Toshkent farmatsevtika instituti farmakognoziya kafedrasi "botanika" fanidan o

 
Fan bo’yicha talabaning malakasiga qo’yiladigan talablar 
 
 “ Botanika” o‘quv fanini o‘zlashtirish jarayonida amalga oshiriladigan  
 masalalar doirasida talaba: 
-
 
o‘simlik hujayralari; 
-
 
o‘simlik to‘qimalari va qismlari; 
-
 
o‘simliklarning sistemaeikasi haqida tasavvurga ega bo‘lish. 
-
 
tashqi morfologik xususiyatlari bo‘yicha gerbariy na’munalari asosida o‘simliklarni 
aniqlash; 
-
 
o‘simliklarni oilasi bo‘yicha ajrata bilish; 
-
 
o‘simliklarni morfologik tuzilishi bo‘yicha ajrata bilish; 

23 
 
-
 
 o‘simlik  organlarining  mikrostrukturalari  va  ularning  xilma-xil  ko‘rinishlarini 
ajratish; 
-
 
 tuban va yuqori tipdagi o‘simliklarning tashqi morfologik tuzilishini tasniflab berish; 
-
 
 o‘simlik to‘qima va hujayralarining elementar tuzilishini bilish va mustaqil ravishda 
hujayra qobig‘i, sitoplazma, yadro, vakuola (hujayra shirasi), hujayra xosilasi bo‘lgan 
kraxmal,  yog‘,  oqsilga  mikroreaksiyalar  olib  borish,  o‘simlik  xom-ashyosini 
diagnostik ko‘rsatkichlari bo‘lgan kristallarning bor yo‘qligini aniqlash; 
-
 
o‘simlik  to‘qimalarida  reaktivlar  yordamida  tirik  va  o‘lik  hujayra  elementlarini, 
hujayraning  yog‘ochlangan  va  sellyulozali  qobig‘ini,  probkalanishini,  qoplovchi 
to‘qimalarning  kutinlashganini,  tukchalarning  har-xil  turlarini  va  ular  tuzilishini 
xilma-xilligini aniqlashni bilish; 
-
 
efir moyi, smola bo‘shliqlarning bor yo‘qligini va ularning tuzilishini aniqlash; 
-
 
hosil qiluvchi, qoplovchi, mexanik, o‘tkazuvchi, asosiy va ajratuvchi to‘qimalarning 
tuzilishini bilish; 
-
 
talaba o‘qish davomida o‘simlikni tasniflashi va ularni bir-biridan ajrata bilishi; 
-
 
o‘simlikning morfologiyasini bilishi va ulardan foydalana olishi kerak; 
-
 
Talabaning ko‘nikmasiga qo‘yiladigan talablar: 
-
 
amaliy mashg‘ulotlarda mikropreparatlarni tayyorlash texnikasini o‘rganish;  
-
 
o‘simlik  organlarida;  ildiz,  poya,  bargning  tuzilishini  anatomik  ko‘rsatkichlaridan 
foydalangan holda aniqlash;  
-
 
o‘simliklar dunyosining tasnifi va ularning tipi, sinfi, oilasi, turini bilish; 
-
 
o‘simliklardan gerbariy tayyorlash; 
-
 
kattalashtirib ko‘rsatadigan asboblardan foydalanish; 
-
 
doimiy va vaqtincha kesiklar tayyorlash va ularni bo‘yash; 
-
 
hujayradagi  moddalarni  aniqlashdagi  kimiyoviy  reaksiyalarni  bajara  olish 
ko‘nikmalariga ega bo‘lishi kerak; 
 
 
O’quv rejadagi boshqa fanlar bilan bog’liqligi 
Botanika  fani  3  sеmеstrda  o’qitiladi.  Dasturni  amalga  oshirish  o’quv  rеjasida 
rеjalashtirilgan anorganik kimyo, fizika, lotin tili fanlaridan yеtarli bilim va ko’nikmalarga ega 
bo’lishlik  talab  etiladi,  chunki  bu  fanlarning  ayrim  bo’limlaridan  olingan  bilimlar  talabani 
botanika fanini o’zlashtirish vaqtida kеrak bo’ladi. 
Fanni o’qitishda zamonaviy axborot va pedagogik texnologiyalar 
Botanika  fanidan  o‘quv  jarayoni  (ma’ruzalar  va  laboratoriya  mashg‘ulotlari)da 
zamonaviy  pedagogik  va  axborot  texnologiyalar  keng  qo‘llanishi  ko‘zda  tutilgan.  Jumladan, 
barcha  ma’ruzalarda  “Blits-so‘rov”,  munozara,  dialog,  laboratoriya  mashg‘ulotlarida  esa 
“Bumerang”,  “Vertushka”,  “Klaster”,  test,  “FSMU”  kabi  pedagogik  texnologiyalar 
qo‘llaniladi. 
 
