Texnologik jarayonlarni nazorat qilish va avtomatlashtirish

2 1
.
1 3
)
/=1

---

bu yerda: n]2 — i — usul bo‘yicha uzatilayotgan axborot birliklari soni; nm — 
boshqarishning qo‘shni va yuqorida turuvchi darajalariga uzatiluvchi axborot birligining 
um um iy soni; Kl2 — boshqarishning qo‘shni va yuqori darajalari bilan axborot 
almashinishi funksiyasini (ishini) amalga oshirishning aniq usuli koeffitsiyenti.
21.1 7-jadval
№
A x b o r o t a l m a s h i s h f u n k s i y a s i n i a m a l g a o s h i r i s h
u s u l i
1
Kuryer yordamida
0,2
2
Telefon aloqasi yordamida
0,3
3
Telegraf va fakssimon aloqa yordamida
0,7
4
Terminal qurilmalar va EH M yordamida
0,9
5
Avtomatik mashinalararo axborot almashish
1,0
Quyiroqda boshqaruv tizimlarining ikki varianti uchun ( / / variantda 
boshqaruv tizimi SM turidagi ishni EHM ga asoslanadi) avtomatlashtirish 
darajasining xususiy va kom pleks ko ‘rsatkichlarini hisoblashga misol 
keltirilgan. Neftni qayta ishlash sanoatida kombinatsiyalashgan qurilma bilan 
elektrli tuzsizlantirish va atmosfera-vakuumli trubchatka (ELO U —AVT) ni 
hisoblash uchun zarur dastlabki m aiu m o tlar 21.5- jadvalda keltirilgan.
N atijada К  ko ‘rsatkichning quyidagi qiymatlarini hosil qilamiz:
K x = 0,53; Ku = 0,85.
Hisob-kitob natijalarining ko‘rsatishicha, I  variantdagi shchitli boshqa­
rish tizimiga ta ’minlaydigan avtomatlashtirish darajasi 0,52 ga teng ekan, 
bu esa m e ’yoriy q iy m atd an an ch a past (0 ,7 5 —0,9). F aq at k atta 
imkoniyatlarga ega b o ig a n hisoblash texnikasidan foydalanishgina berilgan 
qiymatlarga erishishga imkon beradi.
21.18- jadval
A v t o m a t l a s h t i r i s h d a r a j a s i k o ‘r s a t k i c h l a r i n i h i s o b l a s h u c h u n
d a s t l a b k i m a ’l u m o t l a r
B o s h q a ­
ris h fu n k - 
s iy a s i, 
i
F u n k siy a n i 
a m a lg a o s h i­
ris h u su li, 
j
I v a r ia n t
I I v a r ia n t