Tizimning imkoniyatlari
Download 306.59 Kb.
|
Operatsion7777
|
Operatsion tizimning imkoniyatlari Operatsion tizim - bu maxsus dastur bo’lib, bu dasturning asosiy vazifasi - kompyuter ishini boshqarish, kompyuter va foydalanuvchi o’rtasida muloqotni o’rnatish, tashqi qurilmalar ishlash holatlarini sozlash va ular bilan muloqotni o’rnatish, har xil dasturlarni ishga tushirish va ularning ishlash holatlarini ta‘minlash. Operatsion tizimlardan eng taniqlilari bu Microsoft firmasining MS-DOS, Windows operatsion tizimlari, Apple firmasining Macintosh – MacOS operatsion tizimi, Unix va Linux operatsion tizimlari. Operatsion tizimlarning asosiy vazifalariga: - fayl tizimini boshqarish (yozish, o’zgartish, fayllardan nusxa ko’chirish, erkin foydalanishni nazorat qilish); - dasturlar bajarilishini boshqarish (protsessor vaqtini taqsimlash, dasturlarni diskdan tezkor xotiraga yuklash, yashirin xavfli ta‟sirni tutib olishvah.q.); - xotirani boshqarish (keshlash, taqsimlash, ma‟lumotlarbutliginazorativah.k.); -foydalanuvchi bilan muloqot (klaviaturadan, sichqonchadan buyruqlarni o’qish, axborotni ekranga, printerga chiqarish va h.k.)kiradi. Operatsion tizim funksiyalari. Operatsion tizim (OT) tushunchasi qisqacha izohlanadigan bo‘lsa, bu boshqaruv dasturidir. OS bu kompyuterning fizik va dasturiy resurslarini taqsimlash va ularni boshqarish uchun ishlatiladigan dastur. Kompyuter resurslari ikki xil: fizik va dasturiy resurslarga bo'linadi. Fizik resurslarga: — xotira; — vinchester; — monitor; — tashqi qurilmalar; — va shu kabilar kiradi. Dasturiy resurslar bu: — kiritish va chiqarishni boshqaruvchi dasturlar; — kompyuter ishlashini ta’minlaydigan boshqaruvchi dasturlar; — berilganlarni tahlil qiluvchi dasturlar; — drayverlar; — virtual ichki va tashqi xotirani tashkil qiluvchi va boshqaruvchi dasturlar va shu kabilardir. Operatsion tizim quyidagi xususiyatlarga ega bo‘lishi talab qilinadi: 1. Ishonchlilik. OS o‘zi ishlayotgan qurilmalar bilan birga ishonchli bo'lishi kerak. OS foydalanuvchi aybi bilan vujudga kelgan xatoni aniqlash, uni tahlil qilish va tiklash holatida bo'lishi kerak. OS foydalanuvchini o‘zi tomonidan qilingan xatodan himoyalashi, hech bo‘lmaganda dasturiy muhitga keltiriladigan zarami minimumga olib kelishi kerak. 2. Himoya. OS bajarilayotgan masalalami o'zaro bir-biriga ta’siridan himoyalashi kerak. 3. Bashorat. OS foydalanuvchi so‘roviga bashoratchilik bilan javob berishi kerak. Foydalanuvchi buyruqlari tizimda qabul qilingan qoidalar asosida yozilgan bo‘lsa, ularning ketma-ketligi qanday bo‘lishidan qat'iy nazar natija bir xil bo‘lishi kerak. 4. Qulaylilik. Foydalanuvchiga OS ni taklif qilishdan maqsad resurslarni aniqlash va bu resurslarni boshqarish masalalarini yechishdan ozod qilishdir. Tizimni inson psixologiyasini hisobga olgan holda loyihalash kerak. davomi... 5. Samaradorlik. Resurslar taqsimotida OS foydalanuvchi uchun tizim resurslaridan foydalanish darajasini maksimal oshirishi kerak. Tizimning o ‘zi esa iloji boricha kamroq resurslardan foydalanishi zarur. Resurslaming OS tomonidan band qilinishi foydalanuvchi imkoniyatlarini kamaytirishga olib keladi. 6. Moslanuvchanlik. Tizim amallari foydalanuvchiga qarab sozlanishi mumkin. Resurslar majmuasi OS samaradorligini oshirish maqsadida ko‘paytirilishi yoki kamaytirilishi mumkin. 7. Kengaytiruvchanlik. Evolyutsiya jarayonida OS ga yangi fizik va dasturiy resurslar qo‘shilishi mumkin. 8. Aniqlik. Foydalanuvchi tizim interfeys darajasidan pastda sodir bo'ladigan jarayondan bexabar qolishi mumkin. Shu bilan birga foydalanuvchi tizim haqida qancha bilgisi kelsa, shuncha bilish imkoniyatiga ega bo‘lishi kerak. Avval qayd etganimizdek, OS ning asosiy vazifasi resurslar taqsimoti. DOS oilasiga mansub operatsion tizimlar Bu oilaning birinchi vakili — MS DOS tizimidir (Microsoft Disk Operating System — Microsoft firmasining diskli operatsion tizimi). Bu operatsion tizim 1981- yilda IBM PC paydo bo’lishi munosabati bilan chiqarilgan. DOS oilasining operatsion tizimlari bir vazifali bo‘lib, quyidagi o‘ziga xos xususiyatlarga ega: • EHM li interfeys foydalanuvchi kiritadigan buyruq yordamida amalga oshiriladi; • Tizimni EHMning boshqa turlariga o‘tishni soddalashtiradigan tuzilma mavjudligi; • Operativ xotiraga kirish hajmining uncha katta emasligi (640 Kbayt). DOS operatsion tizimi oilalarining jiddiy kamchiligi shaxsiy kompyuterlar va operatsion tizim