Tiristorli o‘zgartkich o‘zgarmas tok dvigateli

LABORATORIYA QURILMASINING TASNIFI.

Ventilyatorning ishlash prinsipi unumdorligini tekshirish uchun o‘tkaziladigan laboratoriya ishi uning uzatish yuritmasi yani dv aylanish tezligiga bog‘liqdir.

Ventilyator yuritmasi sifatida paralel qo‘zg‘atish cho‘lg‘ami o‘zgarmas tok dv yoki faza rotorli AD ishi. Rotor aylanish tezligi tarmoq qarshiligiga bog‘liq xolda o‘zgaradi.

Ventilyatorning aylanish tezligi taxometr bilan xavo oqimi esa anometr yoki manometr bilan o‘lchanadi.

Qurilma sxemasi 1-rasmda keltirilgan bo‘lib, vent yuritmasi sifatida aloxida generator orqali oziqlanadigan mustaqil qo‘zg‘atish UTD ishlatilgan. Uzatish yuritmasi tezligini rostlash generator tarmog‘idagi tokning o‘zgarishi bilan amalga oshiriladi.

Ventilyator valiga maxkamlangan taxometr orqali ventilyator aylanish tezligi o‘lchanadi. Mashina va apparatiga 1-rasmda keltirilgan sxema bo‘yicha ulanadi. Sxemani ishga tushirish uchun avvalo 3 fazali AD va generator ishga tushadi.so‘ngra rubilnik R2 generator qo‘zg‘atish cho‘lg‘amini o‘zgarmas tok manbaiga ulanadi. Rubilnik R3 orqali esa dv ning qo‘zg‘atish cho‘lg‘ami o‘zgarmas tok manbaiga ulanadi. Generatorning yakor zanjiri bilan dv rubilnik Rn orqali tutashtiriladi. Generator va dv qisqichlaridagi kuchlanish va tok RVG reostati orqali o‘zgartiriladi. Ventilyator uzatish yuritmasi tezligi nominal qiymatga etgunga qadar kuchlanish o‘zgartirilib boriladi.

Xuddi shu reostat yordamida generator qo‘zg‘atish cho‘lg‘amidagi tok, ventilyator aylanish tezligi va boshqa qiymatlar o‘rnatiladi.

Tajribaviy aylanish tezligining 5-6 xil qiymatlarida (0.4 Vn + 1.1 Vn) olib boriladi.

№	YUza F, N^2	Olingan qiymat							Xisoblangan qiymat
		n ayn/m	Iav	Uav	I va	Uvv	V n/s	P kVt		Q n/s^3	Pv kvt

Quyidagi kattaliklar xisoblash usuli bilan topiladi.

P = N_ya I_ya + N_q.ch I_q.ch (10).
Bu erda

N_ya – dv yakordagi kuchlanish

I_ya – dv yakordagi tok

N_q.ch – dv qo‘zg‘atish cho‘lg‘amidagi kuchlanish

I_q.ch– qo‘zg‘atish cho‘lg‘amidagi tok
P_b = QH*10^-3 (11)
YAkorga uzatiladigan quvvat
P_ya = N_ya*I_ya (12)
Dv validagi quvvat

P_d = P_ya = Σ ΔP (13)

Dv validagi quvvat

P_d = N_ya*I_ya – P_ya – P_0­ (14)

Salt yurish rejimidagi FIK

η = Pv/P

Tajriba o‘tkazgichning xar xil kesim yuzalarida o‘tkaziladi.Olingan qiymatlarga asoslanib grafig quriladi.

ISHNI BAJARISH TARTIBI.

1. 
   Laboratoriya qurilmasi bilan tanashish uning qismlari, o‘lchov asboblaridan olingan qiymatlarni yozib olish.
   
2. 
   1-rasmdagi sxemani chizish.
   
3. 
   Elektr dv, ventilyator aylanish tezligi, quvvati, bosim ko‘rsatkichlarini olish uchun ventilyator xavo chiqish yo‘lagida tajriba o‘tkazish.
   
4. 
   Bosim, quvvat, FIK grafiklarini ventilyator yuritmasi dv ko‘rsatkichlaridan foydalanib tuzish.