Texnologiyasi

‘g‘itlash me’yori, s/ga
T uproq turi
N
P z0 5
k
,
o
1. To‘q tusli b o ‘z tuproqlarda:
a) to q tusli va jigarrang
b) to‘q tusli o'tloq-botqoq 
v) ostida tosh-shag'ali bor
215-250
190-225
290-320
165-185
170-200
200-225
100-120
185-190
125-130
2. Tipik bo'z tuproqlarda:
a) bo‘z va bo‘z o'tloqi
b) och tusli o ‘tloqi
v) to‘q tusli o'tloqi-botqoq 
g) ostida tosh-shag'ali bor
220-260
170-245
200-235
290-315
155-180
170-195
160-190
200-220
65-80
80
60-70
90-110
3. Och tusli bo‘z tuproqlarda:
a) bo‘z va bo‘z o'tloqi
b) och tusli o'tloqi
v) to‘q tusli o ‘tloqi-botqoq 
g) ostida tosh-shag'ali bor
235-270
220-270
195-215
290-320
165-190
175-215
160-175
220-225
100-120
100-120
100-110
145-160
4. Cho‘l zonasi tuproqlarida:
a) taqir va o'tloqi taqir
b) o'tloqi va och tusli o'tloqi
v) o'tloqi va to'q tusli o'tloqi-botqoq 
g) ostida tosh-shag'ali bor.
240-280
225-265
215-245
290-315
170-200
170-200
175-200
205-220
70-85
70-80
65-75
90-95
Umum an olganda, g‘o‘zalami shonalash davrida azotli va azot- 
kaliyli o‘g‘itlar bilan oziqlantirish paxta hosildorligini oshirishda hal 
qiluvchi rol o'ynaydi.
Oziqlantirish tugallangandan keyin ham g‘o ‘za sug‘oriladi, qator 
oralariga ishlov beriladi. Bunday sharoitda suv qo‘yish bilan «shart>at» 
oqizilsa, g‘o‘za o‘simligi eng issiq haroratda ham mevalarini to'kmaydi, 
so‘nggi olingan mevalaming yetilishiga yordam beradi. «Sharbat» oqizish 
uchun har bir kaitaning suv kiradigan qismiga yaqin joyda o ‘ralar 
qazilib, chirigan go‘ng solinadi va suvga aralashtirilib, egatlarga oqiziladi.
Kuzgi o‘g‘itlashda o ‘g‘it shudgorlashdan oldin yoppasiga yerga go‘ng 
sepish mashinalari bilan sepiladi.
Ekish oldidan o ‘g‘itlashda o ‘g‘itlar kultivator, chizel, diskli va 
tishli boronalar yordamida 12-15 sm chuqurlikka soUnadi. Bunda fos­
forli, azotli o ‘g‘itlaming hamma turlaridan foydalanish mumkin.
Ekish bilan bir vaqtda o ‘g‘itlash yoki nihollami oziq moddalar 
bilan ta ’minlash muhim ahamiyatga ega. Chigit ekishda o ‘g‘itlab ketish
117

---

uchun chigit ekilgan chuqurlikdan 3-4 sm pastroqqa o ‘g‘it ko‘milsa, 
yaxshi samara beradi.
Ayniqsa, so‘nggi kultivator-o'g'itlagich mashinalar bilan chigit 
ekilgan qatoming yon tomonidan 5-7 sm nariga va 10-12 sm chuqur- 
likka o'g'it solib ketish usuli m a’quldir.
O'suv davrida o'g'itlashni egat ochilish va kultivatsiya qilish bilan 
biiga o‘tkazish muhim. O'g'itlashning eng maqbul usulini qo‘llash zarur- 
ki, o'simlik undan samarali foydalanadigan bo'lsin. O'g'it imkon qadar 
g‘o‘za ildiziga yaqin solinishi kerak. G'o'zaning dastlabki rivojlanish davrida 
o'g'itlar ildizga yaqin hamda chuqurga solinsa, yaxshi natija beradi.
O'simlik qatorining biqiniga o'g'it solish g'o'za gulga kirgunga qadar 
o'tkaziladi. Gullash davrida o'g'it sug'orish egatining o'rtasiga solinadi.
Birinchi oziqlantirish g'o'zada 2-3 ta chinbarg chiqarganda o'tkazilsa, 
o'g'it egatning yon tomoniga o'simlikdan 15-18 sm nariga solinadi. 
Ikkinchi oziqlantirishda o'g'it o'simlikdan (shonalashda) 20-22 sm 
uzoqlikda solinadi. Agar 60 sm li qator bo'lsa, uchinchi oziqlanti­
rishda o'g'it egat o'rtasiga beriladi.
15-jadvaI