Termiz davlat universiteti iqtisodiyot va turizm fakulteti iqtisodiyot yo`nalishi 2-kurs 322-guruh talabasi xurramova barchinOYning mikroiqtisodiyot fanidan tayyorlagan mustaqil ishi

Talab egri chiziqlari.
Ma’lum vaqt oralig‘idagi narxlarning muayyan darajasida ishlab chiqaruvchi yoki sotuvchilar tomonidan ma’lum turdagi tovar va xizmatlarning bozorga chiqarilgan miqdori taklif deyiladi.

• Narx o‘zgarishi bilan sotishga chiqariladigan mahsulot miqdori ham o‘zgarishi sababli talab kabi taklifning ham bir qator muqobil variantlari mavjud bo‘ladi.

2. Taklif tushunchasi. Taklif miqdoriga ta’sir qiluvchi omillar. Taklif qonuni

Taklifga ta’sir etuvchi omillar

Narxga bog‘liq omillar:
muayyan tovarning narxi
resurslar narxi
boshqa tovarlar narxi
narx o‘zgarishining kutilishi
Narxga bog‘liq bo‘lmagan omillar:
ishlab chiqarish texnologiyasi;
soliq va subsidiyalar;
bozordagi sotuvchilar soni.

1. Resurslar narxi. Resurslar narxi xarajatni o’zgartirib foydani ko’payishiga ta’sir ko’rsatadi.

• 1. Resurslar narxi. Resurslar narxi xarajatni o’zgartirib foydani ko’payishiga ta’sir ko’rsatadi.
• 2. Ishlab chiqarish texnologiyasi. Mukammal va yangi texnologiya resurslar qimmatlashgan sharoitda ham resurslarni tejashni ta’minlab, xarajatlarni kamaytiradi.
• 3. Boshqa tovarlar narxi. Tovarlar xilma-xil bo’lganidan ular bir-birining o’rnini bosadi. SHu sababli bir tovar narxining o’sishi boshqa o’rinbosar tovar taklifini o’zgartiradi.

4. Narxning o’zgarish ehtimoli. Narxning oshishi kutilsa, tovar taklifi qisqaradi, narx oshguniga qadar tovar bozorga chiqarilmay turadi.

• 4. Narxning o’zgarish ehtimoli. Narxning oshishi kutilsa, tovar taklifi qisqaradi, narx oshguniga qadar tovar bozorga chiqarilmay turadi.
• 5. Tovar ishlab chiqaruvchilar soni. Ishlab chiqaruvchilar qancha ko’p bo’lsa, ular shunchalik ko’p tovarlarni taklif etadilar. CHunki ular ishlab chiqarishni kengaytirib ko’proq daromad olishga intiladilar. Ishlab chiqaruvchilar sonining oshishi, umumiy taklif chizig’ini o’ngga siljitadi.
• 6. Moliya vositalari. Soliqlar xarajatga kiradi. SHu boisdan soliq stavkalari ortsa, taklifga ta’sir ko’rsatadi.

Narxning o‘zgarishi bilan taklif etilayotgan tovar miqdorining to‘g‘ri bog‘liqlikdagi o‘zgarishi taklif qonuni deyiladi.

• Iste’molchi uchun narxning oshishi to‘siq rolini o‘ynasa, ishlab chiqaruvchi uchun rag‘batlantirish vazifasini bajaradi.