Toshkent moliya instituti h. T. Omonov, M. B. Xattabov

Texnologik bosqichlar	O‘qituvchining faoliyati
Talabaning faoliyati
I bosqich. Tashkiliy qism, 5 daqiqa. II bosqich. Talabalarning bilish faoliyatini tashkil etish, 5 daqiqa. III bosqich Yangi mavzuni o‘rganish, 60 daqiqa. IV bosqich. Natijani tahlil qilish va yakunlash, 10 daqiqa.	Talabalarni mashg‘ulotning mavzusi, maqsadi, borishi bilan tanishtiradi. Bajariladigan o‘quv topshiriqlari va ularning didaktik maqsadi bilan talabalarni tanishtiradi. Talabalardan «Olimlar» guruhlarini va ularning mustaqil ishlash jarayonini tashkil etadi. O‘quv materialining topshiriqlar yordamida mustaqil o‘zlashtirilishini ta’minlaydi. Har bir guruhning o‘quv materiali yuzasidan tayyorlagan ma’ruzalarini tinglaydi. Ma’ruza yakunida talabalar bilan savol-javob, o‘quv bahsi o‘tkazadi. Talabalar faoliyatini tahlil qiladi, ularga mustaqil va ijodiy ish topshiriqlarni beradi.	Mashg‘ulotning mavzusi, maqsadi, borishi va bajarilishi kerak bo‘lgan topshiriqlarni anglaydi. Bajariladigan o‘quv topshiriqlari yuzasidan ko‘rgazmalar va didaktik maqsadni anglaydi. O‘quv faoliyatini tashkil etadilar, «Olimlar» guruhiga berilgan topshiriqlarni bajaradilar. 1-guruh 2-guruh 3-guruh 4-guruh Har bir guruh o‘quv materiali yuzasidan ma’ruzalar tayyorlaydi. Talabalar bilan o‘tkaziladigan savol-javob, bahs- munozarada faol ishtirok etadi. O‘quv faoliyati va erishilgan natijani tahlil qiladi va baholaydi. Mustaqil ish va ijodiy topshiriqlarni oladi.

109

Talabalarning ijodiy izlanishi, mantiqiy fikrlashini rivojlantirish va

qo‘shimcha bilim olishga bo‘lgan ehtiyojlarini qondirishda ijodiy o‘yinlar
muhim ahamiyatga egadir.
Ta’lim jarayonida vujudga keltirilgan muammoli vaziyatlarni talabalar
o‘zaro hamkorlikda avval o‘zlashtirgan bilim, ko‘nikma va malakalarini
ijodiy qo‘llanish va izlanish orqali hal etishga zamin tayyorlaydigan didaktik
o‘yinlar ijodiy o‘yinlar deb ataladi.
Ijodiy o‘yinli mashg‘ulotlardan «Kasb pedagogikasi» fanini o‘qitishda
va «Kasb ta’limi muassasasini boshqarish» mavzusini o‘rganishda
foydalanish mumkin. Bunda talabalar teng sonli guruhlarga ajratilib, ularga
shartli ravishda «Boshqarma boshlig‘i», «Kasb-hunar kolleji rahbari»,
«Akademik litsey direktori» deb nom beriladi. Bu yerda mutaxassislarning
har qaysi guruhi ijodiy izlanib, kelgusidagi ishlarini rejalashtirishga
o‘rganadilar. O‘qituvchi tomonidan tavsiya etilgan topshiriqlarni bajarib,
dalil va isbotlar asosida o‘z javoblarini bildiradilar.
Ijodiy o‘yin mashg‘ulotlarida guruhdagi barcha talabalar hamkorlikda
ishlaydilar, avvalgi mashg‘ulotlarda o‘zlashtirgan bilimlarini yangi
vaziyatlarda qo‘llaydilar. Bu esa ularda o‘z bilim va iqtidoriga nisbatan
ishonch hissini uyg‘otadi.
Quyida «Kasb ta’limi muassasasini boshqarish» mavzusidagi ijodiy
o‘yinli mashg‘ulotning qisqa ssenariysi keltiriladi.
Mavzu: «Kasb ta’limi muassasasini boshqarish».
Mashg‘ulotning borishi:
I. Tashkiliy qism.
II. Talabalarni mashg‘ulotning mavzusi, maqsadi va borishi bilan
tanishtirish.
III. Yangi mavzuni o‘rganish.
Yangi mavzuni o‘rganishdan oldin guruhdagi talabalar teng sonli 3 ta
guruhga ajratiladi.
Birinchi guruh talabalari «O‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi (keyingi
o‘rinlarda – O‘MKHT) markazi boshlig‘i» maqomini olib, kelgusida «O‘rta
maxsus, kasb-hunar ta’limi» faoliyatini rejalashtirishni o‘rganadilar. Shu
bo‘yicha ma’ruza tayyorlaydilar va quyidagi jadvalni to‘ldiradilar:

110

Ikkinchi guruh talabalari «Iqtisodiyot kasb-hunar kollejining rahbari»
maqomiga ega bo‘lib, kollej faoliyatini kelgusida rivojlantirish maqsadida
rejaga kiritilgan ishlarni umumlashtirib, ma’ruza tayyorlaydilar va quyidagi
jadvalni to‘ldiradilar:

Uchinchi guruh talabalari «Iqtisodiyot akademik litseyi direktori»

maqomiga ega bo‘lib, akademik litsey faoliyatini kelgusida rejalashtirishni
o‘rganadilar hamda ma’ruza tayyorlaydilar va quyidagi jadvalni to‘ldiradilar:

№	Toshkent shahrining geografik va demografik shart-sharoitlarini va tegishli sohadagi mutaxassislarga bo‘lgan mahalliy ehtiyojlarini hisobga olgan holda O‘MKHT muassasalarini tashkil etish yuzasidan takliflar ishlab chiqish.	Ta’lim muassasasini boshqarish bo‘yicha ko‘rsatmalar	Izoh
1.
2.
3.
4.

111

№	Iqtisodiyot yo‘nalishi bo‘yicha kasb-hunar kol- lejining istiqbolli ish rejasini ishlab chiqish	Ta’lim muassasasini boshqarish bo‘yicha ko‘rsatmalar	Izoh
1.
2.
3.
4.

№	Iqtisodiyot yo‘nalishi bo‘yicha akademik litseyning istiqbol ish rejasini ishlab chiqish	Ta’lim muassasasini boshqarish bo‘yicha ko‘rsatmalar	Izoh
1.
2.
3.
4.

«Rahbarlar» kelgusida bajarishi mumkin bo‘lgan ishlarni

rejalashtirganlaridan so‘ng, ko‘rgazmali qurollar asosida ma’ruzalarini bayon
qiladilar. Guruhlar o‘rtasida savol-javob, bahs va munozara o‘tkaziladi.
IV. Talabalarning o‘zlashtirgan bilimlarini nazorat qilish va reyting
tizimi asosida baholash
V. Mashg‘ulotni yakunlash.
VI. Uyga vazifa berish.