Texnologiyalari

Papka yaratish. Tizimda papkani yaratishning bir nechta usullari mavjud. Masalan, ish stolining bo‘sh qismida kontekstli menyudan “Создать->Папку” (Papka yaratish) buyruqlar ketma- kctligini tanlash bilan papka yaratish mumkin, bunda quyidagi oyna chiqadi (3.5-rasm):

	► T
C jo £? гировка	** i
	i

	l t-vwifw	4 .	П-ягеку
m	Рй Ц>»11»#
	Tmhbim	a	MltroAcit'IML^1* ЦыКЗЗМ ЛЛММЬуТЙ
		j 4=	T о кв» • *0 и еумак
		! »
			Гт«1 РМОТО ~|»А*ОДТ КЗ imл3»
		m	Д«жу1мкмт »с.г*» жtyft Шогс!
		^:	Дожуем
		s	* ^f*ttu *d Doгг**- •
		:	Пр*1ги1м*м» Pim'«
		Ш	*»1- ». v. »» P.il'f- hii
		m	Лржна ^:>«Йй**гк1ЧсЛ.Р?
			сзэддо дйкумкит
		m *	Лм«т *-1м --- Р.жг.«1
			ЗГЙ^9 - Wfn&&f£

3.5-rasm. Kontekstli menyu yordamida papka yaratish





Yoki biror dastur ilovasining faylini ochish, saqlash amallarini bajarish oynasida “Создать папку” tugmasini bosib ham papka yaratish mumkin (3.6-rasm)²³:

6. 
   rasm. llovada yangi рарка yaratish
   
   
   
   =55^
   
   
   

Fayllarni yaratish. Tizimda fayllar ma’lum dastur ilovasida yaratiladi. Dastur oynasining menyusidan “Сохранить” (saqlash) yoki “Сохранить как” buyrug‘i tanalanadi va faylga nom beriladi (3.7-rasm).

Papka va fayllar ustida quyidagi amallami bajarish rnumkin:

■S qayta nomlash;

■S nusxa olish;

•f boshqajoyga ko‘chirisb;

S o‘chirish;

S xossalarini o‘zgartirish;

S arxivlash va boshqalar.

Fayllarni ochish va saqlash. Windows 8 da faylni ochishning bir necha xil usuli bor. Buning uchun quyidagilaming birontasidan foydalanish mumkin:

•S “Мой компьютер” darcbasida hujjat nomi oldidagi belgi ustida sichqonchani ikki marta bosish.

^ “Пуск” tugmasini bosib, ochilgan tavs i yanoma dan “Документы” (Hujjatlar) qatorini tanlab, uning qism tavsiyanomasida oxirgi ishlatilgan 15ta hujjat nomlarining ro‘yxati beriladi. Kerakli hujjat nomida sichqoncha bosiladi.

v' Windows 8 muhitida ishlovchi ixtiyoriy dastur darchasida “Файл” tavsiyanomasining “Открыть” (ochish) buyrug‘ini ishga tashirish.

v'" Ba’zi dasturlarning “Файл” tavsiyanomasida oxirgi (oydalanilgan bir nechta hujjat ro‘yxati beriladi. Shuiardan keraklisini taniashingiz mumkin.

6. 
   rasm. Ilovada yangi fayi yaratish
   
   

«I,

M-* m • •• i ' *■ flflumSiMVtftt 4 Mtbewn * Равсймйсгал c nektian

11Д111 > • < '•**4

* **-•
in:



| .’sfrtdai s.. Чуугкаеиэсгд
6 fActtnwjn Kkdhtv.docx



К, i Np

► ■ фтнепы

■a

* "*■“ V

Wrt .wpfl

'iniiinemsi

. .'ДклпныД V^:> - мю I

• 
  : 3:taoijf»K)fm» Seri ff *
  
• 
  5 Ряиии»
  

6. 
   rasin. Windows 8 da faylni ochish
   

Fayllarni ko‘chirish va nusxasini olish. Siz fayllaringizni va papkalaringizni xohlagan joyingizga ko‘chirishingiz va nusxa olishingiz mumkin. Bu sizga ma’lumotlaringizni qattiq disklarda va USB disklarda saqlash imkonini beradi²³.

Fayldan nusxa olish vaqtida asl nusxa eski joyida saqlanib qoladi va yangi joyga faylning nusxasi ko‘chiriladi. Ko‘chirish vaqtida esa asl nusxa joyidan o‘chiriladi va ko‘rsatilgan joyga uning nusxasi ko‘chiriladi.

Fayllarni ko‘chirish va nusxasini olish uchun quyidagilami bajarish kerak:

• 
  nusxasi olinadigan va ko‘chiriladigan faylni ajratish;
  
• 
  darchadagi uskunalar panelidan nusxa olish uchun “Копировать” nusxa olishni tanlash, kesib olish uchun esa “Вырезать” bo‘limini tanlash;
  
• 
  fayl nusxasi joylashtiriladigan qurilma yoki papkani tanlash;
  
• 
  “Uskunalar paneli”dan “Buferdan olib qo‘yish” bo‘limini tanlash.
  