            Shaxsga yo`naltirilgan ta`lim. Bu talim o`z mohiyatiga ko`ra talim jarayoning 
barcha  ishtirokchilarini  to`laqonli  rivojlantirishni  ko`zda  tutadi.  Bu  esa  ta`limni 
loyihalashtirilayotganda,  albatta  ma`lum  bir  ta`lim  oluvchining  shaxsini  emas,  avvalo, 
kelgusidagi  mutahasislik  faoliyati  bilan  bog`liq  o`qish  maqsadlaridan  kelib  chiqqan  holda 
yondoshilishni nazarda tutadi. 
 
           Tizimli  yondashuv    ta`lim  tehnologiyasi  tizimning  barcha  belgilarini  o`zida 
mujassam  etmog`I  lozim:  jarayonning  mantiqiyligini,  uning  barcha  bo`g`inlarini  uzaro 
bog`langanligi yahlitligi. 

24 
 
 
 
            Faoliyatga yunaltirilgan yondashuv. Shaxsning jarayonli sifatlarini shahkllantirishga 
ta`lim oluvching faoliyatini aktivlashtirish va intinsevlashtirish, o`quv jarayonida uning barcha 
qobiliyatlari va imkoniyatlari, tashabbuskorligini ochishga yunaltirilgan ta`limni ifodalaydi. 
 
             Dialogik  yondashuv  .  Bu  yondashuv  o`quv  munosabatlarini  yaratish 
zaruriyatini  bildiradi.  Uning  natijasida  shaxsning  o`z  –  o`zini  faollashtirishi  va  o`z-  o`zini 
ko`rsata olish kabi ijodiy faoliyati kuchayadi. 
 
            Hamkorlikdagi ta`limni tashkil etish. Demokratik tenglik, ta`lim beruvchi vat 
a`lim  oluvchi  faoliyat  mazmunini  shakllantirishda  va  erishilgan  natijalarni  baholashda 
birgalikda ishlashni joriy etishga e`tiborni qaratish zarurligini bildiradi. 
 
           Muammoli  ta`lim.  Ta`lim  mazmunini  muammoli  tarzda  taqdim  qilish  orqali 
ta`lim oluvchi faoliyatini aktivlashtirish usullaridan biri. Bunda ilmiy bilimni obektiv qarama – 
qarshiligi  va  uni  hal  etish  usullarini  ,  dialiktik  mushohadani  shakllantirish  va  rivojlantirishni, 
amaliy faoliyatga ularni ijodiy tarzda qo`llashni mustaqil ijodiy faoliyati ta`minlanadi. 
 
          Axborotni taqdim qilishni zamonaviy vositalari va usullarini qo`llash- yangi 
kompyuter va ahborot tehnologiyalarni o`quv jarayoniga qo`llash. 
 
          O`qitishning  usullari  va  tehnikasi    Ma`ruza  (kirish,mavzuga  oid,vizuallash), 
muammoli ta`lim, keys-stadi, pinbort, paradoks va loyihalash usullari , amaliy ishlar. 
 
           O`qitishni  tashkil  etish  shakllari:  Diologik,  polilok,  muloqot  hamkorlik  va 
o`zaro hamkorlikka asoslangan frontal, kollektiv va guruh. 
 
          O`qitish  vositalari:  O`qitishning  ananaviy  shakllari  (  darslik,  ma`ruza  mantni) 
bilan bir qatorda- kompyuter va ahborot tehnologiyalari. 
 
          Kommunikatsiya  usullari:  tinglovchilar  bilan  operativ  teskari  aloqaga 
asoslangan bevosita o`zaro munosabatlar. 
 
          Teskari  aloqa  usullari  va  vositalari:  kuzatish,  blist-surov,  oraliq  va  joriy  va 
yakunlovchi nazorat natijalarini tahlili asosida o`qitish diagnostikasi. 
 