zaxiralariga ruxsatsiz kirishdan muhofaza vositalarining yo‘qligidir. Linux operatsion (amaliy) tizimi. O’zagi Unix operatsion tizimi asosida ishlangan, tarmoq operatsion tizimi. Linux ilk bor 1991 yili Linus Torvalds tomonidan ishlab chiqarilgan. Linuxning muhim xususiyatlaridan biri – u bepul dasturiy ta’minot Fondi doirasida, GNU oshkora litsenziyasiga ko’ra bepul tarqatiladi. Asosan, Internetda va intra tarmoqlarda serverlar yaratish uchun qo’llanadi. UNIX oilasiga mansub operatsion tizimlar Bular 32 razryadli ko‘p vazifali bir necha kishi foydalanadigan operatsion tizimdir. UNIX ning kuchli tomoni shundaki, bitta tizimning o‘zi turli kompyuterlarda — superkompyuterlardan shaxsiy kompyuterlargacha foydalaniladi. Bu hol tizimni bir mashina arxitekturasidan boshqasiga qulay o'tkazish imkonini beradi. UNIXda taqsimlovchi ma’lumotlar bazasiga kirish, lokal tarmoqlar, olis masofdan aloqa qilish va oddiy modem yordamida global tarmoqlarga chiqish imkoni mavjud. UNIX da pochta xizmati — uning asosiy tarkibiy qismlaridandir. Hozirgi paytda UNIX uchun ko'plab miqdorda ilovalar mavjud. DOS va Windows uchun ommaviy bo‘lgan ilovalar UNIX da foydalanilishi mumkin. UNIX oilasida bir necha operatsion tizimlar mavjud. Bu oilaning turli versiyalari o‘z nomiga ega. UNIX operatsion tizimining faylli tizimi foydalanuvchiga va foydalanuvchilar guruhi darajasida fayllarga beruxsat kirishdan muhofaza etadi. Korxonalar tarmoqlari uchun mo‘ljallangan UNIX Ware 2.0-32 razryadli ko‘p (kishi)foydalanadigan ko‘p vazifali operatsion tizimlar UNIX oilasidagi tarmoqli operatsion tizimlar orasida keng tarqalmoqda. WINDOWS oilasiga mansub operatsion tizimlar Windows oilasidagi operatsion tizimlar Microsoft firmasi tomonidan tayyorlangan. Ular qulay grafik interfeysni o‘zida namoyon etuvchi ko‘p vazifali operatsion tizimdir. Windows-95 operatsion tizimida va Windows NT operatsion tizimlar shu oilaning asosiy vakillaridandir. Windows-95, MS DOS operatsion tizimi va Windows 3.x operatsion qobiqlari negizida ishlab chiqarilgan, u qisman 32 razryadli, qisman 16 razryadli operatsion tizimdir.Windows NT operatsion tizimi — eng ko‘p tarqalgan 32 razryadli tarmoqli operatsion tizimdir. U ikki xil — Windows NT Server va Windows NT Workstation modifikatsiyalarida chiqariladi. Windows NT Server birinchi navbatda tarmoq zaxiralarini boshqarish uchun mo'ljallangan. Windows NT Server axborotning tezkor ishlash vositalariga ega, istalgan aloqa kanallaridan (oddiy telefon liniyalari ham) foydalanish imkoniyatini ta’minlaydi, bir serverga bir vaqtning o‘zida 256 gacha shaxsiy kompyuterlar ulanish imkoniyatiga, bir necha server esa ommabop tarmoq xizmatini tashkil etish uchun foydalanilishi mumkin. Windows NT Workstation — Windows NT operatsion tizimning versiyasi bo‘lib, lokal kompyuterlar va ishchi stansiyalarda ishlash uchun mo'ljallangan. U eng himoyalangan va ishonchli 32 razryadli operatsion tizimdir. Windows NT dagi barcha ilovalar ko‘p vazifalilik rejimida ishlaydi. Ayni paytda Windows NT da MS DOS va 16 razryadli Windows dasturining barcha ilovalari ham ishlayvermaydi. Windows NT Workstation dan maxfiy malumot yoki dasturlami ishonchli muhofaza qilish zaruriyati tug'ilganda, shuningdek katta hajmdagi ma’lumotlami tahlil qilishda foydalanish maqsadga muvofiq. iOS operatsion tizimi iOS(24 iyun, 2010-yilgacha -iPhoneOS) –Amerika kompaniyasi Apple tomonidan ishlab chiqilgan va ishlab chiqarilgan aqlli telefonlar, electron planshetlar va ko'chma media qurilmalari uchun operatsion tizim. 2007 yilda ishga tushirilgan; Dastlab–iPhone va iPod kabi qurilmalar uchun–keyinroq iPad va AppleTV uchun ishlab chiqilgan, Windows Phone(Microsoft) va Android(Google) OT larga qaraganda faqat Apple tomonidan ishlab chiqarilgan qurilmalar uchun mavjud. iOS uchun Mach mikroyadrosiga asoslangan XNU yadrosi va Apple kompaniyasi tomonidan yaratilgan dastur kodi hamda NeXT STEP OS va FreeBSD kodi ishlatilgan. iOS ARM arxitekturasiga ega bo‘lgan planshetlarda va smartfonlarda ishlaydi. Windows-ning OS oilasi. Windows-ning asosiy versiyalari Windows operatsion tizimlari Microsoft dasturiy mahsulotlaridir va foydalanuvchi vazifalarini hal qilish va foydalanuvchi-kompyuterning o'zaro munosabatlarini tashkil etish jarayonida barcha kompyuter vositalaridan samarali foydalanish uchun mo'ljallangan dasturlar to'plamidir. OTlar barcha kompyuter qurilmalarining birgalikdagi ishlashini ta'minlaydi va foydalanuvchiga o'z manbalaridan foydalanishni ta'minlaydi. Microsoft OT, shuningdek boshqa ishlab chiqaruvchilarning operatsion tizimi qator belgilarga ko'ra tasniflanishi mumkin:
