Toshkent davlat agrar unversiteti agrologistika va biznes fakulteti

Mahsulot tasnifi
Bozorlarda taklif etilayotgan mahsulotlar o‘ziga xos oldinga siljish usullarini qo‘llash imkoniyatini belgilaydigan juda keng xususiyatlarga ega bo‘lishi mumkin. Tovarlarni tasniflash, ya’ni ularni guruhlarga bo‘lish ushbu vazifani soddalashtirishga yordam beradi. Tovar turi: moddiy, nomoddiy. Iste’mol tovarlari – bu shaxsiy iste’mol uchun sotib olingan tovarlar. Sanoat tovarlari – jismoniy shaxslar yoki tashkilotlar tomonidan ularni keyinchalik qayta ishlash yoki biznesda foydalanish uchun sotib olingan tovarlar.
Marketing vositasi sifatida xizmatning asosiy vazifalari mijozlarni jalb qilish, mahsulot sotishni qo‘llab-quvvatlash va rivojlantirish, mijozlarni xabardor qilish hisoblanadi. Xizmat ko‘rsatish tufayli kompaniya mijozlar bilan qulay ishonchli munosabatlarni yaratadi va samarali tijorat aloqalarini davom ettirish uchun asos yaratadi.
Mahsulot ishlab chiqarish jarayonidan oldingi bosqichda korxonaning bozorda o‘zini tutishi strategiyasi ishlab chiqiladi. Bunga bozorni ehtiyotkorlik bilan segmentatsiyalash, iste’molchilarning maqsadli guruhlarini aniqlash, ularning ehtiyojlarini aniqlash va mahsulotni joylashtirish konsepsiyasini ishlab chiqish kiradi.


10. LOGISTIKADA YUKLARNI SUG’URTALASH TARTIBINI O’RGANISH

Logistika, yuklarni sug’urtalash tartibini o’rganish uchun muhim usul hisoblanadi. Bu usul orqali, yuklar tijoratda yetkazilish jarayonida xavfsiz va samarali tarzda o’tkazilishi mumkin. Bu usul orqali, kompaniyalar yuklarini xavfsiz va tez yetkazishlari mumkin va shunday qilib, mijozlar bilan ishonchli aloqalar o’rnatishga yordam beradi.

