Kurakchaning uchki qismi qiyalik burchagini aniqlash. Kurakchalarni uchki qismining qiya joylashuvi kurakchalar tomonidan ozuqaning surilishi va tashqariga chiqarilishini yaxshilaydi Kurakchaning uchki qismining qiyalik burchagini aniqlashda, ushbu burchak ostida kurakcha ozuqani radial yo‘nalishda maksimal kuch bilan surishini e’tiborga olamiz.
Bu holatda kurakchaning uchki qismi bo‘ylab siljiyotgan ozuqaga markazdan qochma kuch , og‘irlik kuchi , ozuqa qatlamining qarshilik kuchi , Koriolis kuchi , normal reaksiya kuchi va ishqalanish kuchi ta’sir etadi. Ozuqa bo‘lagi kurakchaning qiya qismining boshida turgan holat uchun kuchlarni ko‘rib chiqamiz (3-rasm).
( – kurakchaning to‘g‘ri qismining uzunligi; – kurakchaning eni)
3-rasm. Kurakchaning ko‘rinishi va uning ishchi sirti bo‘yicha harakatlanayotgan ozuqa bo‘lagi ta’sir etuvchi kuchlar
Nazariy mexanika qonun-qoidalari asosida ushbu kuchlarni quyidagicha ifodalash mumkin:
; ; ; ; (5)
; ; . (6)
bunda – kurakchalar o‘rnatilgan val o‘qidan ozuqa bo‘lagigacha masofa, m;
– ozuqaning radial yo‘nalishdagi tezligi, m/s;
– ozuqa kurakchaning qiya qismi bo‘ylab siljish tezligi, m/s;
– ozuqaning radial yo‘nalishi ( ) bilan kurakcha bo‘ylab siljish yo‘nalishi ( ) orasidagi burchak, gradus.
Ozuqa surgich kurakchaning uchki qismi qiyalik burchagining maqbul qiymatini quyidagicha aniqlaymiz:
. (7)
Ushbu ifodaga kuchlarning yuqoridagi qiymatlarini qo‘yib chiqib, uni navbatdagi ko‘rinishga keltiramiz
. (8)
(3.34) ifodadagi noma’lum qiymat hisoblanib, uning qiymatini (3.21) ifodaga ni qo‘yib hosil qilamiz
. (9)
(3.35) ifodani hamda ; ; ; ; ekanligini hisobga olsak, u holda (3.34) ifodaga ko‘ra kurakchaning uchki qismining qiyalik burchagi bo‘lishi kerak.
Ushbu holatda ozuqaning kurakcha yordamida to‘kish darchasi tomon tashqariga yaxshi surilishi ta’minlanadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
