Toshk ent k im yo-texnolo giya instituti
t Itl atlllMl tl* ftlMltt lltMl
Download 218.91 Kb. Pdf ko'rish
|
Biotexnologik jarayon jihozlari va loyihalash asoslari
|
t Itl atlllMl tl* ftlMltt lltMl
'I. M l r / l y n y r v S I I M iJhmmh ii*Im . i( i i u m i i i i H i i l M l l i i l i i l
Ih iitinlit.li »inl llll'IU|i|lyoll VM >
1
H1 1 IIIIIIVIMI11r,1 11 1
. y i t l i n l m li | I I
|.. I I I. ,, | | | M , 1 )
., .1......t-i.ni . . i 11 t „ i, ....... . I. u ,, .< || k. In b a r p o c t i u n i / M. I. I '< r d . . U m m < n | *. v II 6 .
N u r m u x u i n c d o v X S I lMiyi.vl\ l< *Mnln(ii», i ,i .,, i, } h i n t .<
m m i|tttllninltii m
| m \ q o M l a n m a . T.: I K I I. .MHII ,'Hfi lt 7. Yusupbckov N.l< NumiiiMiiiirilm •• ' Kl n n .............i., .. ,,.,t .. ......il.„
j a r a y o n v a q u r i l m a l a r i n i hl sohliwl i v« lovllitilinli i • , , , , 1 1 .......... i , , .............. 2 0 0 0 . - 4 6 5 b. I ii U tih M Miiy(litt I 8. www. ziyonet.uz 9. www.molbiol.ru 10. www. molbiol. Com 11. www.biotex.com 10
■ ____________________________ in HnnMtJi n'iitl ^ r n m m m * m a H w n *» »•« ^1******** *«**' *m«»-***«v v« «iv.h,iv |M>t(«l. • •- • , • I , •' II ti M i i f .i l .»,, •»it) Hltpl H ia B lb j p f i »*»♦♦« *i« I tf " • >•■• > ■< Mm» uttt(.|!,tntmi. ohiiki ♦ w H | * < « i M r t M IM A t 1 M l l d B l t l l 1 11'II | I I d h i tn I h , „ *.| h i h . | , « . | .1.1. i . |M li(^ l,iiill.li 1.11 >(,.( il t t ' •♦> ( • • • ' H t i .1 (1 . . t (, , , , 4 , 1 , I . , , ( I ,|K \I,( 1.1,1,(1, , l,l,|i„ n ili|..iin I , , , . ( „ , , . | , M . , I | ‘ .:. IIIM' . |,|l, li l i l n , 1(1 (»,1,1,1 (1 |>nl>likii ..I, i. ■
|..i>
( I , . , , , . 1 4 ii . , „ . . , , ( , ,1 , 1..... . M n l . ( i inli(|, , ,i .li|>,in V n l ( i i | l n i i v i i l.ii,(|, n . .1 M „,|. , .,■«) tii
, , , . , (.• • h I , « , ..(! lm|(tVitil«il, nlimliin olmgiin I............ ... h -. ,. , ,•-,.•>. !, i ,
....... . |.. tt , l(,||,iVi„ iniiHiindislikliii nn „(,,«!#« il<4ibM| |iili(M iitM|#»ii, I- Mtk |*l,. l ,,,.. l., nil(,l„ .li li„,|lil„ l„l„l„il„i|j,ii nni(| biliill k*t , Islttirtt, li .*>, ' lt« ,1 , . , .1 * .i.,,,H i>t!litl!*lt(ti 1**^!I^ltllll II t i , , H , i t i i l , i l „ | . , n , i . | > , l l < ii , i k II iin I | | | i , | i i i l , ! l ' . ( * l t j.<, , , ... ) i l , M . i r t , | -. !,,, i li n l i i ,|i ........