asosiy maqsad; bir vaqtning o'zida foydalanuvchilar soni; bir vaqtning o'zida OT nazorati ostida bajariladigan vazifalar soni; apparat va dasturiy ta'minotdan foydalanish usuli; foydalanuvchi interfeysi turi; tizim uskunasiga talablar; ishlatilgan fayl tizimi; til versiyasi; ? bit chuqurligi MP va boshqalar. Biz Microsoft OTni eng muhim xususiyatlarga ko'ra tasniflaymiz. Operatsion tizimning asosiy maqsadiga ko'ra Windows oilasini shartli ravishda uch guruhga bo'lish mumkin yoki ular deyilganidek: 9x - liniya, NT - liniya va Idoralar qatori. Ba'zi bir mualliflar Windows 1.0 (1985), Windows 2.0 (1987), Windows 2.1 (1987), Windows 3.0 (1990), Windows-ni o'z ichiga olgan boshqa guruhni (16-bitli chiziq) aniqlaydilar. 3.1 (1992), Windows 3.11 (1992). Biroq, ushbu versiyalar to'liq ishlaydigan OTlar emas, balki MS DOS bilan ishlash uchun operatsion qobiq edi (OT Microsoft korporatsiyasi tomonidan 1981 yilda ishlab chiqilgan). Ushbu versiyalarning asosiy maqsadi MS DOS grafik interfeysini amalga oshirish edi. Birinchi guruhga (9x qator) OS versiyalari kiradi: Windows 95 (1995), Windows 98 (1998), Windows ME (Millennium Edition, 2000). Ushbu OS guruhi 32-bitli mikroprotsessorlarga ega va mahalliy (avtonom) rejimda ishlaydigan shaxsiy kompyuterlarga o'rnatish uchun mo'ljallangan edi. Hozirgi vaqtda ushbu OS guruhi deyarli ishlatilmaydi va ishlab chiqaruvchi tomonidan qo'llab-quvvatlanmaydi. Ikkinchi guruh (NT - liniya, New Technology - yangi texnologiya) eng katta bo'lib, u quyidagi versiyalarni o'z ichiga oladi: Windows NT 3.1 (1993), Windows NT 3.5 (1994), Windows NT 3.51 (1995), Windows NT 4.0 (1996), Windows NT 5.0 (Windows 2000, 2000 r.), Windows NT 5.1 (WindowsXP, 2001 n). Windows NT 5.2 (Windows Server 2003, 2003 y.), Windows NT 6.0 (Windows Vista 2006, 2006 r.), Windows Home Server (2007 y.), Windows Server 2008, Windows NT 6.1 (Windows 7, 2009) . Ushbu guruhning operatsion tizimlari to'liq 32 bitli va MS DOS OS qo'llab-quvvatlashiga muhtoj emas. Ushbu guruhning asosiy maqsadi kompyuterning tarmoq rejimini qo'llab-quvvatlashdir. Hozirgi vaqtda ushbu OT guruhi eng amaliy dasturni topadi va uni ishlab chiquvchilar qo'llab-quvvatlamoqda, ba'zi oldingi versiyalar bundan mustasno. Uchinchi guruh (CE - liniyasi, Idoralar - Compact Edition - ixcham nashr) noutbuklar uchun mo'ljallangan. Quyidagi versiyalar ushbu guruhga tegishli: Windows CE 1.0 (1997), Windows CE 2.0 (1998), Windows CE 3.0 (2000), Windows CE 4.0 (2002), Windows Mobile 2003 (2003) ), Windows Mobile 5.0 (2005), Windows Mobile 6.0 (2007). Bir vaqtning o'zida foydalanuvchilar soni bo'yicha bitta va ko'p foydalanuvchiga ega bo'lgan OS mavjud. Ularning bir-biridan asosiy farqi - bu ruxsatsiz kirishdan himoya mavjudligi. Ko'p foydalanuvchi operatsion tizimlarida har bir foydalanuvchini boshqa foydalanuvchilar tomonidan ruxsatsiz kirishdan himoya qilish vositalari mavjud. Har bir foydalanuvchi o'z paroli yordamida ko'p foydalanuvchiga OT kiritishi (yuklab olishi) mumkin, unga kompyuterning asosiy xotirasining o'ziga xos segmenti ajratilgan. Windows-ning birinchi va ikkinchi guruhlari versiyalari ko'p foydalanuvchi OS-ga misol bo'lishi mumkin. Bir vaqtning o'zida bajariladigan vazifalar soni bo'yicha OT bitta vazifali va ko'p vazifali bo'linadi. Windows operatsion tizimlari imtiyozli multitasking bilan ko'p ishlangan. Windows OS oilasi bilan ishlaydigan foydalanuvchi bir vaqtning o'zida turli xil oynalarda bir nechta vazifalarni bajarishi mumkin, shu bilan birga ekrandagi oynalar turli xil vazifalarga tayinlangan. Windows OT himoyalangan rejimda ishlaydi (himoyalangan rejim), ya’ni mikroprosessorni ko'p o'lchovli rejimda ishlatganda, ishlaydigan dasturlar bir-biriga xalaqit bermaydi. Apparat va dasturiy ta'minotdan foydalanish usuli bilan OT tarmoq va mahalliy OTga bo'linishi mumkin. Windows oilasining ikkinchi va uchinchi guruhlarining asosiy versiyalari tarmoq operatsion tizimlariga, birinchi guruhga esa mahalliylarga tegishli bo'lishi mumkin. Foydalanuvchi interfeysi turiga ko'ra, foydalanuvchiga matn va grafik interfeyslarni ifodalovchi OTni bo'linishi mumkin. Windows operatsion tizimlari foydalanuvchi grafik interfeysini ta'minlaydi. Windowsning yuqoridagi versiyalaridan, hozirgi