Texnologiya darslarida o ‘quvchilarni kasb-hunarga yo‘naltirish texnologiyalari Reja

---

Texnologiya darslarida o ‘quvchilarni kasb-hunarga yo‘naltirish texnologiyalari 
Reja 
1.Texnologiya darslarida kasb-hunarga yo„naltirish.
2. Kasbga oid ma„lumotlar.
3.Kasbga yo„naltirishda turli boshqotirmalardan foydalanish.
4. Kasbga yo„naltirishga doir o „yin texnologiyalaridan foydalanish 
Yuqoridagi bilim va fazilatlar politexnik ta‟lim, shaxsiy amaliy tajribani xis etish va 
anglash jarayonida umumlashtirgan inson tajribani egallash: ukituvchilar,ota-onalar, 
tarbiyachilarning sobit kadam ta‟siri natijasida uzlashtiriladi. 
Kasb-korlikka kizikishlarning boskichma-boskich rivojlanishi uni shakllantirishning 
xarakteri xususiyatidir. Ukuvchi uz xayotining xar bir boskichida ta‟lim- tarbiya, shaxsiy amaliy 
tajribasi va odamlar bilan mulokati ta‟sirida fikran bir yoki bir necha kasbga kirib boradi.Bundan 
u tanlangan kasbni uzi uchun eng muxim, jozibali deb xisoblaydi. Keyinchalik uning yangi 
kasblari dolzarb buladi va u avval tanlagan kasbiga uzgacha karay boshlaydi. Natijada u turli 
kasblarni takkoslab kurib, uz extiyojlari va kobiliyatlariga eng kup darajada muvofik 
keladiganini tanlaydi. 
Tanlangan kasbga kunikish jarayonida ishlovchi psixologik kayta kurishdan utadi, 
kadriyatlarini kayta baxolaydi. 
Odatda, u ishni boshlaganda kasbni tushunib faoliyatdan konikish xosil kiladi lekin, 
kupincha ixlos kaytishi xollari xam vujudga keladiki, bunda da‟vo kilishga urinish bilan reallik 
urtasida nomunofiklik namoyon buladi. 
Xozirgi yukorida rivojlangan ishlab chikarish xalk xujaligining barcha soxalariga 
kompleks mexanizatsiya va avtomatlashtirishning joriy etilishi yoshlarning kasblar xakidagi 
bilimlarga xam yangi talablar kuyadi. Sanoat va kishlok xujaligi ishlab chikarishini 
korxonalarning yangi texnika bilan jixozlanishi darajasi kanchalik yukori bulsa, ishchilarning 
malakasi xam shunchalik yukori va shunga muvofik tarzda ukuvchilarning bu texnikani 
boshkarishga mexnat va akliy tayyorgarligi darajasi shunchalik yukori bulishi kerak. Malakali 
ishchilar tayyorlash mazmunini ishchining amaliy malaka va kunikmalarini oshirish. 
Sandiksoz mexnatini fakatgina kulda bajarmasdan balki, duradgorlik dastgoxlarida 
ishlashni bilishi zarur. Sandiksoz mexnati natijasida yaxshi turmush kechirishni, u xushmuomala, 
mexnatsevar, izlanuvchan bulishi kabi xususiyatlarini ukuvchilar ongiga singdirib borish kerak.
Ukituvchini mexnat ta‟limi mashgulotlari jarayonida xunarmandchilikni turli soxalarini, 
etikduzlik, temirchi, kulol va shu kabi kasblarni xususiyatlarini xam xisobga olib ukuvchilarni 
bu kasblarga kiziktirishni amalga oshirish kerak. 
SHuni nazarda tutish kerakki, turli yoshdagi kishlok ukuvchilarni kasb-korlikka 
kizikishlarining xarakteri va chukurligi, bekarorligi va yunalishi turlichadir. Uziga xos 
xususiyatlariga kura ularni uch guruxga bulishi mumkin: 
a) Faoliyatining tashki tomoni shuningdek, muayyan vaziyat yoki jarayonga boglik 
dastlabki kizikishga ega ukuvchilar. 
b) Faoliyatning mazmun tomoniga karatilgan va ongli kasb tashlash asosi bulib kolish 
mumkin bulgan « Predmet» kizikishga ega bulgan ukuvchilar. 

---

v) Ukuvchilarni faoliyat turining sabab-natija boglanishi va rivojlanishi istikbollarini 
tushunishi bilan xarakterlanadi va odatda ularni kasb tanlashga olib keladigan istikbolli 
kizikishlari bulgan ukuvchilar. 
Ukuvchilardagi kasb-korlik kizikishning turlicha rivojlangani va uziga xos xususiyatlari ( 
bekarorliga, uzgaruvchanligi)lan ular bilan kishlok xujaligi kasblarini, ishbilarmon-fermer 
kasblarini ongli tanlashini shakllantirish yuzasidan tabakalashtirilgan va yakka tartibda ish olib 
borish zaruriyati kelib chikadi. 
Ukuvchilarni kishlok xujaligi mexnatiga, ishbilarmon-fermer kasblariga kizikishini 
tarbiyalashning eng samarali shartlari kuyidagilardir. 
a) Ukuvchilar kishlok xujaligi ishbilarmon –fermerlik mexnatining axamiyatini anglash. 
b) Fan asoslaridan chukur bilish kizikishlari keng politexnik dunyokarashning mavjudligi. 
v) Kishlok xujaligi, ishbilarmon-fermerlik maxsulotlari ishlab chikarishga kizikishning 
mavjudligi. 
g) Ukuvchilarni kishlok xujalik, ishbilarmon-fermerlik ishlab chikarishning axvoli va 
rivojlanish istikbollari tugrisida izchil xabardor kilish. 
Lekin shu urinda yoshlarni kishlok xujaligida yangi paydo bulayotgan ishbilarmon fermerlik kasbiga yullashda 
kuyidagicha muammo vujudga kelayapdi: Maktabda kishlok xujaligi mexnati darslarida ishbilarmon fermerlik kasblari 
yaxshi targib kilinmayapdi. SHuning uchun xam kupchilik kishlok yoshlari maktabini bitirgandan sung ishsizb bekor 
kolishiyapdi. Biz olib borgan tadkikotlarimiz shuni kursatadiki, yoshlarini kayta tiklanayotgan va yangi paydo bulayotgan 
kasblarga yullashda bu kasblar professiogrammalari katta axamiyat kasb etadi. Biz yukorida ayrim kasblari buyicha 
professiogrammalardan namunalar keltiramiz.