          Boshqarish  usullari  va  vositalari:  o`quv  mashg`uloti  bosqichlarini  belgilab 
beruvchi  tehnologik  karta  kurinishidagi  o`quv  mashg`ulotlarini  rejalashtirish,  quyilgan 
maqsadga  erishishda  o`qituvchi  va  tenglovchining  birgalikdagi  harakati,  nafaqat  auditoriya 
mashg`ulotlari- balki auditoriyadan tashqari mustaqil ishlarning nazoratlari. 
 
           Monitoring  va  baholash:  o`quv  mashg`ulotida  ham  butun  kurs  davomida  xam 
o`qitishning natijalarini rejali tarzda kuzatib boorish. Kurs oxirida test topshiriqlari yoki yozma 
ish variantlari yordamida tinglovchilarning bilimlari baholanadi .  
“Botanika”  fanini  o`qitish  jarayonida  kompyuter  tehnologiyasidan,  “Stat”  statistic 
dasturlar  foydalaniladi.  Ayrim  mavzular  bo`yicha  talabalar  bilimini  baholash  test  asosida  va 
kompyuter  yordamida  bajariladi.  “Internet”  tarmog`idagi  ma’lumotlardan  foydalaniladi, 
tarqatma materiallar tayyorlanadi, test tizimi hamda tayanch so`z va iboralar asosida oraliq va 
yakuniy nazoratlar o`tkaziladi  
 

25 
 
Botanika fanidan mashg’lotlarning mavzular va soatlar bo’yicha taqsimlanishi 
t/r 
Mavzular nomi 
Jami 
soat 
Ma’ruza 
Laboratoriya 
mashg’lotlari 
Mustaqil 
ta’lim 
 
 
 
 
1 
Kirish. Botanika sohasida ishlagan 
olimlar. Sanoat farmatsiyasida botanika 
fanining ahamiyati. O’simlik hujayrasi. 
Osmotik bosim. Sitoplazma. Plastidlar. 
Hujayradagi oziqli moddalar, kristallar.  
10 
2 
3 
5 
2 
To’qimalar va ularning tuzilishi. 
Hujayraning bo’linishi va ulardan hosil 
bo’ladigan to’qimalar. Hosil qiluvchi va 
qoplovchi to’qimalarning paydo bo’lishi 
va vazifasi. 
10 
2 
3 
5 
3 
Mеxanik, o’tkazuvchi, asosiy va 
ajratuvchi to’qimalar.  
10 
2 
3 
5 
4 
Ildiz, poya, barg morfologiyasi va 
anatomik tuzilishi. 
10 
2 
3 
5 
5 
O’simliklarning ko’payishi. O’simliklar 
sistеmatikasi. Tuban va yuqori sporali 
o’simliklar. Ochiq urug’lilar.  
10 
2 
3 
5 
6 
Yopiq urug’li o’simliklarni kеlib chiqishi. 
Rеproduktiv organlarning paydo bo’lishi. 
Gul. Gul formulasi, diagrammasi. Mеva. 
Urug’.  
10 
2 
3 
5 
7 
Bir va ikki pallalilar sinfi, Hususiyatlari, 
farqlari. Magnoliyadoshlar, 
ayiqtovondoshlar, ko’knorguldoshlar, 
karamguldoshlar va gulhayridoshlar 
oilalari, xususiyatlari, morfologik 
tuzilishlari, dorivor vakillari.  
10 
2 
3 
5 
8 
Atirguldoshlar dukkakdoshlar 
sеldеrguldoshlаr, ituzumdoshlar, 
yasnotkaguldoshlar, astraguldoshlar 
oilalarini xususiyatlari, morfologik 
tuzilishi, dorivor vakillari.  
12 
2 
3 
7 
9 
Bir pallalilar sinfi. Liliyagullilar va 
qo’ng’irboshlilar tartibi. Ekologiya, 
fitotsеnologiya va o’simliklar 
gеografiyasi.  
12 
2 
3 
7 
 
jami 
94 
18 
54 
49 
 
Asosiy qism: Fanning uslubiy jihatidan uzviy ketma- ketligi 
Asosiy  qismda  fanni  mavzulari  mantiqiy  ketma-ketlikda  keltirilgan.  Har  bir 
mavzuning mohiyati asosiy tushunchalar va tazislar orqali ochib beriladi/ talabalar botanika 
fanini  o’zlashtirishlari  uchun  o’qitishning  ilg’or  va  zamonaviy  ussullaridan  foydalanish, 
yangi  information  pedagogic  texnologiyalarni  tadbiq  qilish  muhim  ahamiyatga  egadir. 

