Masalan: ={1; 2}, ={3; 4} va ={5; 6; 7} bo‘lsa, ularning dekart ko‘paytmasi:
={(1; 3; 5), (1; 3; 6), (1; 3; 7), (1; 4; 5), (1; 4; 6), (1; 4; 7), (2; 3; 5), (2; 3; 6), (2; 3; 7),(2; 4; 5),(2; 4; 6),(2; 4; 7)}.
To‘plamlarninq dekart ko‘paytmasida ushbu munosabatlar o‘rinli.
1.
2.Agar X≠Y bo‘lsa, u vaqtda
3.Agar X, Y, Z to‘plamlarning birortasi ham bo‘sh to‘plam bo‘lmasa, u holda ≠
Munosаbаtlar va ularning turlari.
Turmushda ikki inson, aytaylik Barno va Nargizaning qarindoshligi haqida gapirganda shuni nazarda tutiladiki, shunday ikkita oila mavjud, Barno va Nargizaning shu oilalarga qandaydir aloqasi bor. Tartiblangan (Barno, Nargiza) juftligi boshqa tartiblangan kishilar juftligidan shunisi bilan farq qiladiki, ularning orasida opa-singillik yoki ona-qizlik, jiyanlik kabi munosabatlar bo’lishi mumkin.
Diskret matematikada ham dekart ko’paytmaning barcha tartiblangan juftliklari orasidan o’zaro qandaydir “qarindoshlik” munosabatlariga ega bo’lgan juftliklarni ajratib ko’rsatish mumkin. Ixtiyoriy ikki to’plamning elementlari orasidagi munosabatlar uchun binar munosabat tushunchasini kiritamiz. Bu tushuncha matematika kabi informatikada ham ko’p uchraydi. Bir nechta to’plam elementlari orasidagi munosabat ma’lumotlar jadvali shaklida beriladi. Ushbu bob tadbiqini ma’lumotlar bazasini boshqarish tizimini tasvirlashda ishlatiladigan n – ar munosabatlarda ko’rish mumkin
Xulosa
Xulosa qilib aytganda, to‘plamni sinflarga ajratishning ikkita sharti bor ekan:
1) qism to‘plamlar (sinflar) umumiy elementga ega bo‘lmaydi;
2) barcha qism to 'plamlar {sinflar) birlashmasi be-rilgan to‘plamga teng.
Demak, to‘plam sinflarga ajratilgan bo‘lsa, uning har bir elementi albatta biror sinfga tegishli bo‘ladi.To‘plam deganda narsalar, buyumlar, ob’ektlarni biror xossasiga ko‘ra birgalikda (bitta butun deb) qarashga tushuniladi.
Masalan, hamma natural sonlarni birgalikda qarasak, natural sonlar to‘plami hosil bo‘ladi. Bir talabalar uyida yashovchi talablarni birgalikda qarash bilan shu talabalar uyidagi talabalar to‘plamini hosil qilamiz. To‘g‘ri chiziqda yotuvchi hamma nuqtalarni bitta butun deb qarash shu to‘g‘ri chiziqdagi nuqtalar to‘plamini, maktabdagi o‘quvchilarni birgalikda qarash o‘quvchilar to‘plamini beradi va h.k.To‘plamni tashkil etuvchi narsalar, buyumlar, ob’ektlar – bu to‘plamning elementlari deb ataladi. Masalan, yuqoridagi misollardagi o‘quvchilar, talabalar, natural sonlar mos to‘plamlarining elementlari hisoblanadi. To‘plamlar odatda, lotin yoki grek alfavitining katta harflari bilan, ularning elementlari esa alfavitning kichik harflari bilan belgilanadi. to‘plam elementlaridan tuzilganligi ko‘rinishda yoziladi.
ADABIYOTLAR
1. И.С. Андреев, Х.К. Арипов, Ж.Т. Махсудов, Ш .Б. Рахматов. Полупроводниковые приборы многослойной структуры. Транзисторы и тиристоры . Част 1: Учебное пособие. — Т.: Т Э И С , 1994. 164 с.
2. И.С. Андреев, Х.К. Арипов, Ж.Т. Махсудов, Ш .Б. Рахматов. Полупроводниковые приборы многослойной структуры. Транзисторы и тиристоры. Част 2: Учебное пособие. — Т.: Т Э И С , 1994. 98 с.
3. Х.К. Арипов, Н.Б. Алимова, З.Е. Агабекова, Ж.Т. Махсудов. Аналоговая и интегральная схемотехника. Т.: Т Э И С , 2000. 90 с.
4. N. Yunusov, I.S. Andreyev, A.M. Abdullayev, Х.К. Aripov, Y.O. Inog'om ova. Elektronika b o ‘yicha asosiy tushuncha va atam alarning o ‘zbekcha-ruscha-inglizcha izohli lug‘ati. — Т.: TEA1, 1998. — 160 b.
5. И.П. Степаненко. Основы микроэлектроники: Учебное пособие. М.: Лаборатория Базовых Зн ан и й , 2001. 488 с.
Do'stlaringiz bilan baham: |