kunda shaxsiy kompyuterlarga o'rnatish uchun eng mashhurlari Windows XP, Windows Vista va Windows 7 versiyalari. Biz Windows-ning ushbu versiyalari haqida qisqacha ma'lumot beramiz va foydalanuvchilarga beradigan xususiyatlarini tavsiflaymiz. Windows XP Microsoft tomonidan 2001 yil oktyabr oyida chiqarilgan va Windows 2000 Professional tomonidan ishlab chiqilgan. XP nomi tajribani anglatadigan eXPerience ingliz tilidan keladi. Microsoft Windows XP-ning uchta asosiy nashrini taqdim etdi: Windows XP Home Edition, Windows XP Professional Edition va Windows XP 64 bitli Edition. Windows XP-ning asosiy nashrlariga qo'shimcha ravishda qo'shimcha variantlar ham mavjud edi: Windows XP Media Center Edition (Windows XP Professional Edition-ga asoslangan va maxsus multimedia dasturlarini o'z ichiga olgan), Windows XP o'rnatilgan (Windows XP Professional asosida o'rnatilgan komponentlar) Nashr turli xil ichki tizimlarda foydalanish uchun mo'ljallangan: bankomatlar, tibbiy asboblar, kassa mashinalari, o'yin mashinalari va boshqalar), Windows uchun o'rnatilgan xizmat (Windows XP asosidagi maxsus operatsion tizim, o'rnatilgan, xizmat ko'rsatish punktlari uchun sozlangan, u optimallashtirilgan chakana savdo va xizmatlar uchun narxlar) va boshqalar. Keyinchalik, Windows XP-ning asosiy versiyalari haqida to'xtalamiz. Windows XP Home Edition uy kompyuterlari (noutbuklarga o'rnatilgan) foydalanuvchilariga qaratilgan edi. Ushbu nashr Windows 2000 ning oldingi versiyasidan yangi tashqi dizayni bilan ajralib turdi, bu esa kundalik vazifalarni bajarishni soddalashtirdi va samaraliroq qildi. Raqamli tasvirlar va musiqiy yozuvlar bilan ishlashning ilg'or funktsiyalari foydalanuvchilar uchun ham shaxsiy kompyuterda ishlayotganda, ham Internet orqali almashishda mavjud bo'ldi. Windows XP Professional OT avvalgi versiyalariga qaraganda ancha kuchli operatsion tizim bo'lib, bu yuqori darajadagi ko'lamliligi va ishonchliligi bilan bog'liq. U asosan korporativ foydalanuvchilar uchun mo'ljallangan. Ushbu operatsion tizimning ko'lamliligi 4 Gbaytgacha oshirilishi mumkin bo'lgan operativ xotirani qo'llab-quvvatlash va mikroprosessorning kuchini oshirishdan iborat (masalan, ikkita mikroprotsessorni o'rnatish). Biz Windows XP Professional foydalanuvchisiga berilgan asosiy xususiyatlarni sanab o'tamiz, ular ham izohlanishi mumkin windows OS oilasining oldingi versiyalariga nisbatan ushbu OT ning o'ziga xos xususiyatlari sifatida: takomillashtirilgan foydalanuvchi interfeysi, takomillashtirilgan dizayni, shu jumladan ko'proq yumaloq shakllar va silliq ranglar; korporativ ma'lumotlarni himoya qilish uchun papkalar va fayllarni shifrlash imkoniyati, shu jumladan xavfsizlikning nisbatan yuqori darajasi; yuqori unumdorli ko'p protsessorli tizimlar uchun o'rnatilgan qo'llab-quvvatlash; foydalanuvchilarni tezda almashtirish qobiliyati, bu birinchi foydalanuvchini ishga tushirishda qoldirib, bitta foydalanuvchining ishini vaqtincha to'xtatib, boshqa foydalanuvchi sifatida kirishga imkon beradi; Sistemaga o'rnatilgan sehrgarlar tufayli turli xil operatsiyalarni bajarishda qulaylik (masalan, "Ish stoli tozalash ustasi", "Tarmoqlarni o'rnatish va sozlash ustalari", "Yorliq ustalari", "Internetga ulanish ustalari" va boshqalar); Tizimni ma'lum bir avvalgi holatga qaytarish, shuningdek tizimni qayta tiklashning boshqa usullarini takomillashtirish uchun ishlab chiqilgan OS tiklash. Shunday qilib, oxirgi muvaffaqiyatli konfiguratsiyani yuklashda oldingi drayverlar to'plami ham yuklanadi, bu ba'zi holatlarda drayverlarni o'rnatish, drayverlarni orqaga qaytarish bilan bog'liq muammolar yuzaga kelganda tizimni osongina tiklash imkonini beradi, ya'ni. Dasturiy ta'minotning ishdan chiqishi sababli drayverlarning oldingi versiyalariga (kompyuterlarning tashqi funktsiyalarini ta'minlaydigan kompyuter dasturlari) qaytish va hk.; Kengroq buyruqlar satri tizimini boshqarish xususiyatlari Raqamli grafik va audio formatlar uchun Explorer yordam dasturi; Windows XP Professional OS Roxio tomonidan ishlab chiqilgan texnologiyalarni o'z ichiga oladi, bu sizga qo'shimcha dasturiy ta'minotni o'rnatmasdan optik disklarga ma'lumotlarni yozib olish imkonini beradi; OS ichiga Windows Media audio pleeri kiradi, bu sizga raqamli multimedia, shu jumladan musiqa, video, optik disklar va Internet radiolarini o'ynashga imkon beradi; Windows XP Professional OS qo'shimcha dasturiy