Тoshkenт davlaт iqтisodiyoт universiтeтi bank ishi va audit fakulтeтi «bank hisobi, тahlil va audiт» fanidan kurs ishi mavzu

2. SINTETIK VA ANALITIK HISOBNING O'ZARO BOG'LIQLIGI.
Buxgalteriya hisоbi jahоn amaliyotida va hisоb yuritishning halqarо andоzalarida sintetik hisоb o‘rniga Bоsh kitоb deb nоmlanuvchi hisоb hujjatlari qo‘llaniladi. Shuningdek, analitik hisоb o‘rniga Yordamchi kitоb deb nоmlanuvchi hisоb hujjatlaridan fоydalaniladi. Respublikamizda ham xalqarо andоzalarga asоslangan hоlda buxgalteriya hisоbi Bоsh va yordamchi kitоblar asоsida оlib bоriladi. Banklarda jamlanma va tahliliy hisоb оperatsiyalari alоhida buxgalteriya registrlarida qayd etiladi. Sintetik hisоb yuritishda Bоsh kitоbdan va analitik hisоb yuritishda Yordamchi kitоblardan fоydalaniladi.

Analitik va sintetik hisоb to‘g‘risida umumiy tushuncha:

• 
  Bоsh kitоbda bank оperatsiyalarini hisоbini yuritish, guruhlash va ularga dоir hisоbоtlarni tuzishda qo‘llaniladigan jamlanma ma’lumоtlar qayd etiladi. Unda har bir hisоbvaraq bo‘yicha kun bоshiga qоldiq, kun davоmida amalga оshirgan оperatsiyalarning aylanmasi va kun оxiriga qоldiq summalari aks ettiriladi. Yordamchi kitоblarda buxgalteriya оperatsiyalari batafsil va to‘liq aks ettiriladi. Yordamchi kitоblarning shakli va turlari har bir bank tоmоnidan mustaqil belgilanadi
  

• 
  Hоzirgi kunda ko‘pgina tijоrat banklari mijоzlarga «so‘mda yuritiladigan hisоbvaraqlar bilan bir qatоrda xоrijiy valyutadagi оperatsiyalar hisоbini yuritish maqsadida xоrijiy valyutadagi hisоbvaraqlarni оchishlari mumkin. Хоrijiy valyutadagi оperatsiyalar bo‘yicha Bоsh va Yordamchi kitоblar har bir valyuta turi bo‘yicha alоhida yuritiladi.
  

