Termodinamikaning ikkinchi qonuni

Termodinamikaning ikkinchi qonuni.

Termodinamikaning qonunlarigacha energiya qaytmas, energiya aylanmas deb qarab kelingan edi. Termodinamikaning ikkinchi qonunida energiyaning aylanishi mumkin ekanligini, issiqlik energiya mexanik energiyaga, mexanik energiyani issiqlik energiyaga aylanish mumkin ekanligini, ichki energiya tashqi energiya bilan tashqi energiya ichki energiya bilan aylanishi mumkinligini, energiyalar ta’sirida ish boshlash mumkin ekanligini isbotlab berildi va energiyaning birinchi marta bajargan ishini 1 sikl deb qaradilar.

Biror bir jismga yoki moddaga issiqlik energiyasi bilan ta’sir qilsak, ushbu energiya ta’sirida jism orasida kengayishda bo‘lsa, ushbu jismga qo‘yilgan kuchni uzib qo‘yganimizdan so‘ng, shu jism olgan energiyani ikkinchi bir muhitga yoki uning o‘rab turouvchi ikkinchi jismga o‘tkazib yuborib ikkinchi bilan birinchi jism boshlang‘ich xolatiga qaytib kelsa, jismning bunday o‘rganishiga 1 sikl yoki bajarilgan ish deb qaraladi.
Jismning biror-bir nuqtasi energiya ta’sirida kengaytirsakuning qolgan nuqtalari xam yoki butun bir yuzasi xam energiya ta’sirida kengayishidir. 1,2,3,4 boshqa bir uchun jism hajmiy kengayishidadir. Energiya ta’sirida modda yoki jismning barcha yuzasi xajmiy kengayishida bo‘lsa jism boshlang‘ich nuqtasiga kelsa. Xuddi shunday jismning barcha yuzalari ikkinchi boshqa bir torayishdadir. Energiyaning bunday aylanishi siklik aylanish deb qaraladi.
Energiyaning aylanish koeffitsienti yoki bajargan ishning foydali ish koeffitsienti deb qaraladi.

Termodinaikaning ikkinchi qonunida tabiatda energiyasi yuqori bo‘lgan jismlar moddalar o‘zidan energiya jixatidan past bo‘lgan jismga moddalarga ta’sir ko‘rsatib kelar va ish bajarar edi, lekin tabiatda shunday jarayon mavjud energiyasi jixatidan past bo‘lgan biror-bir modda yoki jism energiyasi jixati yuqori bo‘lgan jism qarama-qarshi yo‘naltirsa moddaning muxit xarorati o‘zgartirishi mumkin ekan.

Xarorati jixatidan yuqori bo‘lgan jismda ham sovutishga xarakat qiladi.

1, a, 2,3,4 nuqta sovuq jism o‘z ta’sirida 2 b 1 3 4 nuqta uchun ham o‘z ta’sirini ham o‘tkazadi.
Termodinamikaning ikkinchi qonunlarini mukammal o‘rganilgan xolda Karno energiyasi ta’sirida jismning  kengayishida yoki torayishida ekanligini qaytuvchi ekanligini isbotlab berdi. Jismning jism ta’sirida kengaytirsak jismning boshlangich holatga qaytarishga to‘g‘ri keladi yoki jism energiya ta’sirida necha marotaba kengaytirilsa shuncha marotaba sovitiladi va boshlang‘ich xolatiga keladi.