To sh k ent te m ir y o ‘l m u h a n d is L a r iin s t it u t I 4 A. E. O d IL x o ‘jayev qurilish materiallari 5340200 «Bino va inshootlar qurilishi»

Ohakni tashish, saqlash va ishlatish. 
So‘nclirilmagan donador ohak 
temir yo‘l vagonlari va avtosamosvallarda to‘kilgan holda tashiladi. Bunda 
ohakni namlik ta’siridan saqlash zarur. Ohak-pushonka va kukun ohak jips 
yopiladigan metall konteynerlarda, maxsus polietilen katta qoplarda va 
bitumlangan yoki yog‘langan qog‘oz qoplarda tashiladi. Ohak qorishmasi 
maxsus kuzovli avtosam osvallarda, ohak suti esa avtosistem alarda 
tashiladi.
Ohak-pushonka qurilish maydonlaridagi omborxonalarda qoplarda 
qisqa muddat saqlanadi. Ohak-kipelkani qurilish maydonlarida usti yopiq 
holda uzoq muddat saqlanadi va zarurat bo‘lganda ohak qorishmasi 
tayyorlanadi. Kukun ohakni bir oy saqlash mumkin, aks holda havodagi 
namlik ta’sirida aktivligi kamayadi.
Havoyi ohak keramik g ‘isht va bloklar terishda, suvoqchilik murakkab 
va oddiy qorishmalari, bo‘yoq tarkiblari tayyorlashda ishlatiladi.
Ohak va ohak-pushonka asosida ohak-pussolanli va ohak-shlakli 
gidravlik bog‘lovchilar ishlab chiqariladi.
Ohak-pussolanli bog‘lovchilar ohak va aktiv minerallar - trepel, 
opoka, diatomit, gliyej va shu kabilar birgalikda kukunlanadi. Ohak-shlakli 
va ohak-pussolanli bog‘lovchilar asosidagi qorishma va betonlar namlikka 
va qisman suvli muhitga chidamli.
Havoyi ohak silikat g ‘isht va bloklari, g ‘ovak, yengil hamda 
og‘ir silikat betonlami tayyorlashda ishlatiladi. Uni tashish, saqlash va 
ishlatishda texnika xavfsizligi choralariga rioya qilish zarur.
5.2.2. Gipsli bogMovchilar
Gips bogiovchisi asosida tayyorlanadigan buyum lar gigiyena 
talablariga to‘lajavob berishi, zaxiralari ko‘p bo‘lganligi tufayli qurilishda 
keng miqyosda ishlatiladi. Gips toshi zaxiralari 0 ‘zbekistonda ko‘p 
bo‘lib, tarkibiy qismi jihatidan farq qiladi. Gips bog‘lovchisi asosida 
kompozitsion qurilish materiallari, xususan gipskarton plitalami ishlab 
chiqarishning yo‘lga qo‘yilishi, bunday bog‘lovchilarni ko‘plab ishlab 
chiqarishni taqozo etadi.
Gips bog‘lovchilari ishlab chiqarish usuliga ko‘ra past va yuqori 
haroratda pishirilgan turlariga bo‘linadi.
Past haroratda pishirilgan gips C aS04 2HzO ni 110-180°S qisman 
suvini yo‘qotish hisobiga olinadi:
56

---