26 
 
Fanni  o’zlashtirishda  darslik,  o’quv  va  uslubiy  qo’llanmalar,  ma]ruza  matnlari,  tarqatma 
materiallardan foydalaniladi.  
Ma'ruza mashg’ulotlari 
 
Kirish.  Botanika  sohasida  ishlagan  olimlar.  Sanoat  farmatsiyasida  botanika 
fanining  ahamiyati.  O’simlik  hujayrasi.  Osmotik  bosim.  Sitoplazma.  Plastidlar. 
Hujayradagi oziqli moddalar, kristallar.  
  Botanika  fani  va  uni  vazifalari.  Botanika  fanining  bo’limlari.  Botanika  sohasida 
ishlagan  olimlar.  Sanoat  farmatsiyasida  botanika  fanining  ahamiyati.  O’simlik  hujayrasi 
tuzilishi.  Sitoplazma.  Plastidlar.  Hujayradagi  oziqli  moddalar,  ularni  aniqlash  rеaktsiyalari. 
Kristallar va ularning ahamiyati  
  Qo’llaniladigan  ta’lim  texnologiyalari:  aqliy  hujum,  muammoli  ta’lim,  munozora, 
guruhli fikrlash 
Adabiyotlar: A1; A2; A3; Q2; Q6 
  To’qimalar  va  ularning  tuzilishi.  Hujayraning  bo’linishi  va  ulardan  hosil 
bo’ladigan  to’qimalar.  Hosil  qiluvchi  va  qoplovchi  to’qimalarning  paydo  bo’lishi  va 
vazifasi. 
  O’simlik  to’qimalar.  Ularning  klassifikatsiyasi.  Hosil  qiluvchi  to’qimalarning  paydo 
bo’lishi  hamda  ularning  vazifalari  haqida  tushuncha.  Hujayra  bo’linishi.  Oddiy  va  murakkab 
bo’linish. Qoplovchi to’qimalarga tasnif, ularning xillari, vazifasi  
 Qo’llaniladigan  ta’lim  texnologiyalari:  aqliy  hujum,  muammoli  ta’lim,  munozora, 
guruhli fikrlash. 
Adabiyotlar: A1; A2; A4; Q1;Q2; Q4 
 
Mеxanik, o’tkazuvchi, asosiy va ajratuvchi to’qimalar. 
Mеxanik  to’qimalarga  tasnif,  ularning  xillari,  vazifasi.  O’tkazuvchi  to’qimalarga  tasnif, 
ularning  vazifalari.  O’tkazuvchi  to’qimalarning  elеmеntlari,  ularning  bajaradigan  vazifasi. 
O’tkazuvchi  to’qima  bog’lamlari  joylashishi.  Asosiy  to’qimalar,  xillari  va  vazifalari. 
Ajratuvchi to’qima xillari, ularning tuzilishi va vazifasi  
 Qo’llaniladigan  ta’lim  texnologiyalari:  aqliy  hujum,  muammoli  ta’lim,  munozora, 
guruhli fikrlash. 
Adabiyotlar: A1; A2; A4; Q1;Q2; Q4 
 
Ildiz, poya, barg morfologiyasi va anatomik tuzilishi. 
O’simlik  ildizi,  poyasi  va  bargining  vazifasi.  Ildiz  klassifikatsiyasi.  Sochma  va  o’q 
ildizlar. Ildiz mеtamorfozi. Tuganak baktеriyalar mikoriza haqida tushuncha. Ildiz anatomiyasi. 
Birlamchi va ikkilamchi ildiz tuzilishi. Poya haqida tushuncha. Poyalarning shakli, yo’nalishi, 
shoxlanishi,  poya  mеtamorfozi.  Poyalarning  ichki  tuzilishi.  Barg  qismlari.  Bargning  poyada 
joylashishi.  Oddiy  va  murakkab  barglar.  Barg  mеtamorfozi.  Bargning  ichki  tuzilishi 
(dorzovеntral, izolotеral va radial barglar) haqida tushuncha 
Qo’llaniladigan ta’lim texnologiyalari: aqliy hujum, muammoli ta’lim, munozora, guruhli 
fikrlash. 
Adabiyotlar: A1; A2; A4; Q1;Q2; Q4 
 