vositalarni o'rnatmasdan ZIP arxivlari bilan ishlashi mumkin; noutbukni qo'llab-quvvatlash vositalari, shu jumladan DualView va Mountain Tour. DualView texnologiyasi (ikkita monitor bilan ishlash) kompyuterning "ish stolini" bitta video adapter tomonidan boshqariladigan ikkita monitorda aks ettirishga imkon beradi. Masalan, suyuq kristalli displeyga qo'shimcha ravishda noutbuk kompyuterlariga tashqi monitor ulanishi mumkin. Ushbu texnologiyadan foydalanish foydalanuvchi samaradorligini oshirishga imkon beradi va qo'shimcha mikroprotsessorlarni talab qilmaydi. OEAGTURE texnologiyasi LCD displeyda matnning aniqligini yaxshilaydi, chunki u kompyuter ekranida ko'rsatilgan matnning gorizontal aniqligini uch baravar oshirdi, shuningdek Internetga ulanish uchun himoya devori va hk. Ishlab chiqaruvchi bozorda paydo bo'lgan har qanday dasturiy mahsulotga hamroh bo'lishi kerak. Ta'minot vaqtida dastur ishida aniqlangan nosozliklar, ruxsatsiz kirishdan himoya qilish tizimidagi xatolar va hokazolar bartaraf etiladi. Windows XP bundan mustasno emas. Windows XP-ga texnik xizmat ko'rsatish paytida Microsoft ham tizimdagi nuqsonlarni bartaraf etdi va vaqti-vaqti bilan yangilanib turadigan xizmat paketlarini. Ushbu dasturiy paketlarning maqsadi aniqlangan muammolarni hal qilish va yangi xususiyatlarni qo'shish edi. Windows XP uchun birinchi xizmat paketi 1 (SP1) 2002 yil sentyabr oyida sotuvga chiqarildi. Paketning eng muhim yangiliklari: USB 2.0 interfeysini qo'llab-quvvatlash, elektron pochtani ko'rish uchun standart dasturlarni tanlash, Java virtual mashinasini (Java) amalga oshirish. Java virtual mashinasi Java virtual mashinasi ilgari Java dasturlarining boshlang'ich kodidan Java kompilyatori tomonidan yaratilgan Java bytecode-ni sharhlaydi va bajaradi. Java virtual mashinalari ko'pgina dasturiy va dasturiy platformalarda mavjud bo'lganligi sababli Java-ni ham ko'rib chiqish mumkin. o'rta dastur sifatida va mustaqil platforma sifatida fayllarni shifrlash tizimi (Encrypting File System, EFS) AES shifrlash algoritmidan foydalangan (Advanced Encryption Standard - blok bit hajmi 128 bit va 128/192/256 bitli kalit bilan simmetrik blokli shifrlash algoritmi, qabul qilindi) 256 bitli kalit bilan 2002 yil mayda AQSh hukumati tomonidan shifrlash standarti sifatida) va boshqalar. Windows XP 1-paketini qo'llab-quvvatlash 2006 yil oktyabr oyida yakunlandi. Ikkinchi Service Pack 2 (SP2) (tramplin deb ataladi) 2004 yil avgust oyida sotuvga chiqarildi. SP2 ning eng muhim yangiliklari: yaxshilangan xavfsizlik devori (xavfsizlik devori - ingliz tilidagi "xavfsizlik devori" atamasiga tarjima qilingan "xavfsizlik devori" ning transliteratsiyasi natijasida), hozirda emas. rasmiy so'zi rus tilida, ingliz firewall so'zining analogi - bu nemis markasi (firewall) so'zidir, bu so'zma-so'z rus tiliga tarjimasida qo'shni binolarni ajratib turadigan devor olov tarqalishini oldini oladi. ; Internet va Bluetooth ulanishlari uchun Wi-Fi ustasi kompyuterlar va telekommunikatsiya qurilmalarini ulash), Bluetooth texnologiyasi qo'lda va shu kabi qurilmalar o'rtasida 10-100 m radiusli qisqa masofali aloqa uchun 2,4-2,48 GGts (litsenziyasiz diapazon) diapazonida radio chastotasi to'g'risida ma'lumot almashishni ta'minlaydi. oddiy shaxsiy kompyuterlar, mobil telefonlar, noutbuklar, printerlar, raqamli kameralar va boshqalar), shuningdek Internet Explorer-ning takomillashtirilgan versiyasi (IE6, masalan, Internetdagi qalqib chiquvchi oynalarni blokirovka qilish imkoniyati). Ushbu xizmat to'plami Windows XP xavfsizligida sezilarli o'zgarishlarni amalga oshirdi. Shunday qilib, o'rnatilgan xavfsizlik devorida sezilarli o'zgarishlar ro'y berdi, u Windows Firewall deb qayta nomlandi va sukut bo'yicha barcha yaratilgan ulanishlar uchun faollashtirildi. Xavfsizlikdagi o'zgarishlar Outlook Express va IE-ga ta'sir ko'rsatdi. Windows XP Service Pack 2 Windows Xavfsizlik Markazini o'z ichiga oladi, bu tizim xavfsizligini nazorat qilish va foydalanuvchiga antivirus va uning ma'lumotlar bazalarini o'rnatish yoki yangilash, o'rnatilgan yoki uchinchi tomon xavfsizlik devorini yoqish, operatsion tizimni yangilash yoki brauzer sozlamalarini o'zgartirish va hk orqali eslatishni osonlashtiradi. d. 2008 yil iyul oyidan beri Microsoft Windows XP SP2-ni qo'llab-quvvatlashni to'xtatdi. Uchinchi Pack Pack 3 xizmat paketi (yakuniy versiya) Microsoft tomonidan 2008 yil aprel oyida taqdim