Texnologiyasi

Gommoz kasalligi
Gom m oz g‘o ‘zaning barcha yer ustki a’zolarini: urug1 palla barglari- 
ni, bargi va barg bandini, poyasi, gulyonbaiglari, ko'sagi va tolasini zarar­
laydi. Kasallikni bakteriya qo'zg'aydi. G ‘o‘za gommoz bilan maysalik davridan 
boshlab, o ‘suv davrining oxirigacha kasallanadi. Urug1 palla baiglan chigitda 
bo'lgan infeksiya bilan kasallanadi. Bunda baigida to ‘q yashil, yaltiroq 
dog‘lar paydo bo'ladi, do giar yelim tomcliisiga ham o'xshaydi. D og'lar 
tom ir bo'ylab joylashadi, o ‘zaro tutashib ketadi. Qattiq zararlanganda 
kasallik barg bandiga, keyin esa poyaga va o'sish nuqtasiga o'tadi. 0 ‘suv 
nuqtasi zararlanganda yosh o'simlik nobud bo'ladi.
G om m oz bilan urug' barglar zararlangandan so'ng kasallik barg, 
poya, ko'sak va tolalarga ko'chadi. Poya zararlanganda to 'q tusga kiradi, 
yaltiroq bo'lib ko'rinadi, bunda poya asta-sekin ingichkalasliadi, buraladi 
va ko'pincha sinadi.
Ko'sak gom m oz bilan zararlanganda, unda to 'q yashil yog'simon 
dog'lar paydo b o'lad i, ko'sak to'qim asi buziladi va gom m oz bak- 
teriyalari tolagacha kirib boradi, tolalar sarg'ish jigar rangga bo'yaladi, 
ayrim tolalar bir-biriga yopishib, ko'sak pallasigacha birikib ketadi.
G 'o 'z a bargi, poyasi va ko'sagida hosil bo'lgan dog'lardan yopishqoq 
yelimsimon modda chiqadi va unda bakteriyalar bo'ladi. Yog‘ingarchilik 
ko'pincha bakteriyalaming tarqalishiga katta yordam ko'rsatadi.
G om m oz bakteriyalari 25-28° haroratda tez ko'payadi. 30° yuqori 
va 25° past bo'lganda ularning faoliyati susayadi. Bakteriyalari tinim
holida bo'lganida 21° sovuqqacha va 80° issiqqacha chidashi mum kin. 
Q urg'oqchilikka chidam li, suvda, sem am tuproqlarda 15-20 kunda 
halok bo'ladi. G om m oz faqat g'o 'za o'simligini zararlaydi.
G om m oz bakteriyalari turU yo'llar bilan chigitga o'tadi. Qurib qoigan 
yelimsimon m odda shamol, yomg'ir, hasharotlar orqali ochilgan ko'sak 
tolasiga o'tib, paxta tozalash zavodlarida tolali bakteriyalar chigitni 
zararlay boshlaydi.