Tilshunoslikka kirish fanining predmeti

 
DIALEKTOLOGIYA 
1. Dialektologiya qaysi so’zdan olingan? 
2. Dialektologiya ob’yektni o’rganish jihatdan qanday qismlarga bo’linadi? 
3. Umumhalq tilining ma’lum hududda mos tarmog’i, mahalliy til. 
4. Arabcha so’zdan olingan bo’lib, tilning bir necha sheva va dialektlarini o’z ichiga 
olgan umumiy hususiyatlari jihatidan mahalliy guruh. 
5. Umumiy adabiy tilda ma’lum hususiyatlar bilan farq qiluvchi mahalliy sheva. 
6. Yangi dialektlarva tillarning paydo bo’lishida katta ahamiyatga ega bo’lgan 
faktorlar. 
7. Tilning dialektdan farqi. 
8. Xalq tilining fonetik, leksik, grammatik jihatdan normaga keltirilgan shakli. 
9. O’zbek milliy tili qaysi dialektlarni o’z ichiga olgan? 
10. Bir tilga mansub shevalarning adabiy til normalariga yaqinlashuvi. 
11. Dialektlar sonini ko’payishi va ular asosida yangi tillarning vujudga kelishi. 
12. Millatning asosiy belgilari. 
13. Milliy tillar necha yo’l bilan paydo bo’lishi mumkin? 
14. Farang tili qachon davlat tili deb e’lon qilingan? 
15. Ingliz tili necha rivojlanish davrini boshdan kechirgan? 
16. Qachon rus milliy tili shakllana boshlagan? 
17. Milliy tillarni shakllanishida katta hissa qo’shgan shahslardan kimlarni bilasiz? 
18. “Singil abam, hali mazon kelalle” jumlasi qaysi shevaga hos? 
19. Vulgarizm va jargonizmlar ham adabiy til doirasiga kiradimi? 
20 “Qani bulbulni sayratib yubor” jumlasidagi “bulbul” so’zi qaysi so’z o’rnida is h-
latilgan? 
 
STILISTIKA
1. Tilshunoslik fanining uslublar, uslublarning qo’llanilishini o’rganadigan bo’limni 
nima deb ataladi? 
2. Adabiy tilda uslublar bormi? 
3. Qanday uslublarni bilasiz? 
4. Kitob, maktab, shamol, qish, yashash, men, siz so’zlari qaysi uslubga mansub?
5. Barcha atamalar kitobiy uslubga hosmi? 
6. So’zlashuv uslubida nutq ko’proq qanday shaklda bo’ladi? 
7. So’zlashuv uslubida gaplardagi so’z tartibi qanday bo’ladi? 
8. Kitobiy uslubda ko’pincha nutq qanday shaklda bo’ladi? 
9. Kitobiy uslublar necha hil bo’ladi? 
10. Teorema, uch burchak, gap, sintaksis, punktatsiya, romb, fe’l, tuslanish so’zlari 
ichidan qaysilari tilshunoslikka oid atamalar hisoblanadi? 

---

94 
11. Nutqimizda qo’llanilayotgan iqtisodiyotga oid atamalardan qaysilarni bilasiz?
12. Ilmiy uslubda so’zlar o’z ma’nosida ko’llanilmasa ham bo’ladimi? 
13. Qoida, kirish so’z, aksioma, teoremalardan rasmiy uslubda ko’llanib bo’ladimi? 
14. Qarorlar, qonunlar, xalqaro xujjatlar qaysi uslubda yoziladi? 
15. Rasmiy uslubning muxim leksik va grammatik hususiyatlari: 
16. Ushbu uslubda gapning maqsadga ko’ra turlaridan qaysinisi ko’p ishlatiladi?
17. Rasmiy uslub tartibi qanday bo’ladi? 
18. Tashviqot- targ’ibot ishlari olib borishda foydlaniladigan nutq qaysi uslubda 
bo’ladi? 
19. “Mustaqillik, mulkning o’z egasiga topshirish, PIF, rasmiy tashrif, diplomatik 
munosabatlar ” kabi so’zlar qaysi uslubda qo’llaniladi? 
20. Publitsistik uslubda aforizm, maqol va matallardan foydalaliladimi? 
21. Esse, ocherk, badia, chizgilar ham publitsistik uslubmi?