Iml" liinini o‘qitishdan maqsad |,i,,i, , „ i , ii | , , ! . „, „ ......,i, , ., I,i,i l„i,( , | , , ll„,nl,(,li|-.„n n u i x s u s j i h o z l a r t u z i l i s h i , k,,((~i(„i ~i, ., |. „ i , Itl-t t. |„ i, H ij .l , (, i iu itli,d liil miiii n s h y o g i t , l e x n o l o g i k j a r a y o n ,,|,t , h ! „ ( | |,, ,t, m „ . < I , < , i , j ,< | i t i „ , . . , , , „ , , „ «
i,ll|cif.ii i n i l i o m i l l a m i n g t a ’s ir i t o ‘g ‘r i s i d a Ikltlitli ■ l n , | . „ i . - l i I i |.. m | , | , „ i i ,
I , „
i ,, l , „ i I, ........ . q i l i s l i , m a h s u l o t i s h l a b c h i q a r i s h
i
11
1
,# l„iI ii,„|i,l,,|'i 1,11imliiriii b c r i s h d a n i b o r a t d i r . i KiiniiiM , „ ( i l „ . , i i,il,i!„il,iiiii l,,,.'i,|M / iiiihiikIii ( u tg ii n o ‘ rni v a f a n y u t u q l a r i b i l a n litliilttilmiil i „ , | l n , ! , i n („k i liH.1 i. >„ „ ! , „ ,l„ n i i t la k ii v i y k o ‘ n i k m a l a r n i s h a k l l a n t i r i s h d a n ....... . ........ . I. , , llddii tii ,i xc I ik i ,|i’,nildii loyiluilashdagi umumiy hoiatlar, biotexnoiogik | m „ , , , u l „ i ,l „ | .i i, i,.l |i l„, - l.„ k I iii tilKf l u / i l i s h i , i s h l a s h p r i n s i p i a r i , u s k u n a l a r g a q o ‘y i l g a n iiiliililm , „ n li i i n l ...... .. l n i n y o n l m u c h u n t a n l a s h u s u l l a r i y o r d a m i d a b i o l o g i k „|,, u l l „ i, l, in n ii ili N dl ,> 1
l(i% III. ASOSIY QISIM (m a’ruza mashg’uIotlari) 1-modul. Kirish. "Biotexnologik jarayon jihozlari va loyihalash asoslari" fani asoslari Biotexnologik jarayon jihozlari va loyihalash asoslari fan sifatida shakllanishigacha boMgan
davrda oziq-ovqat mahsuloti ishlab
chiqarish sanoatida xam da mikroorganizmlarni o ‘stirish usullari va biotexnologik jarayonning borishida ishlatiladigan uskunalardan foydalanish. Bu uskunalaming jaxon andozasiga mos keladigan va xozirgi kun talabiga javob bera oladigan xillari xaqida xamda bu soxada chet el olimlarining xizmati va 0 ‘zbekistonda etishib chiqqan qator olimlar haqida. 2-modul. Jarayonlarning asosiy turlari va ularning qonuniyatlari. Texnologiya rivojlanishining hozirgi davrdagi bosqichida biotexnologiyaning roli. Biotexnologik jarayon jihozlari va loyihalash asoslari fanining maqsad va vazifalari. Mikrobiologik ishlab chiqarish jarayonlarining asosiy turlari. Biotexnologiyaning rivojlanish istiqbollari.Biotexnologik jarayonlar jihozlarining namunaviy spetsifikatsiyasi. Fermentyorlar, qattiq va sochiluvchan ozuqa muhitlarida o ‘stirish uskunalari Fotobioreaktorlar, kom poslash uskunasi, biotexnologik jarayon jihozlarining namunaviy spetsifikatsiyasi
Texnologik ishlab chiqarishning asosiy vazifalari, yo‘nalishlari va, uslublari. Loyihalash bosqichlari. Texno-iqtisodiy asoslash (TIA) ni tuzish. Loyihalash xujjatlari: tarkib, ishlab chiqish tartibi, kelishish, tasdiqlash. Texnologik jarayonlami mashtablash prinsiplari. Ishlab chiqarish jarayonlarini loyihalash va modellashtirish.
