Texnologiyalar vazirligi toshkent axborot texnologiyalar unversteti qarshi filiali

III BOB. Arduino platformasida ultratovush sensori yordamida masofani 
aniqlash tizimini loyihalashtirish 
3.1 Loyihani tuzish
 
Keyingi Arduino loyihangizga 13 futgacha bo'lgan ob'ektlar diapazoni haqida 
xabar beradigan HC-SR04 ultratovushli masofa sensori bilan ko'rshapalak 
kuchlarini bering. Agar siz robotingizni devorga urmaslikka harakat qilmoqchi 
bo'lsangiz, bu juda yaxshi ma'lumot! Ular past quvvatga ega (batareya bilan 
ishlaydigan qurilmalar uchun mos), arzon, interfeysi oson va havaskorlar orasida 
juda mashhur. Va bonus sifatida u hatto eng so'nggi robot ixtirongiz uchun Wall-E 
Robot ko'zlari kabi ajoyib ko'rinadi! 
Bu erda to'liq texnik xususiyatlar: 

Ishlash kuchlanishi DC 5V 

Ishlash oqimi 15 mA 

Ishlash chastotasi 40 KHz 

Maksimal masofa 4 m 

Minimal diapazon 2 sm 

O'lchov aniqligi 3 mm 

---

28 

O'lchash burchagi 15 daraja 

Trigger kirish signali 10µS TTL impulsi 

Hajmi 45 x 20 x 15 mm 
3.2 HC-SR04 Uskuna ishlash prinsipi 
 
HC-SR04 Ultrasonik masofa sensori o'zining asosiy qismida ikkita ultratovush 
transduseridan iborat. Ulardan biri elektr signalini 40 KHz ultratovushli tovush 
impulslariga aylantiruvchi uzatuvchi vazifasini bajaradi. Qabul qilgich uzatilgan 
impulslarni tinglaydi. Agar u ularni qabul qilsa, u kengligi impuls bosib o'tgan 
masofani aniqlash uchun ishlatilishi mumkin bo'lgan chiqish pulsini ishlab 
chiqaradi. Pirog kabi oddiy! 
Sensor kichik, har qanday robototexnika loyihasida foydalanish uchun qulay va 
3 mm aniqlik bilan 2 sm dan 400 sm gacha (bu taxminan bir dyuymdan 13 futgacha) 
kontaktsiz masofani mukammal aniqlash imkonini beradi. U 5 voltda ishlaganligi 
sababli uni to'g'ridan-to'g'ri Arduino yoki boshqa 5V mantiqiy mikrokontrollerlarga 
ulash mumkin.
Sensorda 4 ta pin mavjud. VCC va GND Arduino-dagi 5V va GND 
pinlariga, Trig va Echo esa har qanday raqamli Arduino piniga o'tadi. Trig pin 
yordamida biz transmitterdan ultratovush to'lqinini yuboramiz va Echo pin bilan biz 
aks ettirilgan signalni tinglaymiz.