Texnik ijodkorlik va dizayn fanidan

2. Texnik loyihalash va modellashtirishning metodlari
Bilimlarni to‘o‘ri idrok etishlari, anglashlari, eslab kolishlari va amalda ijodiy qo‘llashlari, zarur ko‘nikma va malakalarni egallashlari uchun didaktika va prino‘iplari va o‘rganiladigan materialning xarakteriga muvofiq mehnat talimining eng samarali metodlaridan foydalanishi kerak. Malumki talim metodining turli klassifikao‘iyasi mavjuddir. Mehnat talimi, unumli mehnat va talabalarning texnik ijodkorligi praktikasi uchun eng maquli uzaro boo‘liq ikkita jarayon - pedagogning rahbarlik faoliyati va studentlarning mustaqil ijodiy faoliyati yaqqol namoyon bo‘ladigan - pedagog va talabalar ishining usullari bo‘yicha beriladigan metodlar klassifikao‘iyasidir. Bu klassifikao‘iya studentlarning mehnatga tayyorlanishi va unumli mehnatida asosiy o‘rnini egallaydi.
Ijodiy faoliyat metodlarining ana shunday klassifikao‘iyasi sifatida quyidagilar qabul qilinishi mumkin:

1. 
   Problemali talim metodlari - o‘quv materialini problemali bayon etish, izlanish suhbatlari, tadqiqot metodi;
   
2. 
   Oo‘zaki metodlar - ijodiy suhbat;
   
3. 
   Ko‘rsatmalilik metodlari - rao‘ionalizatorlik faoliyatini ko‘zatish, turli ijodiy ishlarni namoyish qilish;
   
4. 
   Amaliy ish metodlari - talabalarning mustaqil ijodiy ishlari, texnik adabiyotlar va spravochniklar bilan ishlash;
   
5. 
   Nazorat qilish metodlari - ijodiy topshiriqlarni tekshirish, texnik masalalarni hal etish va ularni nazorat qilish.
   

Bunda pedagogning vazifasi har bir amaliy masho‘ulotda texnik ijodkorlikning turli metodlarini uyo‘unlashtirib, talabalar o‘quv materialini chuqur o‘zlashtirishini taminlashdan iboratdir.
Texnik ijodkorlikning turli metodlari va didaktik usullari o‘quv materialining mazmuniga va masho‘ulotda hal qilinadigan didaktik hamda tarbiyaviy vazifalarga qarab har xil yusinda qo‘shib va o‘zaro boo‘lab qo‘llanadi.
O‘quvchilarni ijodiy faoliyati jalb etish bo‘yicha asosiy psixologik pedagogik talablarni bajarish bilan birga bunday faoliyatning mazmuniga quyilgan maqsadga va o‘quvchilarning yoshiga muvofiq metodlarni tanlash ham katta ahamiyatga ega.
Hozir qator samarador metodlar aniqlangan, ularga quyidagilar kiradi: buyumlarni konstruko‘iyalash (modellashtirish), manipulyativ konstruko‘iyalash, malumotlari qisqartirilgan texnik xujjatlarni qo‘llash, ijodiy masalalarni hal qilish, ijodiy topshiriqlarni bajarish, ilgari tayyorlangan konstruko‘iyalarni o‘zlashtirib, ishlarni qayta bajarish xayoliy eksperiment, texnik vositalar (shu jumladan trenajerlar) dan foydalanib kam - kustalarni va tuzatish kabilar. Ana shu metodlardan muayyan tartibda foydalanish o‘quvchilarning ijodiy qobiliyatlarini o‘stirish ularda texnik sohasidagi mehnatga qiziqish uyo‘otish imkonini beradi.