Tiqxmmi millliy tadqiqot universitetining Qarshi irigatsiya va agrotexnologiyalar institute sirtqi sxm -201 – guruh talabasi Bobonova Bahora O’zbek tilini sohada qo’llanilishi fanidan mustaqil ishi

2 – Mavzu : O`zbekiston Respublikasi Prezidenti SH.M. Mirziyoyevning “ O`zbek tilining Davlat tili sifatidagi nufuzi va Mavqeyini tubdan oshirish chora tadbirlari to`g`risida” gi Farmonidan belgilangan vazifalarning bajarilishi bo`yicha tilshunos adabiyotshunos uning fikr va mulohazalari bayon etilgan maqolalar bilan tanishish.

• 2 – Mavzu : O`zbekiston Respublikasi Prezidenti SH.M. Mirziyoyevning “ O`zbek tilining Davlat tili sifatidagi nufuzi va Mavqeyini tubdan oshirish chora tadbirlari to`g`risida” gi Farmonidan belgilangan vazifalarning bajarilishi bo`yicha tilshunos adabiyotshunos uning fikr va mulohazalari bayon etilgan maqolalar bilan tanishish.
• Reja:
• 1. O’zbekiston Respublikasi Prezidenti SH.M.Mirziypoyevning O’zbek tilining Davlat tili nufuzi.
• 2. Davlat tili sifatidagi nufuzi va mavqeyini tubdan oshirish.
• 3. Tilshunos adabiyotshunos uning fikr va mulohazalari bayon etilgan maqolalar bilan tanishish.

0 ‘zbek tilidagi hujjatchilikni takomillashtirishda mavjud tajribalardan ko‘z yumib
bo‘lmaydi. Hozirgi kunda amalj, yotda «qonun», «farmon», «qaror» so‘zlarini
ularning nomlaridan keyin ba’zan bosh harf bilan, ba’zan kichik harf bilan yozish
holatlari uchramoqda. Aslida, 0 ‘zbekiston Respublikasi va 0 ‘zbekiston
Respublikasi Prezidenti nomidan e’lon qilingan qonun, farmon va qarorlar оЦу
tashkilot va oliy mansab egasi nomidan e’lon qilinganj sababli ularningnomlaridan keyin keladigan «qonun» «farmon», «qaror» so‘zlari bosh harfda yozilishi kerak Masalan: «Davlat tili haqida»gi О ‘zbekiston Respubli (asQonuni. О ‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2019-yil 21-oktyabrdagi «O'zbek tilining davlat tili sifatidagi nufuzli va mavqeini tubdan oshirish chora-tadbirlari to ‘g ‘risi_ da»gi Farmoni. О ‘zbekiston Respublikasi Prezidentining. 2019-yil 11-iyuldagi «О‘zbekiston tarixi» telekanalinj tashkil etish chora-tadbirlari to 'g ‘risida»gi Qarori.

Ish yuritishda, albatta, o‘zbek tilining o'z qonun-qoidala- riga rioya qilish kerak. Kichkinagina bir misol: bizda o‘zbek tilida bitilgan hujjatlarda uning sanasini ko‘rsatish, masalan, «12-oktyabr 1989-yil» tarzida yozish rus tilidan ko‘chirish oqibatida odat bo‘lib qolgan. Rus tilida «12 октября 1989 года» tarzida yoziladi va bu rus tilining tabiati va qonuniyat- lariga to‘la muvofiq keladi. Ayni iboraning o‘zbek tilidagi ma’nosi ham aslida «1989-yilning 12-oktyabri» demakdir. Shunday ekan, o‘zbek tilining o‘z tabiati va qonun-qoida- lari asosida «1989-yilning 12-oktyabri» yoki juda bo‘lma- ganda, «1989-yil 12-oktyabri» tarzida yozish kerak. Bu-ku - bir misol. Hujjatlarda so‘z va gap tartibi bilan aloqador, so‘z qoMlash bilan bogiiq juda ko‘p muammolar borki, ulami faqat ayni til tabiatidan kelib chiqib hal etmoq lozim. Ak- sincha yo‘l tutish, biron-bir darajada bo‘lsin, o‘zini oqlay olmaydi.

• Ish yuritishda, albatta, o‘zbek tilining o'z qonun-qoidala- riga rioya qilish kerak. Kichkinagina bir misol: bizda o‘zbek tilida bitilgan hujjatlarda uning sanasini ko‘rsatish, masalan, «12-oktyabr 1989-yil» tarzida yozish rus tilidan ko‘chirish oqibatida odat bo‘lib qolgan. Rus tilida «12 октября 1989 года» tarzida yoziladi va bu rus tilining tabiati va qonuniyat- lariga to‘la muvofiq keladi. Ayni iboraning o‘zbek tilidagi ma’nosi ham aslida «1989-yilning 12-oktyabri» demakdir. Shunday ekan, o‘zbek tilining o‘z tabiati va qonun-qoida- lari asosida «1989-yilning 12-oktyabri» yoki juda bo‘lma- ganda, «1989-yil 12-oktyabri» tarzida yozish kerak. Bu-ku - bir misol. Hujjatlarda so‘z va gap tartibi bilan aloqador, so‘z qoMlash bilan bogiiq juda ko‘p muammolar borki, ulami faqat ayni til tabiatidan kelib chiqib hal etmoq lozim. Ak- sincha yo‘l tutish, biron-bir darajada bo‘lsin, o‘zini oqlay olmaydi.