To sh k ent te m ir y o ‘l m u h a n d is L a r iin s t it u t I 4 A. E. O d IL x o ‘jayev qurilish materiallari 5340200 «Bino va inshootlar qurilishi»

Nazariy mustahkamligi. Deraza oynalarining cho‘zilishdagi mustah­
kamligi 6500-8000 MPa bo‘ladi. Shisha strukturasida mikro defektlar 
boHganligi sababli haqiqiy mustahkamligi 30-90 M Pabo‘ladi. Shishaning 
siqilishdagi mustahkamligi 700-1000 MPa, ba’zi hollarda 1200 MPani 
tashkil etadi.
Nur o‘tkazuvchanligi. Deraza oynalarining nur o ‘tkazuvchanligi 
90-92 foiz, profillanganniki 84-86 foiz, shisha bloklamiki 80-85 foiz. 
Shisha nurni qaytarish xususiyatiga ega bo‘lgani uchun va faqat 2 foiz 
numi o ‘zi yutgani sababli nur o ‘tkazuvchanligi, asosan, numing oynaga 
tushish burchagiga bog‘liq bo‘ladi. Deraza oynalari infraqizil nurlarni 
yaxshi, ultrabinafsha nurlarni esa yomon o ‘tkazadi. Shisha zich material 
(2,5-2,6 g/sm3) bo‘lgani uchun tovushni yaxshi o ‘tkazadi. Shu sababli 
binolarga tovush deraza oynalari orqali kirib, binoning ekspluatatsiya 
holatini yomonlashtiradi. Tovushni izolyatsiyalash deraza oynalarining 
qalinligi va ular orasidagi masofaga bog‘liq bo‘ladi.
Shishaning issiqlikka munosabati. Deraza oynalarining 100 °S 
haroratdagi issiqlik o ‘tkazuvchanlik koeffitsiyenti 0,4-0,82 W/(m°S),
44

---

ko‘pikshishaniki 0,045-0,058 W/(m °S). Tarkibidagi ishqoriy oksidlar 
ko‘p bo‘lgan shisha issiqlikni kam o‘tkazadi. Xona haroratida shishaning 
issiqlik sig ‘imi 0,63-1,05 KJ/kg °S. Shishaning issiqlik sig ‘imi va 
issiqlikdan termik kgngayishi uning kimyoviy tarkibiga bog‘liq bo‘ladi. 
Qurilish shishasining» haroratdan chiziqli kengayish koeffitsiyenti (9-10 6 
15- 10 6) °S ning engfechik korsatkichi (0,58-10~6) ° C tashkil etadi.
Shishaning issiqqa bardoshliligi haroratdan chiziqli kengayish koef- 
fitsiyentiga, shisha xomashyosining kimyoviy tarkibiga bog‘liq. Qurilish 
shi-shasining issiqqa chidamliligi 120 °S. Shisha tarkibiga kremniy, bor 
va shu kabilar qo‘shilib issiqdan chiziqli kengayish koeffitsiyenti, ya’ni 
issiqqa bardoshliligi oshiriladi.