Tiykarg`i bo`lim Karl Marksdin` o`mir bayani

Mazmunı
1.Kirisiw
2.Tiykarg`i bo`lim
2.1)Karl Marksdin` o`mir bayani
2.2)K.Markstin` do`retken shig`armalari
2.3)K.Markstin` ekonomika ta`limatlar tariyxi haqqinda
3. Juwmaqlaw
4.Paydalanilg`an a`debiyatlar

1)Kirisiw
XIX ásirdiń ortalarında ekonomikalıq táliymatlar táriyxında jańa bir jonelis –
marksizm payda boldı. K. Marksizmnıń atı kopshilikte revolyuciyalar menen bir dep qaraladı. Haqıyqatlıqtan da bul pikirde jan bar, sebebi ol F. Engels menen birgelikte proletariattıń kapitalizmga qarsı gúresi zárúr ekenligin tastıyıqlaytuǵın teoriyaǵa tiykar salındı, bunı tosınarlı hal deyiw qıyın, sebebi sol dáwirde kapitalıstik xojalik rawajlanıwı, sanaát tónterisleriniń ayırım (Angliya hám Batıs Evropa ) mámleketlerde aqırına jetkenligi, sanaattıń ekonomikada jetekshi rolni iyelewi, jumısshılar jámiyettegi poziciyasiniń keskin asqanlıǵı, kapitalıstik jámiettiiń feodalizmden ústinligi kórinetuǵın bolıwı menen birge onıń bir qansha illetleri da bar ekenligi (jumıssızlıq, jumıs waqtıniń uzınlıǵı, is haqınıń kemligi, ekonomikalıq krizisler, múlkshilik hám klasıy siyasiy gruppalaw barǵan sayın kusheytiwi, kolonizatorlik hám basqalar ) Principial jańa táliymat payda bolıwına tiykar boldi. Az dáwirinde burjua ilimpazları dep atalǵan izertlewshilerdiń (Sismondi, Prudon, bólekan Smit, Rikardo), qıyalıy sotsialistler hám basqalar kapitalıstik sistemanıń bir qansha negativ táreplerin ashıp bergen edi.
Áne sol illetler bul dáwirde keskin kúshaydi, miynet hám kapital, jumısshılar hám
bilgirler ortasında qarama-qarsılıq barǵan sayın artıp bardı. 1831-1834 jıllar
Fransiyada Lion toqıwshıları, 30 -40 jıllarda Angliya daǵı vuddistlar hám
chartistlar háreketi jumısshılar jámiyetiniń ǵárezsiz klass retindegi shıǵıwları
edi. 1844 jılda Sileziya toqıwshılardıń qozǵalanı Germaniya daǵı revolyuciyalıq háreket bildirgishisi boldi. 1848 jılda burjua revolyuciyası sebepli marksizmning payda bolıw procesi jáne de kúshaydi. Aldınǵı dáwirdegi ekonomikalıq talaplar az-azdan siyasiy tús ala basladı.
Payda bolǵan siyasiy, social hám ekonomikalıq sharayat hám aldınǵı
dáwirdegi bir qansha ekonomikalıq idealar tiykarında, birinshi náwbette klassik
ekonomikalıq mektep, utopik sotsializm táliymatları sebepli marksizm
qáliplesti. Kapitalıstik basqarıw princpı, házirgi dáwir tili menen aytqanda bazar ekonomikasınıń kemshiliksiz ekenligi, onıń unamlı tárepleri menen birge hal etiliwi shárt bolǵan máseleleriniń de bar ekenligi jańa ekonomikalıq táliymat
payda bolıwına dúmpish boldı.