O’simliklarning ko’payishi. O’simliklar sistеmatikasi. Tuban va yuqori sporali 
o’simliklar. Ochiq urug’lilar. 
O’simliklarning ko’payishi. Jinssiz ko’payish. Jinsli yo’l bilan ko’payish. O’simliklarning 
rivojlanishi.  O’simliklar  sistеmatikasi  tarixi.  K.Linnеy  sistеmasi.  Ch.Darvin  ta'limoti.  Englеr 
sistеmasi.  Tuban  va  yuqori  sporali  o’simliklarga  tasnif  va  farqlari.  Ochiq  urug’lilarga  tasnif, 
klassifikatsiyasi, vakillari  

27 
 
Qo’llaniladigan ta’lim texnologiyalari: aqliy hujum, muammoli ta’lim, munozora, guruhli 
fikrlash. 
Adabiyotlar: A1; A2; A4; Q1; Q2; Q3;Q5; Q6; Q7. 
 
Yopiq urug’li o’simliklarni kеlib chiqishi. Rеproduktiv organlarning paydo bo’lishi. 
Gul. Gul formulasi, diagrammasi. Mеva. Urug’. 
Yopiq  urug’li  o’simliklarni  kеlib  chiqishi,  xaraktеrli  bеlgilari.  Yopiq  urug’lilarni  ochiq 
urug’lilardan  farqi.  Gul  tuzilishi.  Gulning  formulasi  va  diagrammasi.  To’pgullar.  Mеvalar. 
Urug’ tuzilishi. Urug’ning unib chiqishi va tuzilishi  
Qo’llaniladigan ta’lim texnologiyalari: aqliy hujum, muammoli ta’lim, munozora, guruhli 
fikrlash. 
Adabiyotlar: A1; A2; A4; Q1; Q2; Q3;Q5; Q6; Q7. 
 
Bir 
va 
ikki 
pallalilar 
sinfi, 
Hususiyatlari, 
farqlari. 
Magnoliyadoshlar, 
ayiqtovondoshlar,  zirkdoshlar,  ko’knorguldoshlar,  karamguldoshlar  va  gulhayridoshlar 
oilalari, xususiyatlari, morfologik tuzilishlari, dorivor vakillari.  
Bir  va  ikki  pallali  o’simliklarga  tasnif  va  ularning  farqlari.  Magnoliyadoshlar, 
ayiqtovondoshlar, ko’knoriguldoshlar, karamguldoshlar va gulhayridoshlar oilalariga tasnif va 
ularning asosiy vakillari  
Qo’llaniladigan ta’lim texnologiyalari: aqliy hujum, muammoli ta’lim, munozora, guruhli 
fikrlash. 
Adabiyotlar: A1; A2; A4; Q1; Q2; Q3;Q5; Q6; Q7. 
 
Atirguldoshlar, dukkakdoshlar, sеldеrguldoshlar, ituzumdoshlar, 
yasnotkaguldoshlar, astraguldoshlar oilalarini xususiyatlari, morfologik tuzilishi, dorivor 
vakillari. 
Atirguldoshlar  oilasiga  tasnif,  klassifikatsiyasi,  asosiy  vakillari.  Dukkakdoshlar  oilasi, 
klassifikatsiyasi,  asosiy  vakillari,  ularning  ho’jalikdagi  va  tibbiyotdagi  ahamiyati. 
Sеldеrguldoshlar  oilasi,  asosiy  vakillari,  ahamiyati.  Ituzumdoshlar,  yasnotkaguldoshlar  va 
astraguldoshlar oilalariga tasnif, asosiy  
Qo’llaniladigan ta’lim texnologiyalari: aqliy hujum, muammoli ta’lim, munozora, guruhli 
fikrlash. 
Adabiyotlar: A1; A2; A4; Q1; Q2; Q3;Q5; Q6; Q7. 
 
