Toshkent axborot texnologiyalari universiteti samarqand filiali operatsion Tizimlar fanidan mustaqil ish

5. Fayl turlari :

Linux OS bilan ishlashda har qanday OS obyekti fayl ekanligini tushunish muhimdir. Bu Windows oilasining operatsion tizimlariga nisbatan Linux operatsion tizimining asosiy xususiyati. Fayllar ularning tuzilishi va maqsadlari bilan farq qiladi. Linux operatsion tizimida etti xil fayl mavjud:

muntazam fayllar (muntazam fayllar);
kataloglar;
manbalar;
maslahatlar;
nomlangan kanallar;
blok qurilmalari fayllari;
ramziy qurilmalar fayllari.
Is-Id buyrug'i yordamida fayl turini belgilashingiz mumkin. Chiqish satrida birinchi belgi fayl turini bildiradi. Quyidagi ro'yxat fayl haqida ma'lumot beradi
/dev/hdc. [root@rhel5 ~]# Is -Id /dev/hdc
brw-rw------ 1 root disk 22, 0 Dec 22 13:30 /dev/hdc
Muntazam fayllar
Muntazam fayllar ikkilik fayllar, kutubxonalar, matnli fayllar va turli ilovalarning fayllarini o'z ichiga oladi. Linux OS fayllarning ma'lumotlar tuzilishiga hech qanday cheklovlar qo'ymaydi. Ularning mazmuniga ketma-ket va to'g'ridan-to'g'ri kirish mumkin.Kataloglar Ushbu turdagi fayllar boshqa fayllarga nomlangan havolalarni saqlaydi. Katalogdagi fayl nomi aslida faylning o'zi emas, balki ota-ona katalogida saqlanadi.
Linux operatsion tizimida maxsus kataloglar mavjud. Maxsus kataloglar kabi"."va"..", shunga ko'ra, joriy ish katalogini va uning ota-ona katalogini bildiradi.Manbalar Linux operatsion tizimida har biri alohida ahamiyatga ega bo'lgan ramziy va qattiq bog'lanishlarni ajratish odatiy holdir. Ramziy bog'lanish fayl nomi o'rniga uning taxallusini ko'rsatishga imkon beradi. Faylni ramziy havolalar orqali qidirish jarayonida yadro saqlangan nomlarni chiqaradi. Qattiq bog'lanish to'g'ridan-to'g'ri, ya'ni to'g'ridan-to'g'ri faylning indeks identifikatoriga ishora qiladi, ramziy havola esa uning nomi bilan faylni ko'rsatadi. Ramziy havola orqali yuborilgan fayl va havola o'zi fayl tizimining turli ob'ektlarini ifodalaydi.
Ramziy havolalar o'zboshimchalik bilan ismni o'z ichiga olishi mumkin, ya'ni ular boshqa fayl tizimlarida saqlangan fayllarni va hatto mavjud bo'lmagan fayllarni ko'rsatishga ruxsat etiladi. Qattiq ishoratlar boshqa fayl tizimidagi faylni ko'rsatolmaydi.
Linux OS har bir faylga havolalar sonini hisoblab chiqadi va fayl o'chirilganda, oxirgi havola o'chirilgunga qadar ma'lumotlar bloklarini bo'shatmaydi. Soketlar Soket-bir-biri bilan muloqot qilish uchun jarayonlarda ishlatiladigan maxsus fayl turi. Soket orqali o'rnatilgan ulanishlar jarayonlarga boshqa jarayonlarga ta'sir qilmasdan ta'sir o'tkazish imkonini beradi. Linux operatsion tizimida bir nechta soket turlari mavjud bo'lib, ulardan foydalanish tarmoq infratuzilmasini o'z ichiga oladi. Mahalliy soketlar faqat mahalliy kompyuterda mavjud bo'lib, ularga murojaat tarmoq portlari orqali emas, balki fayl tizimining maxsus ob'ektlari orqali amalga oshiriladi. Bunday soket odatda UNIX domen soketlari (UNIX domain socket) deb ataladi. Mahalliy soketlardan tashqari, tarmoq orqali ma'lumotlarni almashish imkonini beruvchi tarmoq rozetkalari mavjud. Boshqa jarayonlar soket fayllarini katalog elementlari deb bilsa-da, faqat tegishli aloqa o'rnatilgan jarayonlar soket fayllarini o'qish va yozishni amalga oshirishi mumkin. Mahalliy soket bilan Linux - CUPS, X Window va Syslog operatsion tizimlarining turli xil xizmatlari mavjud.