Apparatlarning sinflaniehi va ularga quyiladigan talablar, reaksion apparatlaming konstruksiyalarini aniqlash omillari,regeniratsiyalanayotgan moddalaming agregat holatlari, 4
hisoblash Sianobakteriyalar asosida yiliga
5 tonna
quruq biopreparat tayyorlash jarayonida fotobioreaktorlar va apparatlam i hisoblash. • Ekstraktni haydash apparati hisobi • Pektin ishlab chiqarish texnologiyasida quritish uskunasini hisoblash Choy zam burig‘idan biomassa olishda quritgich hisobi M kroorganizm lam i o ‘stirish fermentyori hisobi Kraxm aldan 30 tonna m altoza-glyukoza siropi olishda bioreaktor hisobi
M ustaqil ta ’lim uchun quyidagi mavzular tavsiya etiladi: • Mikroorganizmlami, o‘simlik va xayvon xujayralami o ‘stirish jihozlari • Bioreaktorlaming cinflanishi • Fermentatsiyalashga mljallangan «qaynovchi qatlam» hosil qiluvchi apparatlar • Sterilizatsiyalash usullari • Ultrafiltratsiya bilan ta’minlangan bioreaktorlar • Davriy va uzluksiz tizimda ishlovchi bioreaktorlar • Sublimatsion quritgichlar • Biotexiiologik jarayonlami amalga oshirish jihozlari • Mikroorganizmlami sirt yuzasida o ‘stirish jihozlari • Ferment preparatlari ishlab chiqarish uskunalari • Mikroorganizmlami o ‘stirishda o ‘simlik chiqindilaridan foydalanish • Mikroorgnizmlardan biotexnologik jarayonlarda foydalanish • Kultural suyuklikdan maxsulotlami ajratish • Chiqindilami qayta ishlash uskunalari Mustaqil o‘zlashtirilgan mavzular bo‘yicha talabalar tomonidan referatlar tayyorlash va un taqdimot qilish tavsiya etiladi. 9 V. Laboratoriya m ash g‘ulotlari b o‘yicha k o‘rsatm a va tavsiyalar Talaba
m a’ruza m ashg‘ulotlarida olgan nazariy
bilimlarini, amaliy
mashg‘ulotlarida mustaxkamlaydi. 0 ‘qituvchining mavzuga oid savollariga javob bergan talaba m a’ruza m ashg‘ulotini qayta o ‘zlashtirgan hisoblanadi valaboratoriya ishini bajarishga qo‘yiladi. Talaba amaliy ishini laborant nazoratida bajaradi va hisobotni rasmiylashtirib, fan o ‘qituvchisiga topshiradi. • Biotexnologiya laboratoriyasida ishlash qonun qoidalari • Markazdan qochma nasosning konstruksiyasi va ishlash prinsipi • Porshenli kompressorlar detallarini o ‘rganish • Markazdan qochma ventilyatoming asosiy ko‘rsatkichlarini aniqlash • Vibratsion barabanli tegirmonning quw atini hisoblash • IQ (infra qizil) isitgich • Davriy ishlaydigan SVCH pechlarining ishlash prinsipi • G az-suyuqlik bioreaktorida fazalararo yuzani aniqlash • Qattiq jism larning issiqlik o ‘tkazuvchanlik koeffitsientini aniqlash V I . aH 6 y H H n a K y p c h i i i h ( j i o i i H x a c H ) Kurs loyihasi uchun quyidagi mavzular tavsiya etiladi: • Qattiq ozuqa m uhitini aralashtirish uchun uskuna hisobi • M avsum da 50 tonna bioregulyator ishlab chiqarish jarayonida bioreaktor va apparatlam i hisoblash • Yiliga 10 tonna biopreparat ishlab chiqarish jarayonida bioreaktor va apparatlami hisoblash • M avsum da 10 tonna pektin ishlab chiqarish jarayonida bioreaktor va apparatlami hisoblash • Sutkasiga 2 tonna bakterial preparatlam i quritish jarayonida quritish apparatini hisoblash • 1 siklda 500 litr o ‘simlik hujayrasini o ‘stirish bioreaktor va q o ‘shim cha apparatlami 8 reaksion massaning konsistensiyasi, reaksiya temperaturasi, reaksiyaning issiqlik effekti, bosim.