Fayl nusxasini olishning yoki ko‘chirishning boshqa usullari ham bor.

• 
  Fayl nomida sichqonchani o‘ng tugmasi bosiladi va ochilgan kontekst tavsiyanomadan “Отправить” (Jo‘natish) buyrug‘i tanlanadi. Ochilgan qism tavsiyanomadan qayerga jo‘natish kerakligi ko‘rsatiladi.
  
• 
  Faylni sichqoncha yordamida ham ko‘chirish mumkin. Bu usul Drag and drop - surish va qo‘yib yuborish deb nomlanadi. Buning uchun tanlab olingan fayl nomi ustiga ko‘rsatkichni olib borib, sichqoncha chap tugmasi bosiladi va kerakli joyga suriladi, so‘ngra sichqoncha klavishi qo‘yib yuboriladi²⁴.
  

Fayl va papkalar atributlari. Fayl va papkalaming standart atributlari ularga murojaatni boshqarishda eskirgan usul hisoblanadi. Windows 8 va boshqa zamonaviy ATda fayllarni

boshqarish mexanizmlarining anchagina qulay mexanizmlari mavjuddir.

Fayl va papkalaming standart atributlari “Свойства” (xossa) oynasining “Общие” bo‘limida o'matiladi. Bu bo‘lim ko‘rinishi faylllar uchun ham papkalar uchun ham anchayin o‘xshashdir:

s a
* A *


Q tW.fiocx

Tve> t .

Г. .WMfi ■
* «М, ъагъщт ^ym пзд* о

Н<* t2.S F6-;!3 КЗ ■ •• 43ёб;№г>

Нажяил 'twines S5£. яwant. 331SF



3.9-rasm. Papkaning xossasi


сми® гмк&тдадев

Fa 15i5Й» JU W*

iixwan 13 «варя ЗОЙ f, IS. 28.S,'

К*«нен 13 яиюаря ЛГ?а ' IS £№

i'ttepna 13 iMKipft ЗИК r. Ifci? A?

чадит CScjwn**'

3.10-rasm. Faylning xossasi

“Общие” bo‘limida siz quyidagi ma’lumotlami olishingiz mumkin:

• 
  fayl va papkalami diskda egallab turgan yoki real hajmi;
  
• 
  fayllar va bir-birini ichiga joylashtirilgan papkalar soni (papkalar uchun);
  
• 
  yaratilgan vaqti va sanasi, o‘zgartirish kiritilgan va ochilgan oxirgi sana va vaqti (fayllar uchun).
  

Bundan tashqari bayroqchalar yordamida bu boMimda ikki standart “Только для чтения” (faqat o‘qish uchun) va “Скрытый” (yashirin) atributlari o‘matilishi mumkin. “Только для чтения” atributi fayl yoki papkani faqat o‘qish uchun moTjallangan. “Скрытый” atributi fayl va papkalami yashirin holatga o‘tkazadi. Umuman olganda Windows 8 da Microsoftning barcha AT laridek FAT 32, FAT 64 va NTFS fayl tizimlarida joylashgan fayl va papkalaming standart to‘rt atributlarini o‘zida mujassam etgan (arxiv, faqat o‘qish uchun, yashirin, tizimli).

Jadval 3.2. Fayl va papkalarning atributlari

Atribut	Izohi
Arxiv	Fayl oxirgi arxivlashtirilgan va rezerv nusxalangan vaqtda o‘zgartirilganini bildiradi. Bu atribut ko'pgina dasturlarda fayl yaratilganda yoki o‘zgartirilganda o‘matiladi.
Faqat o‘qish uchun	Faylga o‘zgartirish kiritish mumkin emasligini bildiradi. Ushbu atributni o'rnatilishi fayl yoki papkaga ruxsatni chegaralamaydi faqatgina uni o'chirilishidan yoki unga o‘zgartirish kiritilishidan saqlaydi. Ko‘pgina dasturlar ushbu fayllarga o‘zgartirish kiritilishidan yoki o‘chirilishdan awal ushbu amalni foydalanuvchi amalga oshirishi haqida qo‘shimcha takror tasdiqlashini so'raydi.
Yashirin	Fayl yoki papkalar ekranda aks etmasiigini bildiradi. Bu atribut foydalanuvchilami muhim tizimli fayllarini yashirish uchun mo‘ljallangan.
Tizimli	Fayl yoki papka tizimli ekanhgini bildiradi. Bunday atribut Windows ni ishga tushirishda xizmat qiluvchi fayllarga qo‘yiladi va bunday fayllarni o'zgartirish yoki o‘chirish imkoni faqat ishlab chiqaruvchini imkoniyatidadir.