Toshkent davlat texnika universiteti «neft va gaz konlarini ishga tushirish va ulardan foydalanish» kafedrasi «neft va gaz qazib olish texnika va texnologiyasi»

17-amaliy mashg’ulot
Mavzu:Kompressor ko‘targichning ishga tushirish bosimini hisoblash.
Quduq bo’yicha berilganlar: ishlatuvchi quvurlar tizmasining ichki diametri D = 150 mm; tashqi qator ko’taruvchi quvirining ichki diametri d_ich = 100,3 mm; ichki qator ko’targichining ichki diametri d_ich =62 mm; statik sath (quduq ustidan) h_st =600 mm; ko’taruvchi quvur uzunligi L =1000 m; neftning nisbiy zichligi ρ_n =0,9.
Bir yoki biryarim qatorli xalqali tizim uchun qatlamning suyuqlikni yutishi kuzatilmaganda kerakli ishga tushirish bosimi quyidagi formula orqali aniqlanadi

Statik sath ostida ko’taruvchi quvurning botirilish chuqurligi


Diametri d =62mm ko’taruvchi quvirli bir qator xalqali tizimli ko’targich uchun ishga tushirish bosimi quyidagiga teng

D =62 mm da markaziy tizim uchun

Quvur orti qismidan haydalayotgan suyuqlikning qatlamga toliq yutilishi kuzatilsa, u holda ishga tushirish bosimi ko’taruvchi quvurning statik sath ostida botirilish chuqurligiga bog’liq bo’ladi.

18-amaliy mashg’ulot
Mavzu: Shtangali chuqurlik nasosining dinamik sath ostida botish chuqurligini aniqlash.
Quyidagi shart uchun nasosining dinamik sath ostida minimal botish chuqurligini gazning ta’sirini hisobga olmasdan aniqlash: nasos plunjeri diyametri D=56 mm; so’ruvchi klapin sedlosining diametric d_o=26 mm; silliq shtok yurish uzunligi S=1,8 m; minutdagi tebranishlar soni n=10; neftning kinematik qovushqoqligi v=10^-5 m²/s; haydaladigan neft bug’ining qayishqoqligi p_u=35kPa; neftning zichligi ρ=860 kg/m³; atmosfera bosimi p_at=0,1 MPa/
Nasosining dinamik sath ostida minimal botish chuqurligi
(VI.6)
Bu erda F-plunjer kesimi yuzasi, m²; f_o –Renolds soni funksiyasi bo’lgan, so’ruvchi klapan sedlosining teshigi kesimi yuzasi, m²; μ-so’ruvchi klapan o’tkazuvchanligini tavsiflovchi, sarf koeffisiyenti; μ grafik bo’yicha aniqlanadi (VI.4-rasm).

VI.4-rasm. Shtangali nasoslarning turli klapanlari uchun sarf koeffitsiyentini aniqlash uchun grafik
Klapanlar. 1-Dzerjinskiy nomidagi zavod; 2-normal yaratilgan; 3-yopiq turdagi
Reynol’ds soni
, (VI.7)
Bu yerda v-klapan sedlosidan suyuqlikning makismal harakatlanish tezligi, m/s:

(VI.7) formula bo’yicha quyidagini olamiz
Re=0,026·4,37/10^-5=11350.
μ=f(Re) (VI.4-rasimga qarang) egri chiziq bo’yicha birtomonlama kalpanlar normal yasalgan ochiq turdagi μ=0,27.
Shunday ekan (VI.6) formula bo’yicha

Shunday qilib nasos 6,62 m dan chuquriroq botirilgan bo’lsa shart bajariladi.