Topshirdi: Qabul qildi

Ilova darajasi. Ushbu darajada tegishli sanoat tarmoqlari va faoliyat sohalari (energiya, transport, savdo, tibbiyot, ta'lim va boshqalar) uchun turli xil ilovalar mavjud. Ilovalar "Vertikal" ya'ni ma'lum bir sanoat uchun "maxsus" yoki iqtisodiyotning turli sohalarida ishlatilishi mumkin bo'lgan "gorizontal" bo'lishi mumkin.
Internet qurilmalar platformalarining tahlili
Zamonaviy "smart" ishlab chiqarishda Internet qurilmalarning joriy etishda asos avtomatlashtirish platformalari hisoblanadi. Ko'pincha ular har bir alohida korxonaning talablari va infratuzilmasi asosida ishlab chiqiladi - bu holda faqatgina mahalliy mutaxassislar bunday ichki tuzilishining samaradorligini baholaydilar. Biroq, turli xil vazifalarga moslashish qobiliyatiga ega bo'lgan ko'plab umumiy maqsadli platformalar mavjud. Platformani yaratish maydoni bozorning asosiy ishtirokchilari o'rtasida taqsimlangan, General Electrics, IBM, Intel, Jasper va boshqa kompaniyalarning yechimlari ommabop deb tan olingan.
Platformaga bo'lgan asosiy talablari:

• 
  Qurilmalar: Barcha platformalar nafaqat buyruqlarni qabul qilishi, balki ulangan qurilmalarga ham buyruq yuborishi imkoniyati mavjud bo'lishi kerak;
  
• 
  Himoya: buyruqlar almashinuvi shifrlangan bo'lishi kerak;
  
• 
  Aloqa: Wi-Fi yoki Ethernet orqali ulanishdan tashqari, u uyali yoki sun'iy yo'ldosh aloqasini yoki qisqa masofalardagi aloqalarni (Bluetooth, ZigBee va boshqalar) qo'llab-quvvatlashi kerak;
  
• 
  Protokollar: HTTP, MQTT, xabarlar navbatini qo'llab-quvvatlash;
  
• 
  Tahlil: Katta ma'lumotlarni maxsus texnologiyalar yordamida tahlil qilish, masalan, Apache Hadoop, shuningdek, ularga asoslangan o'zgarishlarni bashorat qilish.
  
• 
  Hodisalarni qayta ishlash: Qurilmalar ishlash uchun qoidalarni yaratish qobiliyatiga ega bo'lishi kerak.
  

Quyida bir nechta mashhur platformalarning imkoniyatlarini ko'rib chiqamiz.
Amazon kompaniyasi platformasi
AWS IoT deb nomlangan platforma 2015 yil dekabr oyida ishlab chiqilgan. 
AWS IoT platformasi sxemasi
Platforma qurilmalarni AWS xizmatlari va boshqa qurilmalar bilan bog'laydi, ma'lumotlarni himoyasi va aloqa xavfsizligini taminlaydi. Ilovalar Internetga ulanmasdan ham qurilmalar bilan ishlashi mumkin. 
AWS IoT qo'shimcha qurilmalar va mobil dasturlarni ulash uchun SDK taqdim etadi, bu MQTT, HTTP yoki WebSockets protokollari orqali AWS IoT platformasi bilan xabar almashishnida qo'llaniladi. SDK paketi C, JavaScript va Arduino Sketch dasturlash tillarini qo'llab-quvvatlaydi va mijoz kutubxonalari va dasturchilar uchun qo'llanmani o'z ichiga oladi. 
Qurilma shlyuzi e'lon qilish va yozib olish modellarini ishlatgan holda xabar almashishni qo'llab-quvvatlaydi, bu esa "birga-bir" va "birga-ko'p" sxemalar bilan ishlashni ta'minlaydi va avtomatik ravishda ishlaydi.
Reestr sizga qurilmalarni aniqlash va ularning meta-ma'lumotlarini, masalan, atributlar, parametrlar yoki xususiyatlarni kuzatish imkonini beradi.
Har bir qurilmaning "soyasi"ni yaratish imkonyati mavjud bo'lib, bu uning doimiy virtual versiyasi hisoblanadi va qurilmaning eng so'nggi aktual holatini o'z ichiga oladi va ilovalar yoki boshqa qurilmalarga xabarlarni o'qishni va ushbu qurilma ulanmagan bo'lsa ham o'zaro aloqada bo'lishga imkon beradi.


Xulosa
Insoniyat o‘z tarixi davomida uchta axborot inqilobini amalga oshirgan: birinchisi – yozuvning kashf qilinishi, ikkinchisi – kitob bosishni kashf qilinishi va uchinchi axborot inqilobi – Internet.Hozirda Internet orqali yozishmalar, videoqo‘ng‘iroqlar va hatto savdo ishlarining bajarilishi hamma uchun oddiy holdir. Hattoki, hukumat ham o‘z vazifalarining muayyan bir qismini Internet orqali bajarmoqda. Global tarmoqning imkoniyati bu bilan cheklanib qolayotgani yo‘q. Nafaqat insonlar, balki insoniyatning kashfiyoti hisoblanmish turli xil maishiy texnikalar ham hozirgi kunda Internetdan foydalanmoqda. Shu sababli ham axborot texnologiyalari sohasiga «Internet ashyo» atamasi kirib keldi.
«Internet ashyo» (Internet of Things – IoT) – bu yagona fizik obyektlar tarmog‘i bo‘lib, tashqi muhit orqali o‘z parametrini o‘zgartirish, ya’ni ma’lumotni to‘plab boshqa turdagi moslamalarga uzatish. «Internet ashyo» (IoT) – moslamalar o‘rtasidagi o‘tkazuvchan yoki o‘tkazmaydigan tarmoq bo‘lib, o‘z-o‘zini ta’minlovchi, zamonaviy (aqlli) tarmoqni boshqaruvchi, yuqori darajali tarmoq ta’minlovchi, Internetni o‘zi yoqadigan, ma’lumotlarni uzatib, hamda ularni qabul qilib, tahlil qila oladigan texnologiyadir.
«Internet ashyo» konsepsiyasi hamda atamasi dastlab, 1999-yil Massachusets texnologiya instituti xodimi Kevin Ashton tomonidan o‘rtaga tashlangan. Uning fikriga ko‘ra, biz kundalik turmushda foydalanadigan eng oddiy ro‘zg‘or buyumlari: choynak, muzlatgich, dazmol singari maishiy texnikalardan tortib, ijtimoiy ahamiyatga ega bo‘lgan texnikalar: ko‘cha chiroqlari, avtomobil to‘xtash joylari va shahar xavfsizlik xizmatlari hamda tibbiyotda qo‘llanilib kelayotgan zamonaviy texnologik qurilmalargacha bo‘lgan sohalarni ham Internet bilan qamrab olish ko‘zda tutilgan. Mazkur sohalarning Internet qamrovi deganda, inson ishtirokisiz buyumlarning o‘zaro Internet orqali muloqot qila olishi nazarda tutilgan.


Foydalanilgan adabiyotlar

1. 
   https://hackr.io/blog/what-is-iot
   
2. 
   https://uz.wikipedia.org