5-modul. Oziqa muhitlarini sterillash. Avtoklavning ishlash prinsipi Oziqa muhitlari. Suyuq oziqa muhitlarini sterillash. Sochiluvchan oziqa muhitlari. Havoni tozalash va sterillash.
Sentrifugalar. U lam ing sinflanishi. Sentrifuga turlari. Tuzilishi va ishlash prinsipi Suyuqlik separatorlari. Suyuqlik separatorlarning tuzilishi va ishlash prinsipi.
Bug‘latish jarayoni, asosiy tushunchalar. Suyuqlikning tabiiy va majburiy sirkulyasiyasiga asoslangan apparatlar. Markazdan qochma kuch ta’siridagi bug‘latgichlar. Bir va ko‘p bosqichli bug‘latish apparatlari. 8-modul. Quritish uskunalari Quritgichlar haqida umumiy tushunchalar. Quritish jarayonining moddiy vaissiqlik balanslari. Quritish apparatlaming sinflanishi hamda ishlash prinsipi.
Ekstraktorlaming tuzilishi. Adsorberlar. Umumiy m a’lumotlar. Adsorberlarning tuzilishi va ishlash prinsipi. Mikrobli sintez mahsulotlarini konsentrlash va tozalash uchun m o‘ljallangan membranali apparatlar. 5 10-m odul. Flotatsion uskunalar Asosiy tushunchalar. Suspenziyalarning flotatsion konsentrlanish mexanizmi. 11-modul. CHang tutuvchi apparatlar CHangning dispersion tarkibi va chang tutish uskunasining samaradorligi. Siklonlar. Venturi skrubberlari chang tutuvchi uskunalari.
Maydalagich mashinalar. Saralash mashinalari. Ko‘taruvchi-transport asbob- uskunalari. 13-modul. Gidrolizatorlar va inventorlar Gidroliz apparatlar va
invertorlar. Kislotalami neytrallash, oziqa
muhitlarining komponentlarini eritish va aralashtirish uchun qurilmalar. 14-modul. Tindirgichlar, filtrlar va gidrotsiklonlar Tindirgichlar, turlari ishlash prinsiplari. Filtrlar ishlash prinsiplari va ulaming turlari. Gidrotsiklonlar ulaming turlari ishlash prinsiplari.
Gaz fazali energiya uzatish fermentyorlari, suyuq fazali energiya uzatish fermentyorlari. Kombinirlangan energiya uzatish fermentyorlari
16-modul. Xom ashyo va tayyor mahsulotni saqlash uchun uskunalar va ularni saqlash rejimlari Saqlash uskunalari, ulaming turlari, saqlash rejimlari va ishlash prinsiplari. 17-modul. Biotexnologik ishlab chiqarishni ekologik jihatdan yaxshilash Ishlab chiqarish chiqindilarining asosiy manbalari va ular haqida umumiy ma’lumotlar. Ulaming atrof muhitga ta’siri va utilizatsiya qilish usullari
Amaliy mashg‘ulotlar uchun uyidagi mavzular tavsiya etiladi: • Ishlab chiqarish korxonalarining quvvatini hisoblash. • Davriy va uzviy ishlovchi uskunalami hisoblash. • Texnologik hisoblashlar uchun asosiy ma’lumotlar. • Sentrifugalaming asosiy hisobi. • Quritish jarayonini o ‘rganish. • Ozuqa muhitlarini konsentrlash uchun bugMatish uskunasi hisobi • Ferm entyorlam i hisoblash • Issiqlik almashuvchi uskunalami issiqlik balansini hisoblash. • Suspenziyani sovitish uchun issiqlik almashinish uskunasi hisobi • Konsentrlangan biomassani yig‘ish uskunasi hisobi • Suyuq ozuqa achitqisi tayyorlash sexining texnologik jihozlari hisobi • Asosiy va yordamchi uskunalaming apparaturaviy hisobi • Uskunani sterillash rejimi hisobi • Mexanik hisob va gidravlik hisob • Asosiy va yordamchi binolardagi uskunalami komponovkalash 7 Download 218.91 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|