So’fizoda (1880-1937)
So‘fizoda o‘zining xalqchilik, taraqqiyparvarlik ruhidagi She’rlari bilan xalqimizning milliy uyg‘oniShiga
hissa qo‘Shgan ilg‘or ziYolilaridan biridir. MuhammadSharif Egamberdi o‘g‘li 1869 yilning 29 yanvarida
Namangan viloyati, Chust tumanida hunarmand – kosib oilasida tug‘ilgan.
Otasi Egamberdi So‘fi pichoqchilik, charxchilik iShlari bilan maShg‘ul bo‘lgan. Onasi Zaynab xola hoxiShiga
ko‘ra Manzura otindan xat-savod chiqaradi, eski maktablarda ta’lim oladi. «VahShiy» taxallusi bilan hajviy
She’rlar va g‘azallar Yozgan, «Turkiston viloyatining gazeti», «Sadoi Turkiston» gazetalarida She’rlari bilan
qatnaShib turgan.
Qo‘qon adabiy muhitining maShhur Shoirlari Muqimiy, Muhyi, Zavqiy, Nodim Namangoniy bilan yaqin
munosabatda bo‘ldi. So‘fizoda 1893 yilda ona Shahri Chustda boYonlarni, chor amaldorlarini,
mutaassiblarni hajv qiluvchi She’rlari uchun «Badasl», «Beadib», «Dahriy» deb ayblangan va o‘limga hukm
qilinadi.
Shoir nohaq ayblovlardan qochib 14 yil har mamlakatda umr kechiradi. Tiflis, Boku Shaharlarida bo‘lib,
Arabiston, Hindiston, Turkiya, Afg‘onistonda yaShagan va o‘qituvchilnk qilgan. 1913 yilda Chustda yangi
usuldagi boShlang‘ich maktab ochtan.
1918 yilda Afg‘oniston maorif vazirining o‘rinbosari sifatida Turkistonga afg‘on vakolatxonasining tilmochi
bo‘lib tayinlanadi. Shu yili u U O’zbekistonga qaytib keladi va umrining oxirigacha xizmat qiladi, 1926 yil 27
fevralda «O’zbekiston xalq Shoiri» faxriy unvoniga birinchi bo‘lib sazovor bo‘lgan.
U 1937 yilda og‘ir betoblikdan vafot etadi, qabrining qaerdaligi noma’lum.
Asarlari: «O’zbek xonimiga», «Xonimlar isminda», «Vatan», «Muslimalar», «XuShchaqchaq qalamlar»,
«Bayram naShidalari» (1934), «BeSh Yorlar tilidan», «Alvido», «Ozodlik bayrami», «Dakaning»,
«Bedanang», «Saylovga», «Quvdi meni johillar o‘Shandog‘ vatanimdin…» va boShq.
Do'stlaringiz bilan baham: |