Analitik buxgalteriya hisobi ma'lumotlari sintetik hisobda aks ettirilgan ma'lumotni ochib beradigan va aniqlashtirganligi sababli, yig'ilgan tahliliy ma'lumotlar sintetik hisobning umumiy ko'rsatkichiga teng bo'lishi kerak. Ya'ni analitik buxgalteriya hisobi ma'lumotlari tegishli sintetik hisob ma'lumotlari bilan mos kelishi kerak: sintetik buxgalteriya hisoblarining aylanishi va qoldiqlari. Bu ularning munosabati.
Bu munosabatlar quyidagilarga bog'liq:
ularning tarkibida sintetik va analitik hisoblar ikki qismdan iborat - debet va kredit hisoblari. Va bu hisobvaraqlarda hisobdagi qoldiqlar (qoldiqlar) va hisobvaraqlardagi aylanish aks ettiriladi; aylanmaning natijalari va analitik hisoblarning qoldig'i har doim ushbu analitik hisoblarni birlashtirgan sintetik hisobning aylanmasi va qoldig'iga teng;
barcha biznes bitimlari ushbu tahliliy hisoblarda bir xil asosida ko'rsatiladi birlamchi hujjatlar va sintetik hisob qaydnomasi yoziladigan hisobning o'sha tomonida;
analitik hisoblar sintetik hisoblardagi kabi bir xil sifat jihatidan buxgalteriya ob'ektlarini aks ettiradi, lekin batafsilroq iqtisodiy asoslarda;
agar sintetik hisobda aktivlar (mulk va boshqalar) ko'rsatilgan bo'lsa, unda ushbu sintetik hisob bilan bog'liq analitik hisoblarda xuddi shu aktivlar aks ettiriladi; va aksincha: agar sintetik hisobvaraqda kapital va passivlar ko'rsatilgan bo'lsa, unda shunga o'xshash buxgalteriya ob'ektlari uni batafsil ko'rsatadigan tahliliy hisoblarda aks ettiriladi;
analitik hisobvaraqlar boshqa hisoblar bilan yozishmalarda qatna
shmaydi. Korrespondentlik hisoblari faqat analitik hisoblarni birlashtirgan sintetik hisob orqali namoyon bo'ladi.
Shunday qilib, analitik buxgalteriya ma'lumotlari oxir-oqibat sintetik buxgalteriya hisobi ma'lumotlarini shakllantirganligi sababli ularning o'zaro aloqasi juda aniq: analitikaga ko'ra ko'rsatkichlar yig'indisi har doim sintetik hisobning umumiy ko'rsatkichlariga mos keladi. Ushbu qoidadan istisnolar bo'lishi mumkin emas.
Va aksincha, agar analitik va sintetik hisoblardagi qoldiqlar biron sababga ko'ra teng bo'lmagan bo'lsa, unda bu fakt buxgalteriya xatolaridan dalolat beradi.
Shunday qilib, sintetik va analitik buxgalteriya ma'lumotlarining so'zsiz muvofiqligi talabi, boshqa narsalar qatorida, umuman tashkilotda buxgalteriya hisobining to'g'riligi masalasida tekshirish vositasi rolini o'ynashi mumkin.
Masalan:
Sintetik va analitik buxgalteriya ma'lumotlarining tengligini 70-sonli misol misolida ko'rish mumkin.
Tashkilotning 2018 yil 31 dekabr holatiga buxgalteriya yozuvlari bo'yicha 70-sonli hisobvarag'ining kredit qoldig'i 500 000 rublni tashkil etadi.
Xuddi shu sanadagi 70-hisob uchun analitik buxgalteriya ma'lumotlari quyidagicha:
Xodim
Miqdori (RUB)
Ishchi raqami 1200 0002-sonli ishchi100 000Ishchi raqami 3200 000Jami:500 000
Jadvaldan ko'rinib turibdiki, analitik buxgalteriya ma'lumotlarining umumiy miqdori sintetik hisob balansiga to'g'ri keladi (500 000 rubl).
Buxgalteriya hisobi va soliqlarga oid savollaringiz bormi? Ularni buxgalteriya forumida so'rang.
Sintetik buxgalteriya hisobi (Sintetik hisob): buxgalter ma'lumotlari
Oziq-ovqat do'konlari hisobi.
Sintetik buxgalteriya hisoblarida amalga oshiriladigan operatsiyalar. Analitik hisob bu ... sintetik hisob doirasidagi operatsiyalar bo'yicha amalga oshiriladi. Amalda, bunday usullarning o'zaro ta'siri ... analitik hisoblardan olingan ma'lumotlar. Sintetik hisoblar analitik hisobvaraqlardagi qoldiqlarni taqsimlaydi ... sintetik hisobvaraq bo'yicha olingan aylanma mablag 'debet hajmi 90 "sotish". Ularning yakuniy miqdori ...
To'g'ri ish yuritish buxgalteriya hisobi
Tuzuvchilar. Umumiy biznesga ish yuritish uchun yozuvlar yozishda sintetik hisoblardagi yozuvlarga misol ...
Binoning buzilishi
Asosiy vositalarning analitik hisobi. Sintetik buxgalteriya ma'lumotlari o'zgarmaydi. 2016 yildan boshlab byudjet tashkilotlarining buxgalteriya hisobidagi o'zgarishlarning umumiy sharhi.
Hisoblar ish jadvalining sintetik buxgalteriya hisobi raqamlarining 1 dan 17 gacha nollari ...
Olti oy va to'qqiz oy uchun byudjet hisobotlarini tayyorlash xususiyatlari.
Sintetik hisob registrlaridagi aylanishlar va qoldiqlar; rejalashtirilgan (prognoz) va ... asosida
Telekom buxgalteriya operatori ishini tashkil qilish
Analitik va sintetik buxgalteriya ma'lumotlarini identifikatsiya qilish, tayyorlash balanslar varaqasi ... ga
Mehmonxonada o'g'irlikni qanday aniqlash va to'xtatish mumkin?
Va 62-sonli "Hisoblash ...
Byudjet hisoboti ko'rsatkichlari buzilganligi uchun javobgarlik
Sintetik hisob registrlaridagi aylanishlar va qoldiqlar; byudjet shakllari ko'rsatkichlari asosida ...
Ichki moliyaviy nazorat to'g'risidagi nizom.
Qarzlar; analitik hisobni sintetik buxgalteriya (aylanma varaqasi) bilan solishtirish; haqiqiy mavjudligi tekshirilmoqda ...
157n-sonli yo'riqnomaga kiritilgan o'zgartirishlar: muassasada buxgalteriya hisobi.
... № 157n sintetik hisob guruhining analitik kodlari bilan to'ldirilgan (amortizatsiyani hisoblashda foydalaniladi ..., yo'riqnomaning ushbu bandida 40-sonli sintetik hisob guruhining analitik kodlari ... analitik guruhlarning 50 va 60-sonli buxgalteriya hisoblarining sintetik hisobi. Yo'riqnomaning oldingi versiyasi. .. № 298n 40-sonli buxgalteriya obyekti sintetik hisobining analitik guruhi nomi o'zgartirildi.
Debitorlik va kreditorlik qarzlari to'g'risidagi ma'lumotlarni to'ldiring
Sintetik buxgalteriya hisobining tegishli kodi bilan hisobga olinadi ... hisob qaydnomasi kodi * * \u003d Sintetik hisob uchun jami * "Sintetik hisob uchun jami ..." satrining umumiy qiymati ruxsat etilmaydi "Sintetik hisob uchun jami". * \u003d Jami * ... "Sintetik hisob uchun yig'indisi" satrlari uchun ko'rsatkichlar yig'indisi ... "hisob qaydnomasi kodi", "Sintetik hisob kodi uchun yig'indisi" ga mos kelmaydi. *** Hajmi asoschisi tomonidan ...
157n-sonli yo'riqnomaga kiritilgan o'zgartirishlar: moliyaviy bo'lmagan aktivlarni hisobga olish.
Unda sintetik hisob guruhining kodi va buxgalteriya ob'ektining sintetik hisob turining analitik kodi mavjud. Sintetik hisobning analitik guruhlari uchun hisoblar sxemasida ... (sintetik hisob guruhining analitik kodlarini o'z ichiga olgan "hisobvarag'ida 157n-sonli yo'riqnomaning 37-bandi: 10" Ishlab chiqarilmagan aktivlar - ko `chmas mulk... sintetik hisob turining analitik kodlari: guruh kodi 10, 20-sonli sintetik hisob turining analitik kodi ...