Тошкент давлат иқтисодиёт университети Кафедра: Банк иши ва инвестициялар Фан: Банк иши Мавзу: Тижорат банкларининг қимматли қоғозлар билан операциялари

Шунингдек, республикамиз тижорат банкларида ҳозирга қадар қимматли қоғозлар портфелини жорий кузатиш муаммоси ҳал қилинмаган.

Республикамиз тижорат банкларида қимматли қоғозларнинг бозор баҳоларини ўзгариш тенденцияларини аниқлаш имконини берадиган индикаторлар тизими шакллантирилмаган.

Қимматли қоғозлар портфелини бошқаришнинг свопингга асосланган тўрт шакли:

6. Ўзбекистон Республикаси тижорат банкларида опционлар ва фьючерслар билан амалга ошириладиган операциялар умуман мавжуд эмас.

1-расм. Барклайс банкнинг (Буюк Британия) валюта опционлари валюта фьючерслари битимлари суммаси ва динамикаси, млн. фунт стерлинг

Банкларнинг қимматли қоғозлар билан амалга ошириладиган операцияларини ривожлантириш борасидаги муаммоларни ҳал қилиш йўллари

1. Тижорат банкларининг қимматли қоғозларга қилинган инвестициялари ҳажмини ошириш мақсадида банкларнинг даромад келтирмайдиган пул шаклидаги активларининг брутто активлар ҳажмидаги салмоғини камайтириш ва тижорат банкларининг жорий ликвидлилик даражасини ошириш лозим.

Пул шаклидаги даромад келтирмайдиган активлар республикамиз тижорат банклари активларининг умумий ҳажмида нисбатан юқори салмоқни эгаллайди. Бу эса, тижорат банкларининг молиявий барқарорлигига нисбатан салбий таъсирни юзага келтиради. Чунки, мазкур активлар даромад келтирмайдиган актив ҳисобланади: тижорат банклари нақд пулларнинг кирими учун ҳам, чиқими учун ҳам комиссион тўлов олмайди; Марказий банк тижорат банкларининг миллий валютадаги «Ностро» вакиллик ҳисобрақамидаги пул маблағларининг қолдиғига фоиз тўламайди.

Пул шаклидаги даромад келтирмайдиган активлар республикамиз тижорат банклари активларининг умумий ҳажмида нисбатан юқори салмоқни эгаллайди. Бу эса, тижорат банкларининг молиявий барқарорлигига нисбатан салбий таъсирни юзага келтиради. Чунки, мазкур активлар даромад келтирмайдиган актив ҳисобланади: тижорат банклари нақд пулларнинг кирими учун ҳам, чиқими учун ҳам комиссион тўлов олмайди; Марказий банк тижорат банкларининг миллий валютадаги «Ностро» вакиллик ҳисобрақамидаги пул маблағларининг қолдиғига фоиз тўламайди.