Logistika, tijoratning asosiy qismi hisoblanadi. Bu usul orqali, kompaniyalar o’z xizmatlarini va mahsulotlarini ko’p odamlarga yetkazishlari mumkin va shunday qilib, mijozlarni jalb qilishga yordam beradi. Logistika, yuklarni sug’urtalash tartibini o’rganish uchun zarur bo’lgan muhim usul hisoblanadi va bu usul orqali, kompaniyalar tijoratdagi o’ziga xos joyini egallashadi.
Bu jarayonning bir necha bosqichlari bor:
1. Yuklarni sug’urtalashni talab qilish: Kompaniyalar yuklarni sug’urtalashni talab qiladi va bu talablar tijoratning xususiyatlari, yuk turi, miqdori va yetkazib berish joyi bo’yicha o’zgarishi mumkin.
2. Sug’urta shartnomasini tuzish: Kompaniyalar sug’urta shartnomasini tuzish uchun sug’urtachilarga murojaat qiladi. Shartnomada yuklarni sug’urtalash shartlari, sug’urtachining mablag’i va boshqa shartlar kiritiladi.
3. Sug’urtachining tanlashi: Kompaniyalar yuklarni sug’urtalash uchun bir necha sug’urtachilardan tanlov qiladi. Tanlovda, sug’urtachining yuqori sifatli xizmati, narxi va boshqa shartlar ko’rib chiqiladi.
4. Yuklarni sug’urtalashning turlari: Yuklarni sug’urtalashning turli xil usullari mavjud, masalan, yukni sug’urtalash, transportning sug’urtalashi, jismoniy zararlar va boshqa sug’urtalar.
5. Sug’urta mablag’ini to’lash: Kompaniyalar yuklarni sug’urtalash uchun to’lovni amalga oshiradi. To’lov shartlari shartnomada belgilanadi.
6. Sug’urtalash jarayonini kuzatish: Kompaniyalar yuklarni sug’urtalash jarayonini kuzatib borishadi va yuklar yetkazilishiga qadar sug’urtachining shartlariga rioya qilishga intiladi.
7. Sug’urta polisini olish: Sug’urtachidan yuklar uchun sug’urta polisi olinadi. Polisda yuklarni sug’urtalash shartlari, sug’urtachining mablag’i va boshqa ma’lumotlar kiritiladi.
Logistika, yuklarni sug’urtalash tartibini o’rganish uchun muhim usul hisoblanadi va bu usul orqali, kompaniyalar yuklarini xavfsiz va samarali tarzda o’tkazishlari mumkin. Bu usul orqali, mijozlar bilan ishonchli aloqalar o’rnatishga yordam beradi va tijoratdagi o’ziga xos joyini egallashadi.
Yuklarni sug'urtalash, quruqlikda, dengizda yoki havoda bo'lsin, yuk tashish paytida jismoniy zarar yoki tovarlarning yo'qolishidan himoya qiladi. Yuk tashishga xos bo'lgan ko'plab xavf-xatarlar tufayli, aksariyat jismoniy shaxslar va korxonalar o'z mollarini tranzit paytida sug'urtalashni tanlaydilar. Shu bilan birga, yuklarni sug'urtalashning turli xil turlari mavjud va siz sug'urta qilishdan oldin nimani xohlashingizni aniq bilishingiz muhim, aks holda siz har qanday vaziyat uchun javobgar bo'lmaysiz.
Yuklarni sug'urtalash jo'natmalar yo'qolganda yoki zararlanganda yuklarni qoplash chegaralariga qadar to'laydi. Tovarlarni etkazib beradigan korxonalar yuklarni sug'urtalashga muhtoj, ammo kamdan-kam etkazib beradiganlar bitta etkazib berish uchun qamrovni olishlari mumkin. Kichik biznes egalari odatda yukni jo'natuvchi orqali sug'urta qiladilar. Bu odatda jo'natmaning sug'urta qiymatining 100 dollari uchun .60 dollar turadi.

XULOSA

Xulosa ornida shuni aytib otish joyizkiy. Bugungi kunda jahondagi ko‘plab mamlakatlarning ijtimoiyiqtisodiy tizimiga jiddiy tarzda salbiy ta’sir ko‘rsatayotgan global moliyaviy-iqtisodiy inqiroz mamlakatimiz iqtisodiyotini ham o‘ziga xos, murakkab sinovdan o‘tkazmoqda. Bu borada mustaqillikka erishilgandan buyon yuritilayotgan oqilona va samarali iqtisodiy siyosat, ayniqsa, iqtisodiy islohotlarni amalga oshirishning o‘ziga xos yo‘li va tamoyillarining belgilab olinishi, xususan, islohotlarning bosqichma-bosqich, tadrijiy yo‘l bilan olib borilishi, bunda davlatning bosh islohotchilik vazifasining qat’iy belgilab berilganligi inqirozlarning salbiy ta’sir oqibatlarini yumshatuvchi va bartaraf etuvchi omillarga aylanganligi yaqqol namoyon bo‘lmoqda.

