Jamiyat rivojiga formatsion va sivilizatsion yondashuvlar?
Jamiyat va davlatning rivojlanishini o'rganish uchun ikki asosiy yondashuv mavjud: sivilizatsiya va shakllanish. Birinchisi, tipologiya mezonlari turli mamlakatlar tomonidan erishilgan madaniyat darajasidir.
Jamiyatni o'rganishning shakllantiruvchi yondashuvi, tarix davomida, uning rivojlanish davrida, insoniyat bir-biridan asosi va ustki qismidan farq qiladigan muayyan bosqichlar (shakllar) dan o'tayotganini ko'rsatadi. Ikkinchi usulning yorqin vakillari K.Marks va F.Engelsdir.
Formasyon - asosan moddiy ishlab chiqarishning muayyan usuli bo'lgan tarixiy shakllangan jamiyat turi . Yuqorida sanab o'tilgan barcha ijtimoiy munosabatlarning asosi ishlab chiqarishdir.
Jamiyatni etimologik nuqtai nazardan tushintirib.
Etimologik nuqtai nazardan «ijtimoiy» degan so‘z «jamiyat» atamasi bilan sinonimdir. U keng ma'noda «jamiyatning ijtimoiy sohasi»ni belgilaydi. Shu jihatdan jamiyatning hamma sohalar – iqtisodiy, siyosiy, ma'naviy sohalari ijtimoiy sohalar deyiladi. Biroq shu bilan birga jamiyatning alohida ijtimoiy sohasi bo‘lib, u – har xil ijtimoiy guruhlar, turli darajada uyushgan elatlar (ijtimoiy qatlam, strategiya, etnoslar, ijtimoiy demokrafik guruhlar, alohida jamoalar va boshqalar) o‘rtasidagi munosabatlarni ifodalaydi. Ijtimoiy munosabatlarning xususiyatlari shundaki, ular jamiyatning hamma sohalariga kirib borgan. Ularni faqat iqtisodiy, siyosiy yoki ma'naviy munosabatlar, deb ajratish mumkin emas.
Nikohning qonuniy va diniy jihatlari.
Oila kishilik jamiyatining ijtimoiy poydevoridir. Shunga ko‘ra, jismonan sog‘lom, ma’nan barkamol, axloqan pok va yuksak madaniyatli yosh avlodni voyaga yetkazishda oilaning o‘rni beqiyos. O‘zbekistonning taraqqiyot istiqboli oilaviy tarbiya muammolarini oqilona yechilishga ham bog‘liq. Buning uchun shu borada zarur chora-tadbirlar tizimini ishlab chiqish, oilaviy tarbiyaga tahdid soluvchi muayyan kuchlarga qarshi kurashib, bo‘lajak ota-onalarning ma’naviy, axloqiy, madaniy va tarbiyaviy bilimlarini oshirish bilan bog‘liq masalalarni hal etish bugungi kunning eng dolzarb muammolaridan biridir. Davlatimizda sog‘lom oilani shakllantirish va oilada yuksak ma’naviy-axloqiy muhitni qaror toptirish uchun zarur shart-sharoit yaratish, yoshlarni oila qurishga tayyorlash, oilalar mustahkamligini va manfaatlarini ta’minlash, sog‘lom farzand o‘stirish, tarbiyalash va voyaga yetkazish masalasi davlat siyosati darajasiga ko‘tarilgan. Bunda, avvalambor, oilaning muqaddasligi hamda nikoh mas’uliyati bo‘yicha kelajakda oila quradigan yigit va qizlarimiz tafakkurini, ongini o‘zgartirishga alohida e’tibor qaratilmoqda.
Do'stlaringiz bilan baham: |
