Termiz davlat pedagogika institutining 1-kurs 101-guruh talabasio’sarov otamurodning kompyuter taminoti fanidan slaydi

Termiz davlat pedagogika institutining 1-kurs 101-guruh talabasi O’sarov Otamurodning kompyuter taminoti fanidan slaydi

Sistema bloki haqida ma’lumot

Reja:

1.Ona plata haqida malumot.

2.Ona platadagi kondensatorlarni almashtirish.

3.Kompyuterlarga ulangan texnik qurilmalar xolatini tekshirish va boshqarish.

4.Shaxsiy kompyuterlar haqida ma’lumot

Kompyuterlarning ona plata arxitekturasi funksional jihatdan boyitilib va asosiy protsessorning unumdorligi oshishi bilan doimiy ravishda mukammallashtirib boriladi. Bu uning eng muhim qismi, kompyuterning yuragi bo‘lib, uning elektron tarkibiy qismini tashkil qiladi. U yoki bu ishlab chiqaruvchilar tomonidan yaratilgan standartlashtirilgan ona plata modeli unda qo‘llanilgan mikrosxemalar to‘plami va elementlarning joylashish topologiyasi bilan belgilanadi. Standartlashtirilgan g‘ilof shakliga qarab, o‘lchami bo‘yicha turli ona platalar ishlab chiqariladi. Shaxsiy kompyuterlar uchun eng keng tarqalgan ona plata formatlari AT, ATX (305×244 mm o‘lchamli), mikro ATX (244×244 mm) va FlexATX (229×191 mm). Zamonaviy ona platalarning asosini tashkil etuvchilari, uning g‘ilofiga joylashtirilgan bo‘ladi: protsessor razyomlari, kengaytirish slotlari bilan magistral liniyalari, apparat xotira modullarining razyomlari, chipset mikrosxemalari uchun razyomlar.
Bu konstruktiv elementlar yuqori darajali birlashtirish bilan apparat pog‘onasidagi asosiy elektron tashkil etuvchilarni birlashtiradi. Ko‘pincha ona platalarda audio va video vositalarning elektron tashkil etuvchilari joylashtiriladi. Tashqi qurilmalarning tizimli blokka ulanishi, razyomlari tizimli blokning old yoki orqa panellarga joylashtirilgan, tashqi interfeys vositalari yordamida tashkil qilinadi. Masalan, sichqoncha ko‘rinishidagi boshqaruv qurilmasini ulash uchun COM-port, bosmaga chiqarish qurilmasi uchun LPT-port ishlatiladi. Hozirgi kunda o‘nlab firmalar tuzilishi, ular tomonidan qo‘llanilishi mumkin bo‘lgan protsessor turlari va ularning taktlash chastotalari hamda ishchi kuchlanishlarning kattaliklari bilan farqlanuvchi, turli xil tizimli bloklarni katta miqdorda ishlab chiqarmoqdalar. Tizimli platalar har xil turdagi tizimli, lokal va tashqi shinalarning interfeyslarini quvvatlaydi. SHK ning ishlash samaradorligi qo‘llanuvchi shinalar tarkibiga va bu shinalar uchun mo‘ljallangan platadagi mavjud slotlar miqdoriga bog‘liqdir.

Ona plata „materinka“ (inglizcha: motherboard — bosh plata; hisoblanadi. sleng. ona - barcha chip va qurilmalarni bir biriga ulash uchun asos) — Shaxsiy kompyuterning, noutbuk, telefon, planshetlarning asosiy qurilmalari — tezkor xotira, qattiq disk, chiplar, slot, kuler, ulash portlari va boshqa qurilmalar oʻrnatiladigan koʻp qatlamli muxr plata. Aynan ona plata bir-biridan farq qiluvchi qurilmalarni birlashtiradi va boshqaradi.

Ona plata qurilmasining asosiy qismini oʻz ichiga oladi, masalan, kompyuterda - protsessor, tizim shinasi yoki avtobuslari, RAM, "oʻrnatilgan. " periferik kontrollerlar, xizmat koʻrsatish mantigʻi - va Kengaytirish kartalari deb nomlangan qoʻshimcha almashtiriladigan platalarni ulash uchun ulagichlar, odatda umumiy avtobus yoki avtobuslarga ulanadi - masalan, 2000-yillarning boshlarida, IBM PC-mos keluvchi kompyuter, qoida tariqasida, uch xil avtobusning ulagichlarini olib yurardi - ISA, PCI va AGP. Kengaytirish kartasi uyalarini oddiygina ulaydigan Backplane/Card dan farqli oʻlaroq, anakart har doim ularni oʻrnatish uchun faol komponentlar yoki ulagichlarni olib yuradi. Ingliz tilidagi adabiyotlarda anakartlarni kengaytirish va oʻzgartirish qobiliyatiga ega boʻlgan anakartlarning oʻziga („ana platalar“) va bunday imkoniyatlarga ega boʻlmagan „asosiy platalar“ga („mayin platalar“) boʻlish odatiy holdir. toʻliq oʻzgarmas tizimni ifodalaydi.
Ona platadagi kondensatorlarni almashtirishProtsessor va xotira qurilmasining konstruksiyasi joylashtirilishi shunday amalga oshirilganki, u butun tizimni maksimal sovutish imkonini beradi. ATX spetsifikatsiyasida g‘ilof ichida havoning bosimini kamaytirishga olib keladigan purkash kabi ishlaydigan ventilator Afzal ko‘rilgan. Ko‘pchilik ishlab chiqaruvchilar ATX ta’minot blokini tizimdan havoni so‘rib oluvchi ventilator bilan birgalikda ishlab chiqaradilar, ya’ni manfiy bosimli konstruksiyani taklif qiladilar.