Nomlangan kanallar (FIFO) Ushbu turdagi fayllar soketlarga o'xshaydi, chunki ular jarayonlar o'rtasidagi o'zaro ta'sir o'tkazish uchun ishlatiladi, ammo nomlangan kanallarda soketlardan farqli o'laroq, ma'lumotlar faqat bitta yo'nalishda uzatiladi. Blok va ramziy qurilmalar fayllari Blok va ramziy qurilmalar fayllari ilovalarga tizimning apparat va Periferiya uskunalariga kirish imkonini beradi. Konfiguratsiya bosqichida Linux operatsion tizimining yadrosiga tizimning apparatini boshqarish uchun mo'ljallangan zarur modullar dinamik ravishda yuklanadi. Muayyan qurilmani boshqarish uchun qurilma haydovchisi deb nomlangan maxsus modul javob beradi. Qurilma drayverlari foydalanuvchi tomonidan muntazam fayllar to'plami sifatida qabul qilingan standart shovqin interfeysini hosil qiladi. Ramziy yoki blokli qurilma fayliga so'rov yuborganingizdan so'ng, yadro ushbu so'rovni tegishli haydovchiga o'tkazadi. Blok va ramziy qurilmalar fayllari o'zlari haydovchilar emas. Ular haydovchining taqdim etilgan operatsiyalarni bajarish uchun so'rovlarini qabul qiladigan shlyuzlar sifatida qaralishi mumkin.
Ramziy qurilmalar fayllari i / u operatsiyalari jarayonida buferlashni ishlatmaydi. Barcha i / u operatsiyalari darhol qabul qilinganda amalga oshiriladi. Ramziy qurilmalar virtual terminallar, modemlar va ma'lumotlarga o'zboshimchalik bilan kirishni qo'llab-quvvatlamaydigan boshqa qurilmalarni o'z ichiga oladi. Blokli qurilmalar fayllari ma'lumotlar i / u ni butun bloklar bilan amalga oshiradigan haydovchilar tomonidan qayta ishlanadi. Bunday holda, yadro darajasida i / u ma'lumotlarini buferlash amalga oshiriladi. Blok qurilmalari qattiq disklar, DVD disklar, xotira modullari, shuningdek, ma'lumotlarga o'zboshimchalik bilan kirishni qo'llab-quvvatlaydigan barcha boshqa qurilmalarni o'z ichiga oladi.
Blok va ramziy qurilmalar fayllari ikkita raqam bilan ifodalanadi: katta (katta) va kichik (kichik). Qurilmaning katta raqami yadroga faylning qaysi haydovchiga tegishli ekanligini aniqlashga imkon beradi va kichik raqam ma'lum bir jismoniy qurilmani aniqlaydi.
Qurilma fayllari raqamlarini is buyrug'i yordamida ko'rishingiz mumkin:
[root@rhe!5 ~]# Is -1 /dev/
brw-r-------- 1 root disk 8, 0 Dec 22 13: 30 sda
brw-r-------- 1 root disk 8, 2 Dec 22 13:30 sda2
brw-rw------- 1 root disk 22, 0 Dec 22 13:30 hdc
crw-rw--------- 1 root root 4, 0 Dec 22 16:29 ttyO
crw--w--------- 1 root tty 4, 1 Dec 23 00:05 ttyl
crw-------------- 1 root root 5, 1 Dec 22 16:43 console
Ushbu ro'yxatga ko'ra, sda2 blok qurilmasi 8 katta raqamiga (haydovchi raqami) va 2 kichik raqamiga (qurilma raqami) mos keladi. Linux operatsion tizimidagi 8 haydovchi raqami SCSI sd drayveri bilan mos keladi. 2 qurilma kichik raqami ushbu qurilmaning seriya raqami, ya'ni aslida fayl/dev / sda2 SCSI sda qattiq diskida yaratilgan ikkinchi qismni ifodalaydi.
Muayyan qurilma haydovchisi tomonidan ishlatiladigan katta va kichik raqamlar haqidagi ma'lumotni ushbu haydovchi uchun man yordam qo'llanmasining to'rtinchi qismida topish mumkin.