Mirtadoshlar, jo’kadoshlar oilalari. Bir pallalilar sinfi. Liliyagullilar va 
qo’ng’irboshlilar tartibi. Ekologiya, fitotsеnologiya va o’simliklar gеografiyasi. 
Bir pallalilar sinfiga tasnif, klassifikatsiyasi. Liliyagullilar va qo’ng’irboshlilar tartibi.  
O’simliklar  ekologiyasi.  Ekologiya  fani,  vazifalari,  tarixi.  O’simliklar  oilasining 
muhofaza qilish. Fitotsеnologiya . O’simliklar gеografiyasi  
Qo’llaniladigan ta’lim texnologiyalari: aqliy hujum, muammoli ta’lim, munozora, guruhli 
fikrlash. 
Adabiyotlar: A1; A2; A4; Q1; Q2; Q3;Q5; Q6; Q7. 
Botanika fani bo’yicha ma’ruza mashg’lotlarning kalendar tematik rejasi 
№ 
Mavzu 
Soat 
1 
Kirish.  Botanika  sohasida  ishlagan  olimlar.  Sanoat  farmatsiyasida 
botanika  fanining  ahamiyati.  O‘simlik  hujayrasi.  Osmotik  bosim. 
Sitoplazma. Plastidalar. Hujayradagi oziqli moddalar, kristallar. 
  
 
2 
2 
To‘qimalar va ularning tuzilishi.  Hujayralarning  bo‘linishi  va ulardan 
hosil  bo‘ladigan  to‘qimalar.  Hosil  qiluvchi  va  qoplovchi 
  
 

28 
 
to‘qimalarning paydo bo‘lishi va vazifasi.  
 2 
3 
Mexanik o‘tkazuvchi, asosiy va ajratuvchi to‘qimalar. 
 
4 
Ildiz, poya, barg morfologiyasi va anatomik tuzilishi. 
 
2 
5 
O‘simliklarning ko‘payishi. O‘simliklar sistematikasi. Tuban va yuqori 
sporali o‘simliklar. Ochiq urug‘lilar. 
  
2 
 
6 
Yopiq  urug‘li  o‘simliklarni  kelib  chiqishi.  Reproduktiv  organlarning 
paydo bo‘lishi. Gul. Gul formulasi, diagrammasi. Meva. Urug‘.  
  
2 
7 
Bir  va  ikki  pallalilar  sinfi  xususiyatlari,  farqlari.  Magnoliyadoshlar, 
ayiqtovondoshlar, 
ko‘knoriguldoshlar, 
karamguldoshlar 
va 
gulhayridoshlar  oilalari  xususiyatlari,  morfologik  tuzilishlari,  dorivor 
vakillari.  
 
 
2 
8 
Atirguldoshlar, 
dukkakdoshlar, 
selderguldoshlar, 
ituzumdoshlar, 
yasnotkaguldoshlar, astraguldoshlar oilalarini xususiyatlari, morfologik 
tuzilishi, dorivor vakillari.  
  
 
2  
 
9 
Bir pallalilar sinfi. Liliyagullilar va qo‘ng‘irboshlilar tartibi. Ekologiya, 
fitotsenologiya va o‘simliklar geografiyasi. 
 
 
2 
jami 
18 
  
Laboratoriya mashg’ulotlarining tavsiya etadigan mavzulari  
 
Mikroskopning tuzilishi. Hujayra tuzilishi. Osmotik bosim. Plastidlar. Hujayradagi 
zapas  oziq  moddalar  Mikroskopning  tuzilishi,  undan  foydalanish  qoidalari,  doimiy  va 
vaqtinchalik  kesiklar  tayyorlash,  ularni  bo’yash  usullari  bilan  tanishtirish.  O’simlik 
hujayrasining  tuzilishi  ularning  shakli  va  tirik  qismlari,  organoidlarning  vazifasini  o’rganish. 
Xujayraning  turgor,  plazmoliz  va  deplazmoliz  holatini  kuzatish.  Plastidlarni  aniqlash, 
o’simlikni  qaysi  organlarida  uchraydi,  vazifasi  bilan  tanishish,hujayradagi  zapas  oziqli 
moddalar va ularni aniqlash reaktsiyalarni o’rganish. 
 Qo’llaniladigan  ta’lim  texnologiyalari:  aqliy  hujum,  muammoli  ta’lim,  munozora,blits 
o’yin, guruhli fikrlash. 
 Adabiyotlar: A1; A2; A3; A4; Q1; Q2; Q4. 
 
