Toshkent amaliy

Rejalashtirilgan umumiy xarajatlar funksiyasini quyidagicha aniqlash mumkin:
E = C + M),
Qayerda Dan – iste’mol xarajatlari;
M - firmalarning investitsiyalari;

Tahlilni osonlashtirish uchun ko’rib chiqishning ushbu bosqichida davlat xarajatlari va moliya siyosati ko’rib chiqilmaydi. Keyns nazariyasiga binoan uy xo’jaliklari xarajatlari (iste’mol xarajatlari) umumiy rejalashtirilgan xarajatlarning eng katta qismini tashkil etadi. Shu bilan birga, uy xo’jaliklari daromadlarining qaysi qismini sarflashi va qancha miqdorda tejashlari ushbu daromad miqdori bilan belgilanadi – iste’molchilarning barcha xarajatlari tejalgandan keyin qolgan daromadning bu qismi saqlanib qoladi. Iste’mol xarajatlari funktsiyasi quyidagicha:
C = a + b * (Y – T)(1.1.2.),
Qayerda – avtonom iste’mol, ya’ni daromad bo’lmagan taqdirda ham mavjud bo’lgan minimal zaruriy xarajatlar – o’tgan jamg’armalar yoki “qarzdorlik” muddati tufayli;
B – iste’mol qilishga nisbatan chekka moyillik;
Y – daromad;
T – soliq imtiyozlari
(Y – T) – odatda so’lda ko’rsatilgan bir martalik daromad (soliqlardan keyingi daromad) iqtisodiy modellar kabi Yd.
Iste’molga nisbatan chekka moyillik ( MPC) iste’mol xarajatlari o’sishining bir martalik daromaddagi har qanday o’zgarishdagi ulushi:
Qayerda ? Dan – iste’mol xarajatlarining ko’payishi;
? Yd – bir martalik daromadning o’sishi.
Keyns nazariyasiga ko’ra, qisqa vaqt ichida, mavjud bo’lgan daromadning ko’payishi bilan iste’mol xarajatlarining ulushi kamayadi va shunga mos ravishda jamg’arma ulushi ham oshadi.
Rejalashtirilgan umumiy xarajatlarning ikkinchi elementi – investitsiyalarni avtonom va rag’batlantiruvchi investitsiyalar yig’indisi deb hisoblash mumkin. Jami daromaddan avtonom investitsiyalar funksiyasi quyidagi shaklga ega:
Men = e – dR (1.1.4.),
Qayerda e – tashqi tomonidan belgilanadigan avtonom investitsiyalar iqtisodiy omillar (foydali qazilmalar zaxiralari va boshqalar);