Topshiriqni nazariy to'liq asoslash

---

022-20 guruh talabasi Abduvahobov Sirojiddin
Turli xil kesh satrlarining ishlash ta'sirini tahlil qiling.
Topshiriqni nazariy to'liq asoslash:
Kesh satrlari (cache lines) kompyuterlarning muhim qismlaridan
biridir. Kesh satrlari, yaddoshning katta qismini yashiruvchi,
tezlikni oshiruvchi va ishlab chiqarishni arzonlashtiruvchi
xususiyatga ega bo'lgan yaddosh katta bo'limlarini saqlaydi.
Kesh satrlarining ishlash ta'siri, keshni ishlatish uchun talab
qilingan yaddoshni to'xtatish va undan kelgusi murojaatlarni tez
ishlab chiqarish bilan bog'liq. Bu kabi qismlar yordamida,
kompyuterlar operatsion ishlari va hozirgi dasturlar
to'xtatmasdan yuzaga kelishi mumkin bo'lgan yaddoshni
boshqa joylardan yuklab olishga qodir.
Kesh satrlarining ta'siri juda tez va samarali hisoblanadi. Keshli
yaddosh bilan ishlashda keshsiz yaddoshga nisbatan
kengaytirilgan tezlikni ko'rib chiqish mumkin. Bu esa dasturni
tez ishlatishga yordam beradi, chunki dastur keshda saqlangan
ma'lumotlarga yana ko'p marta murojaat qiladi.
Biroq, kesh satrlari ham xatoliklarga olib kelishi mumkin. Misol
uchun, bir kesh satrining ichidagi ma'lumotlar dastur tomonidan
yangilangan bo'lsa, bu satrdagi ma'lumotlar yashirilgan bo'lishi
kerak. Aks holda, kesh satrining ichidagi ma'lumotlar noto'g'ri
bo'lgan vaqtgacha saqlanadi va bu esa yolg'iz yoki tizim bo'ylab
ko'p marta murojaat qilingan ma'lumotlarning noto'g'ri
qiymatlarini olishga olib kelishi mumkin.
Bundan tashqari, kesh satrlari kengaytirilgan tezlikni ta'minlash
uchun kattaroq keshga ega bo'lgan kompyuterlar keshli
yaddoshlarga to'xtash va unga qaytishga zarar yetkazishi
mumkin. Bu holatda, kesh satrlarining hajmi va keshni qanday

---

ishlatish kerakligi aniqlanganida muvaffaqiyatli operatsion
jarayonlarni amalga oshirish mumkin.
Kesh satrlari, kompyuterlarda ma'lumotlar bilan ishlashni
tezlashtiruvchi yordamchi qurilmalardir. Kesh, yaddoshning
katta qismini yashiruvchi va katta bo'limlarini saqlashga
mo'ljallangan bo'lib, keshli yaddoshlarga tez murojaat qilish va
operatsion jarayonlarni tezlashtirish mumkin.
Kesh satrlari kompyuterda to'g'ridan-to'g'ri foydalaniladigan
ma'lumotlarni saqlash uchun ishlatiladi. Agar keshda kerak
bo'lmagan yoki ishlatilmagan ma'lumotlar bo'lsa, ular
yaddoshda saqlanadi. Keshning xususiyatiga qarab, kerakli
ma'lumotlarga yana murojaat qilish tezlasadi, chunki keshda
saqlangan ma'lumotlar tezlik bilan chaqiriladi. Bu esa
dasturlarni tezlashtirish va kompyuterning operatsion ishlarni
tezlik bilan bajarishiga yordam beradi.
Kesh satrlarining ishlab chiqarishini oshirishga yordam
beradigan qurilmalar, keshning kattaroq va tezligini ta'minlaydi.
Kesh satrlari qurilmalari, keshni to'xtatish, keshli yaddoshga
yozish va keshdan ma'lumot olishni bajarishga yordam beradi.
Kesh satrlari ham xatoliklarga olib kelishi mumkin, masalan,
keshli yaddoshni saqlash vaqti tugagan va unda ishlatilmagan
ma'lumotlar uchun. Bunday holatda, keshni to'zalash kerak
bo'ladi, shuning uchun keshni tez-tez to'zalash tavsiya etiladi.
Kesh satrlari kompyuterlar va serverlar kabi qurilmalarda juda
katta ahamiyatga ega bo'lib, ularning tezligi va ishlab
chiqarishini arzonlashtirish uchun avvalgi yillarda keng
qo'llanilgan yordamlardan biridir.