Termiz davlat universiteti iqtisodiyot va turizm fakulteti "moliya" kafedrasi

Xarajatlarni guruhlash tamoyillari. 

“Xarajatlar tarkibi to‘g‘risida”gi Nizomda barcha xarajatlar quyidagicha guruhlangan: 

1.  Mahsulotning  ishlab  chiqarish  tannarxiga  kiritiladigan  xarajatlar  (bunday  xarajatlarga 

ishlab chiqarishda bevosita qatnashgan xarajatlar kiradi): 

a) bevosita va bilvosita moddiy xarajatlar; 

b) bevosita va bilvosita mehnat xarajatlari; 

d) boshqa bevosita va bilvosita xarajatlar shu jumladan, ishlab chiqarish xususiyatlariga 

ega bo‘lgan ustama xarajatlar. 

 2.  Ishlab  chiqarish  tannarxiga  kiritilmaydigan,  ammo  asosiy  faoliyatdan  olingan  foydada 

hisobga  olinadigan  davr  xarajatlariga  kiritiladigan  xarajatlar  (bunday  xarajatlarga  ishlab 

chiqarishda bevosita qatnashmaydigan xarajatlar kiradi): 

a) sotish xarajatlari; 

b) ma’muriy-boshqarish xarajatlari; 

d) boshqa operatsion xarajatlar va zararlar. 

3.  Xo‘jalik  yurituvchi  sub’ektning  umumxo‘jalik faoliyatidan  olingan  foyda  va  zararlarni 

hisoblab  chiqishda  hisobga  olinadigan  xo‘jalik  yurituvchi  sub’ektning  moliya-  viy  faoliyati 

bo‘yicha xarajatlari: 

a) foizlar bo‘yicha xarajatlar; 

b) xorijiy valuta bilan operatsiya bo‘yicha salbiy kurs tafovutlari; 

d) qimmatli qog‘ozlarga qo‘yilgan mablag‘larni qayta baholash; 

e) moliyaviy faoliyat bo‘yicha boshqa xarajatlar.