etilgan. Paket Windows XP Service Pack 2 2004 yildan beri chiqarilgan barcha yangilanishlarni va boshqa bir qator yangi mahsulotlarni o'z ichiga oladi. Ular orasida Tarmoqqa kirishni himoya qilish funktsiyasi va Windows Vista-dan olingan yangi aktivizatsiya modeli, shuningdek, yo'riqnoma - "qora tuynuklar" va boshqalarni aniqlash yaxshilandi. Hozirgi vaqtda Windows XP SP3 OEM (Original Equipment ishlab chiqaruvchisi) va box (BOX) versiyalari sifatida sotilmoqda. Shuni ham ta'kidlash kerakki, Microsoft korporatsiyasi 2009 yil 14 aprelda Windows XP uchun bepul qo'llab-quvvatlashni to'xtatdi va bundan buyon Windows XP foydalanuvchilari bepul texnik yordam olish uchun Microsoft-ga murojaat qila olmaydilar. Endi ular "kengaytirilgan qo'llab-quvvatlash" xizmatlaridan foydalanishlari kerak bo'ladi, ya'ni Barcha qo'ng'iroqlar to'lanadi. Ushbu yordam 2014 yil 8 aprelgacha davom etadi. Windows XP 64-bit Edition 64-bitli Intel Itanium mikroprosessorlari asosida maxsus ish stantsiyalari uchun ishlab chiqilgan. Ushbu OS qo'shimcha xotirani qo'llab-quvvatlaydi, kirish-chiqish operatsiyalarining tezligini oshiradi va o'zgaruvchan qiymatlarni o'zgaruvchan hisoblash nuqtalarini hisoblash imkoniyatlarini kengaytiradi. Ushbu OT texnik va analitik ishlanmalar, shuningdek moliyaviy va statistik tahlillar uchun juda kuchli platformadir. Windows XP ning ushbu nashri HP (Hewlett Packard, AQSh) Intel Itanium mikroprotsessorlari bilan ish stantsiyalarini ishlab chiqarishni to'xtatgandan keyin 2005 yildan beri ishlab chiqilmagan. Ushbu arxitekturani qo'llab-quvvatlash Windows operatsion tizimining server versiyalarida saqlanib qoldi. Windows Vista, shuningdek, Microsoft Windows NT oilasining NT-liniyasiga (NT-line, New Technology - tarmoqqa yo'naltirilgan yangi texnologiya) tegishli va shu qatorda Windows NT 6.0 deb nomlanadi. U asosan foydalanuvchining shaxsiy kompyuterlarida ishlatiladi. Microsoft rasman Windows Vista-ni 2006 yil 30-noyabr kuni korporativ mijozlar uchun chiqardi va 2007 yil 30-yanvarda OT chakana savdosi boshlandi. Microsoft korporatsiyasi Windows Vista-ning bir nechta nashrlarini (variantlari, nashrlari) taqdim etdi. Asosiylarini ko'rib chiqing: Windows Vista Starter - bu kirish darajasidagi foydalanuvchilar uchun eng qulay va arzon variant. Windows Vista Starter-ning asosiy funktsiyalari to'plami boshqa relizlar bilan taqqoslaganda cheklangan, ammo eng muhimi - u barcha zamonaviy dasturlar va qurilmalarga mos keladi. Aslida, bu shaxsiy kompyuterni o'rganishda birinchi qadamlarni qo'yayotgan va birinchi kompyuterni sotib olayotganda dasturiy ta'minot uchun ortiqcha to'lovni xohlamagan yangi boshlanuvchilar uchun operatsion tizim; Windows Vista Home Basic operatsion tizimi Windows Vista-ning asosan uy foydalanuvchilari uchun mo'ljallangan juda oddiy va arzon versiyasini ham anglatadi. U yangi avlod OT ning barcha asosiy xususiyatlariga ega: xavfsizlik, ilg'or ota-ona nazorati ta'minoti, asosiy interfeys, yangi qidiruv va ma'lumotlarni tizimlashtirish, yaxshilangan tarmoq. Apparat darajasida u Amd64 platformasi (64 bit) uchun 8 Gb maksimal RAM va x86 platformasi (32 bit) uchun bitta GB (cheksiz ko'p yadro bilan) bitta mikroprotsessorni qo'llab-quvvatlaydi; OC Windows Vista Home Premium - ish stoli va mobil shaxsiy kompyuterlardan uy foydalanuvchilari uchun Windows Vista-ning asosiy versiyasi. Windows Vista Home Basic tomonidan taqdim etilgan funktsiyalarga qo'shimcha ravishda, ushbu versiya 3D Aero foydalanuvchi interfeysi, Windows Media Center va multimedia ma'lumotlari bilan ishlash uchun bir qator qo'shimcha funktsiyalarni (masalan, DVD-larni tahrirlash va yoqish) qo'llab-quvvatlaydi. Apparat darajasida Windows Vista Home Premium 16 Gb maksimal RAMga ega ikkita mikroprosessorni qo'llab-quvvatlaydi, HDTV (Yuqori aniqlikdagi televizor dunyodagi televizion rivojlanish yo'nalishlaridan biri, uning ruscha nomi yuqori aniqlikdagi televizor bo'lib, u sizga televizion dasturlarni, filmlarni piksellar bilan ko'rishga imkon beradi. 