf, auditoriya, dala, samolyot), xaritalarni o'qish usullari (vizual yoki kompyuter yordamida).
2
Zarur detal darajasi, aniqlik talabi, rasmiylashtirish xususiyatlari, kartaning maqsadli o'rnatilishini aniq tushuntirish va belgilash, birinchi taxmin sifatida uni qo'llashuning mazmuni elementlari ro'yxatini yaratishga imkon beradi.
Mavzuni ishlab chiqish va kartaning sarlavhasini belgilash bir xil darajada muhimdir. Mavzu xaritaning kelajakdagi mazmuniga katta ta'sir qiladi.
Sarlavha kartaning maqsadi va mavzusini to'g'ri va sodda tarzda etkazishi kerak.
Mavzuni ochib berishda tuzilayotgan xarita qanday tasnifga tegishli ekanligini hisobga olish kerak.
Xarita tarkibini loyihalashda siz quyidagilarni aniqlashingiz kerak:
berilgan maqsad, mavzu va masshtabdagi xaritada voqelikning qanday elementlari va ob'ektlari va qanday to'liqlik bilan tasvirlanishi kerakligi;
voqelik predmetlari va hodisalarining tasnifi va ularning xaritalarda kartografik ifodalanish darajasi;
ob'ektlar va hodisalarning xususiyatlari va ularning ko'rsatilishi kerak bo'lgan ko'rsatkichlar.
Asl mavzuvli xaritalarining, ya'ni xaritalarni loyihalashda, birinchi marta yaratilgan dastlabki qayta ishlash bosqichi xaritaga tushirilayotgan ob'ektning asosiy toifalarini ko'rsatish, uning mazmunini tusuntiruvchi shakl hisoblanadi
Loyihalanayotgan xarita mavzusiga tegishli bo'lgan ilmiy fanlar asosida ular kartograflarni jalb qilgan holda mutaxassislar tomonidan tuziladi.
Bunday hollarda, asl xaritalarni yaratishdan oldin xarita varag'ida yoki uning alohida qismlarida eskizlar yoki maketlarni tuzish kerak.
Xaritalarni loyihalashda topografik, umumiy geografik, tematik va maxsus xaritalarni yaratishda Yodda tutish kerak bo'lgan narsa хаritaning mazmuni va undagi tasvirlanayotgan voqealarning xususiyatlaridir.
Topografik xaritalarni rasmiylashtirishda uni mazmuni, to'liqligi va batafsilligi aniqlanadi.
Topografik xaritalarning mazmuni bo'yicha asosiy qoidalari joriy qo'llanmalar va belgilar jadvallaridir
Umumiy geografik xaritalarni loyihalashda amaldagi ko'rsatmalar talablariga muvofiq, ushbu xaritalarda barcha fiziko-georafik va ijtimoiy-iqtisodiy elementlar ko'rsatilganligini yodda tutish kerak.
Biroq, ularning tasvirlarining to'liqligi va batafsilligi ko'plab omillarga va birinchi navbatda, yaratilayotgan xaritaning maqsadi, mavzusi va masshtabiga bog'liq
Tematik va maxsus xaritalar mazmunini loyihalashda, ayniqsa, birinchi marta yaratilgan, ya'ni original xaritalar, xaritalarni loyihalashning yuqoridagi
.
xaritalardagi ob'ektlar, jamiyat va tabiiy voqiyolar tasvirining to'liqligi va batafsilligini aniqlash, tematik va maxsus xaritalar mazmunini loyihalashning xarakterli, o'ziga xos xususiyatlaridan biridir.
Ushbu xaritalar mazmunining to'liqligi va batafsilligi boshqalarnikiga qaraganda ko'proq ko'rsatilgan ob'ektlarning xususiyatlariga, ishlatiladigan kartografik materiallarga, qabul qilingan tasvir usullari va belgilar tizimlarining xususiyatlariga bog'liq.