Tojiyeva Nargiza

Absolyut va nisbiy xatoliklar

1 2 3 4

Bog'liq
Tojiyeva 31 slayd

Faraz kilaylik A aniq son, a - uning taqribiy qiymati bo`lsin. Agar aA bo`lsa, a ortigi bilan olingan taqribiy son deyiladi.
1 - ta`rif. Taqribiy sonning xatoligi deb A va a orasidagi ayirmaga aytiladi. Xatolikni a deb belgilasak, u holda quyidagicha bo`ladi:
2 - ta`rif. Taqribiy sonning absolyut xatoligi deb A va a orasidagi ayirmaning moduliga aytiladi. Absalyut xatolikni  deb belgilasak, u holda quyidagicha bo`ladi:  | A a| (2.3) Amaliyotda ko`p xollarda 0,01 gacha aniqlik bilan, 1 sm gacha aniqlik bilan va x.k. lar uchraydi. Bu esa absolyut xatolikning 0,01; 1 sm va x.k. ga teng ekanligini bildiradi.
3 - ta`rif. Taqribiy son a ning nisbiy xatoligi  (a) deb absolyut xatolik a ning A ning moduliga nisbatiga aytiladi: | | ( ) A a a    (2.4) yoki | | ( ) a a a    (2.5) (2.4) va (2.5) formulalarni 100 ga ko`paytirsak, nisbiy xatolik foiz (%) hisobida chiqadi.

Xulosa o’rnida shuni aytish mumkinki kundalik hayotimizda va texnikada uchraydigan ko`plab masalalarni echishda turli sonlar bilan ish kurishga to`g’ri keladi. Bular aniq yoki taqribiy sonlar bo`lishi mumkin. Aniq sonlar biror kattalikning aniq, qiymatini ifodalaydi. Taqribiy sonlar esa biror kattalikning aniq qiymatiga juda yaqin bo`lgan sonni ifodalaydi. Taqribiy sonning aniq songa yaqinlik darajasi hisoblash yoki o`lchash. jarayonida yo`l qo`yilgan xatolik bilan ifodalanadi. Budan tashqari mustaqil ishda xatoliklar nazariyasi va absolyut va nisbiy xatoliklar haqida va ularga aloqador misollar ham yozildi. Hisoblash usullarida bu tushunchalar muhim ahamiyatga ega va kundalik hayotimizda deyarli ishlatamiz va ayniqsa EHM da biz ma’lum bir masalani yechishda yuqoridagilarni bilishimizga va ularni EHMda hisoblashda foydalanishimizga to’g’ri keladi. Mustaqil ishdan kelgusida kichik bir uslubiy ko’rsatma sifatida ham foydalansa bo’ladi.

Download 89.31 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:

1 2 3 4