1920 dan 1080 pikselgacha, odatiy televizordan farqli o'laroq (720 dan 576 pikselgacha), video DVD-ni yozish, sensorli ekranlarni qo'llab-quvvatlash, avtomatik zaxiralash. Biroq, ushbu tanlovda domenga va guruh va mahalliy siyosat muharririga qo'shilish imkoniyati yo'q, EFS-ni qo'llab-quvvatlamaydi; Windows Vista Business bu korxona darajasidagi ish stoli va mobil shaxsiy kompyuterlar uchun asosiy apparat platformasidir. OSning ushbu versiyasi kichik, o'rta va yirik biznes uchun javob beradi, Windows Vista Home Basic-ning barcha funktsiyalarini o'z ichiga oladi (bir qator ko'ngilocharlardan tashqari) va bir qator o'ziga xos xususiyatlarga ega. Shunday qilib, Windows Vista Business Windows Aero interfeysini qo'llab-quvvatlaydi, guruh siyosatini, fayl tizimini shifrlashni, faks va skanerni qo'llab-quvvatlashni va boshqalarni qo'llab-quvvatlaydi, apparat darajasida Windows Vista Business ikkita protsessor, Windows Aero interfeysi, guruh siyosati va EFS-ning shifrlangan fayl tizimini qo'llab-quvvatlaydi. Biroq, ushbu tanlovda multimedia qismi qisqaradi va ko'ngilochar dasturlar mavjud emas; Windows Vista Enterprise - bu shaxsiy kompyuterlar va noutbuklar uchun Vista-ning rivojlangan versiyasidir. Vista Business imkoniyatlaridan tashqari, ushbu parametr Windows BitLocker drayverini shifrlashga ega, barcha mavjud interfeys tillarini qo'llab-quvvatlaydi, Virtual PC Express va UNIX-ga asoslangan dasturlar (SUA), ya'ni. Ushbu operatsion tizim murakkab infratuzilishga ega yirik korxonalar va tashkilotlar uchun javob beradi. Uskuna darajasida, bu avvalgi versiyaga o'xshash; Windows Vista Ultimate - Windows Vista Home Premium va Windows Vista Enterprise-ning barcha xususiyatlarini o'z ichiga olgan variant. Ushbu parametrda multimediya qismi juda yaxshi ishlab chiqilgan, ish stolining fon rasmlarini qo'llab-quvvatlash amalga oshiriladi va agar kerak bo'lsa, operatsion tizimning foydalanuvchi interfeysi tilini o'zgartirish mumkin. Microsoft Windows Vista uchun ham bozorga chiqdi. Ushbu texnik xizmat OTni muntazam yangilab turish, aniqlangan muammolarni bartaraf etish va yangi OT xususiyatlarini qo'shishdan iborat. Windows Vista uchun birinchi xizmat to'plami 1 (SP1) 2008 yil 15 aprelda sotuvga chiqarildi. Ushbu xizmat to'plami fayllarni tezroq (25% tezroq) mahalliy kompyuterlarga nusxalash va yuqori aniqlikdagi rasmlarni tezroq ishlashga imkon berdi. Bundan tashqari, SP1 operatsion tizimning yangi video adapterlari, ba'zi turdagi monitorlar va printerlar bilan mosligini yaxshilaydigan qo'shimcha dasturlarni o'z ichiga oladi. Xizmat to'plami, shuningdek, kompyuter uyqu rejimidan uyg'onish vaqtini kamaytiradigan, IE 7.0 brauzerining ish faoliyatini yaxshilaydigan va tizza kompyuterining quvvatlanishini yaxshilaydigan tuzatishlarni ham o'z ichiga oladi. SP1 shuningdek ilgari chiqarilgan barcha "yamalar va yamalar" ni ham o'z ichiga oladi. SP1-ni o'rnatishdan oldin Windows Update tizimi kompyuterda muammoli tarkibiy qismlar mavjudligini tekshiradi va agar aniqlansa, o'rnatishni keyinga qoldiradi. Ikkinchi Service Pack 2 (SP2) hozirda eng ko'p talab qilingan. SP2 quyidagilarni ta'minlaydi: Bluetooth 2.1 / 3.0 uchun qo'llab-quvvatlash (faqat Bluetooth 3.0 uchun beta drayver mavjud), 64 bitli VIA protsessorlarini qo'llab-quvvatlash, Blu-ray optik disklarini yozib olish imkoniyati "Moviy nur" - uning nomini yozish va o'qish uchun ishlatiladigan qisqa to'lqinli (405 nm) "ko'k" lazerdan oldi, "e" harfi atayin so'zdan chiqarib tashlandi. ko'knomni savdo markasi sifatida ro'yxatdan o'tkazish imkoniyatiga ega bo'lish, Wi-Fi simsiz tarmoqlarini sozlash (Windows Connect Now, WCN ustasi), 1CCD / CCID smart-kartalarini qo'llab-quvvatlash, HD video formatini o'ynashda yaxshi ishlash va hk. Bunga qo'shimcha ravishda, birinchi SP1-ni o'rnatmasdan SP2-ni o'rnatish mumkin emasligini ta'kidlash kerak. Bu ikkita platforma - Windows Vista va Windows Server 2008 uchun SP-ni birlashtirish uchun qilingan. 2009 yil 25 mayda Windows Vista va Windows Server 2008 uchun SP2 Microsoft veb-saytidan ingliz, nemis, ispan, fransuz va yapon tillarida ommaviy yuklab olish uchun mavjud bo'ldi, va 2009 yil 1 iyuldan - Windows Vista uchun SP2 rus tilida mavjud bo'ldi. Windows Update orqali avtomatik o'rnatish uchun. Windows XP Professional bilan solishtirganda Windows Vista foydalanuvchisiga taqdim etilgan asosiy xususiyatlarni sanab o'tamiz, ularni Windows XP Professional bilan taqqoslaganda ushbu OT-ning ajralib turuvchi xususiyatlari sifatida talqin qilish mumkin: Windows Vista-ning yuklash vaqti Windows XP-ga qaraganda qisqaroq, qo'shimcha ravishda uyqu rejimiga kirish va chiqish vaqti 6 sekundgacha qisqartiriladi. Shu bilan birga, foydalanuvchi interfeysini yuklaganingizdan so'ng, to'la-to'kis ishlashni boshlash uchun ko'proq vaqt kerak bo'ladi, bunda fon jarayonlari