Hujayra  shirasidagi  moddalar.  Kristallar,  hujayra  po’sti.Kristallarning  tuzilishini 
o’rganadilar,  o’simliklarda  qaysi  krisstal  turlari  uchrashini  aniqlaydilar.naqa  hujayra  shirasi 
tarkibiga kiruvchi moddalar va ularni aniqlash reaktsiyalar bilan tanishadilar. 
hujayra po’sti kimyoviy tarkibi va ularni aniqlash reaktsiyalari bilan tanishadilar. 
 
 Qo’llaniladigan ta’lim texnologiyalari: aqliy hujum, test, munozora,blits o’yin, vertushka 
usuli, guruhli fikrlash. 
 Adabiyotlar: A1; A2; A3; A4; Q1; Q2; Q4. 
 
O’simlik to’qimalari: hosil qiluvchi, qoplovchi, mеxanik, o’tkazuvchi, ajratuvchi va 
asosiy to’qimalar. 
O’simlik  to’qimalari,  ularning  turlari,  hosil  qiluvchi  to’qima  hamda  ularning  vazifalari 
haqida  tushuncha  berish..  Qoplovchi  tuqimaning  tuzilishi  va  kelib  chiqishiga  ko’ra  turlari. 

29 
 
Mexanik  to’qima  xillari,  ularning  vazifalari,  uchraydigan  joylari  va  ahamiyatini  o’rganish. 
O’tkazuvchi  bog’lamlari  tuzilishi,  ularning  xillari,  vazifasi  va  uchraydigan  joylari.  Asosiy  va 
ajratuvchi  to’qimalarning  tuzilishi,  organlarda  joylashuvi,  ayrim  o’simliklarda  o’ziga  xos 
bezlar uchrashi va ularda to’planadigan moddalar haqida tushuncha berish. 
 Qo’llaniladigan ta’lim texnologiyalari: aqliy hujum, test, munozora,blits o’yin, vertushka 
usuli, guruhli fikrlash. 
 Adabiyotlar: A1; A2; A3; A4; Q1; Q2; Q4. 
 
Ildiz, poya va barglarning ichki tuzilishi. 
O’tli o’simliklar poyasidagi to’qimalarning joylanishi, ularning vazifasi, bir va ikki pallali 
o’simlik  poyalarining  ichki  tuzilishidagi  farqlarni  o’rganish.Bargning  ichki  tuzilishidagi 
to’qimalar, ularning vazifasi, assimilyatsion to’qimalarning joylanishiga qarab barg guruhlarga 
bo’linishini o’rganish.Ildizning birlamchi tuzilishi, ildiz zonalari, ikkilamchi ildizning tuzilishi. 
kambiyning hosil bo’lishi, ildizmevalarning ichki tuzilishini o’rganish.
 
Qo’llaniladigan ta’lim texnologiyalari: aqliy hujum, test, munozora,blits o’yin, vertushka 
usuli, guruhli fikrlash. 
 Adabiyotlar: A1; A2; A3; A4; Q1; Q2; Q4. 
 
Ildiz,  poya  va  barg  morfologiyasi.  O’simlikning  vegetativ  organlari  -  ildiz,  poya  va 
barglarning  tuzilishi,  xilma-xilligi,  vazifalari,  shakl  o’zgarshini  o’rganish.  Vegetativ 
organlarning biologik va xo’jalikdagi ahamiyatini o’rganish.  
 
Qo’llaniladigan ta’lim texnologiyalari: aqliy hujum, test, munozora,blits o’yin, vertushka 
usuli, guruhli fikrlash. 
 Adabiyotlar: A1; A2; A3; A4; Q1; Q2; Q4. 
 
Tuban  sporali  o’simliklar:  suv  o’tlari,  zamburug’lar,  lishayniklarZamburug  va 
lishayniklarning  tuzilishi,  xilma-xilligi,oziqlanishilanishi,  klassifikatsiyasi  va  ahamiyatini 
o’rganish. 
Tuban  sporali  o’simliklarning  o’ziga  xos  xarakterli  belgilari,  tarqalishi.  Suv  o’tlarning 
tuzilishi, klassifikatsiyasi, yashasha sharoiti, ko’payishi, rivojlanishi va ahamiyati. 
 
 Qo’llaniladigan  ta’lim  texnologiyalari:  aqliy  hujum,  test,  munozora,  ,  vertushka  usuli, 
blits-o’yin, bumerang usuli,guruhli fikrlash. 
 Adabiyotlar: A1; A2; A4; Q1; Q2; Q3;Q5; Q6; Q7;Q 8.