Shu bilan bir qatorda, respublikamiz tomonidan eksport qilinuvchi mahsulotlarga jahon bozoridagi narxlarning pasayishi, talab hajmining qisqarishi, uzoq muddatli investitsiya loyihalarini xorijiy investitsiya va kreditlar hisobidan moliyalashtirish jarayonlarining kechikishi mumkinligi kabi holatlar inqirozga qarshi chora-tadbirlarni yanada kuchaytirilishini taqozo etadi. Logistikaga oid qonun hujjatlari, logistika sohasidagi faoliyatlar va tashkil etilgan tizimlar bilan bog'liq bo'lgan qonunlar, qarorlar, nizomlar, tartibnomalar va boshqa hujjatlar to'plamidir. Bu hujjatlar logistika sohasidagi faoliyatlar va tashkil etilgan tizimlarning tartibini, rivojlanishini, o'zaro aloqalarini va boshqa muhim masalalarni ta'minlash maqsadida tuzilgan.
Logistika tizimlari, maxsus usullar va texnologiyalar yordamida, tovarlar va xizmatlar o'tkazish jarayonini boshqarishni maqsad qiladi. Bu tizimlar, o'z ichiga transport, omborlar, xarajatlar, savdo, marketing, moliya va boshqa tizimlarni o'z ichiga oladi. Logistika tizimlari, mahsulotlar va xizmatlar o'tkazish jarayonida yuzaga keladigan muammo va zaruratlarga javob berish uchun tuziladi.
Ekspeditorlik faoliyati, mahsulotlarni o'z vaqtida va kerakli joyga yetkazish uchun transportning tashkil qilinishida juda muhim ahamiyatga ega. Ekspeditorlar, mahsulotlarni to'plashdan boshlab, transport vositalarini tanlash va xarid qilish, yetkazishni tashkil qilish va nazorat qilish jarayonini birlashtirishda katta rol o'ynaydi.
Logistika markazlari, mahsulotlarni saqlash, to'plash va yetkazish jarayonini tashkil qilishda juda muhim ahamiyatga ega. Bu markazlar, mahsulotlarni to'plash va yetkazish jarayonini tashkil qilish uchun kerakli imkoniyatlarni ta'minlashda muhim rol o'ynaydi.
Xalqaro yuk tashuvchi milliy haydovchilar belgilangan yo‘nalish doirasida yukni manziliga yetkazib berganidan so‘ng o‘rnatilgan tartibda 14 kunga o‘zini izolyatsiya qilish chorasini ko‘rishi shart.
Bu ma’lumotlar yukning og’irligi, shakli, tarkibi va transport vositasiga mos keladigan shaklda yuklanishi kerakligi haqida ma’lumotlar o’z ichiga oladi. O’rov, yukni xavfsiz va samarali yetkazilishini ta’minlash uchun zarur bo’lgan ma’lumotlarni ham o’z ichiga oladi.
Marketing vositasi sifatida xizmatning asosiy vazifalari mijozlarni jalb qilish, mahsulot sotishni qo‘llab-quvvatlash va rivojlantirish, mijozlarni xabardor qilish hisoblanadi. Xizmat ko‘rsatish tufayli kompaniya mijozlar bilan qulay ishonchli munosabatlarni yaratadi va samarali tijorat aloqalarini davom ettirish uchun asos yaratadi.
Bozorlarda taklif etilayotgan mahsulotlar o‘ziga xos oldinga siljish usullarini qo‘llash imkoniyatini belgilaydigan juda keng xususiyatlarga ega bo‘lishi mumkin. Tovarlarni tasniflash, ya’ni ularni guruhlarga bo‘lish ushbu vazifani soddalashtirishga yordam beradi. Tovar turi: moddiy, nomoddiy. Iste’mol tovarlari – bu shaxsiy iste’mol uchun sotib olingan tovarlar. Sanoat tovarlari – jismoniy shaxslar yoki tashkilotlar tomonidan ularni keyinchalik qayta ishlash yoki biznesda foydalanish uchun sotib olingan tovarlar.
Logistika, yuklarni sug’urtalash tartibini o’rganish uchun muhim usul hisoblanadi va bu usul orqali, kompaniyalar yuklarini xavfsiz va samarali tarzda o’tkazishlari mumkin. Bu usul orqali, mijozlar bilan ishonchli aloqalar o’rnatishga yordam beradi va tijoratdagi o’ziga xos joyini egallashadi.