o'tadi, bu foydalanuvchi dasturlarining ishini sezilarli darajada murakkablashtiradi; ? Windows Ready Boost texnologiyasidan foydalanish tufayli tashqi flesh xotiradan operativ xotira sifatida foydalanish imkoniyati yuzaga keldi, bu ba'zi hollarda OS ish faoliyatini 40 foizga oshiradi; Windows Aero texnik echimlari kompleksini qo'llash (Aero bu inglizcha qisqartirish, haqiqiy - haqiqiy baquvvat -baquvvat aks ettiruvchi - sezgir va ochiq - ochiq). Windows Aero ochish, yopish, minimallashtirish va tiklashda oyna animatsiyalaridan foydalanadi, bu esa OT bilan ishlashni yanada tushunarli qiladi. Orqa fon xiralashgan shaffof oyna elementlari foydalanuvchiga faqat faol oynaning tarkibiga e'tibor qaratish imkonini beradi va hokazo .; xakerlik hujumlari va kompyuter viruslaridan, ayniqsa tarmoqdan yaxshi himoyani ta'minlaydi; OT va grafik qurilmalar o'rtasidagi o'zaro ta'sirning mantiqiy modelini butunlay qayta ishlab chiqdi. Windows 7 Microsoft Windows NT oilasining operatsion tizimlari qatoriga tegishli, xususan Windows NT 6.1, asosan foydalanuvchi shaxsiy kompyuterlarida ishlatiladi. Windows 7 OS 2009 yil 22 oktyabrda rasmiy ravishda sotuvga chiqdi, ya'ni. oldingi Windows Vista OS chiqqandan keyin uch yildan kam vaqt o'tdi. Microsoft Windows 7-ning oltita nashrini taqdim etdi: Windows 7 Starter (OS-ning dastlabki versiyasi), Windows 7 Home Basic (OS-ning uy versiyasi), Windows 7 Home Premium (OS-ning uy versiyasi), Windows 7 Professional (professional versiya) OS), Windows 7 Enterprise OS (OSning korxona versiyasi) va Windows 7 Ultimate OS (OSning maksimal versiyasi). Yuqorida sanab o'tilgan barcha nashrlar, Windows 7 Starterdan tashqari, 32 va 64 bitli versiyalarda mavjud. Windows Vista va Windows 7-ning chiqarilgan nashrlari soni bir-biriga to'g'ri kelganini ko'rish oson, bundan tashqari ba'zi nashrlarning nomlari, ularning xususiyatlari va imkoniyatlari bir-biriga to'g'ri keladi, shuning uchun biz Windows 7-ning har bir nashrining xususiyatlari va imkoniyatlari haqida to'xtalib o'tirmaymiz, faqat asosiy xususiyatlarni, Windows 7-ni Windows Vista-dan ajratib ko'rsatish:
Windows 7 multitouch-dan foydalanadi - bu bir vaqtning o'zida multitouch ekranidagi kamida uchta teginish nuqtalarining koordinatalarini aniqlash va aniqlash imkonini beradigan texnologiya; Windows 7-da ishlatiladigan Branch Cache tarmoq texnologiyasi Internetdan ma'lumotni samarali keshlashga imkon beradi; drayver ishlab chiqaruvchilari bilan yaqinroq integratsiya, ularning aksariyati avtomatik ravishda aniqlanadi, 90% holatlarda esa Windows Vista uchun haydovchilar bilan oldinga moslik saqlanadi; ? Windows 7-ning bir qismi sifatida chiqarilgan DirectX-ning yangi, 11-chi versiyasini qo'lladi, mavjud versiyalarga nisbatan quyidagi afzalliklarga ega: yangi hisoblash uchun qo'shimcha yordam shader (massa parallel hisoblash), ko'p tishli bo'lish ehtimoli mavjud ko'rsatish (kompyuter dasturi yordamida modeldan rasmlarni olish jarayoni), yaxshilandi tessellation (kompyuter grafikasida, Bezier egri chizig'idan foydalangan holda ko'pburchakli uch o'lchovli modeldagi ko'pburchak sonini ko'paytirish usuli), yangi teksturali siqishni algoritmlari va boshqalar paydo bo'ldi; Windows 7 ichki papka taxallusini qo'llab-quvvatlaydi; masalan, Windowsning ba'zi mahalliylashtirilgan versiyalaridagi Program Files papkasi tarjima qilingan nom bilan tarjima qilindi va namoyish qilindi, ammo fayl tizimi darajasida ingliz tilida qoldi; Windows 7 Windows Vista (SP1, SP2) ga qaraganda Windows XP bilan ko'proq mos keladi; masalan, Windows Vista-da Windows XP uchun ba'zi eski dasturlarni ishga tushirish mumkin emas edi; Windows 7-ning xavfsizligi yaxshilandi, shuning uchun Windows 7-da kompyuter viruslarini olish ehtimoli Windows Vista-ga qaraganda 25% va Windows Vista SP2-ga qaraganda 20% past. Avvalgi OS kabi Windows 7 operatsion tizimi microsoft hamrohligida. Windows 7 uchun birinchi xizmat paketining 1 (SP1) rus tilidagi so'nggi versiyasi 2011 yilning birinchi choragida chiqarilgan. SP1 asosan platforma 2009 yil oktyabr oyida e'lon qilinganidan beri aniqlangan kamchiliklarni tuzatish va tuzatishlarni o'z ichiga olgan. hammasi yamalar - asosiy dasturiy mahsulotdagi aniqlangan muammolarni bartaraf etish uchun ishlatiladigan avtomatlashtirilgan, alohida ta'minlangan dasturiy vositalar. , x86-64, IA-64, ARM Download 306.59 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|