Toshkent arxitektura qurilish instituti Arxitektura fakulteti ijtimoiy va gumanitar fanlar kafedrasi

Dialektik falsafaning shakllanishiga juda katta hissa qo’shgan G. Hegel. Bu nemis faylasufi hamma narsaning manbai ekanligidan kelib chiqqan mutlaq fikr(«dunyo aqli»), u o’zining bitmas-tuganmas mazmunini rivojlantirib, borliqning turli shakllarida (tabiatda, jamiyatda) gavdalanadi va ularga birlik beradi.

Dialektik falsafaning shakllanishiga juda katta hissa qo’shgan G. Hegel. Bu nemis faylasufi hamma narsaning manbai ekanligidan kelib chiqqan mutlaq fikr(«dunyo aqli»), u o’zining bitmas-tuganmas mazmunini rivojlantirib, borliqning turli shakllarida (tabiatda, jamiyatda) gavdalanadi va ularga birlik beradi.

Gegel Taʼlimotida rivojlanish «triada» — 3 bosqichlilik (tezis, antitezis va sintez) shaklida yuz beradi. Shunga muvofiq, mazkur falsafaning markaziy tushunchasi — «mutlaq ruh» dialektik rivojlanish jarayonida 3 bosqichni bosib oʻtadi: 1. «Mutlaq ruh» ning tabiat yaratilganiga qadar boʻlgan sof tafakkur bosqichi. 2. «Mutlaqruh» ning tabiatga aylanishi. 3. «Mutlaq ruh» ning tabiatiing inkori sifatida yana oʻziga qaytishi.

Gegel Taʼlimotida rivojlanish «triada» — 3 bosqichlilik (tezis, antitezis va sintez) shaklida yuz beradi. Shunga muvofiq, mazkur falsafaning markaziy tushunchasi — «mutlaq ruh» dialektik rivojlanish jarayonida 3 bosqichni bosib oʻtadi: 1. «Mutlaq ruh» ning tabiat yaratilganiga qadar boʻlgan sof tafakkur bosqichi. 2. «Mutlaqruh» ning tabiatga aylanishi. 3. «Mutlaq ruh» ning tabiatiing inkori sifatida yana oʻziga qaytishi.

Rivojlanish dialektikasini tushunish usullari qatoriga dialektika qonunlari kiradi.

Rivojlanish dialektikasini tushunish usullari qatoriga dialektika qonunlari kiradi.

Huquq ob’ektiv bo’lib, inson irodasiga bog’liq emas, sub’ektlar o’rtasidagi va sub’ektlar ichidagi umumiy, barqaror, zarur, takrorlanadigan aloqalardir.

Dialektika qonunlari boshqa fanlar (fizika, matematika va boshqalar) qonunlaridan umumiyligi va universalligi bilan farq qiladi, chunki ular:

- atrofdagi voqelikning barcha sohalarini qamrab olish;