Toshkent moliya instituti moliyaviy menejment fakulteti "menejment va marketing" kafedrasi

Korxona boshlig’i 

---

26 

 

tuzadi, o’z nomidon boshqa shaxslarga ishonchnomalar beradi, banklarda hisob-

kitob  raqamlarini  ochadi  va  pul  mablag’larini  belgilangan  maqsadlar  yo’lida 

ishlatadi. 

Bosh  muxandis-korxonadagi  barcha  ishlarning  rahbari  va  tashkilotchisi 

hisoblanadi.  Korxona  rahbari  ishda  bo’lmagan  taqdirda  korxona  rahbari 

vazifasini bajaradi. 

Bosh  hisobchi-korxona  tomonidan  amalga  oshiriladigan  barcha  xo’jalik 

muammolarining  nazorat  qilinishini  va  buxgalteriya  hisobi  schyotlarida  aks 

ettirilishini,  tezkor  ma’lumotlar  taqdim  etilishini,  buxgalteriya  hisobotining 

belgilangan  muddatlarda  tuzilishini,  ichki  xo’jalik  zaxiralarini  aniqlash  va 

safarbar qilish maqsadida buxgalteriya hisobi va hisoboti ma’lumotlari asosida 

korxonaning  ho’jalik-moliyaviy  faoliyatini  ta’minlaydi.  Korxona  rahbari  bilan 

birgalikda  tovarmoddiy  boyliklar  va  pul  mablag’laridan  qabul  qilish  va  berish 

uchun asos bo’lib hisoblanadigan xujjatlarni, shuningdek hisob-kitob, kredit va 

moliyaviy majburiyatlarni, hamla korxona shartnomalarini imzolaydi. 

Moliya  bo’limi-korxonaning  moliyaviy  operatsiyalarini  boshqaradi,  uning 

kirim  va  chiqimlarini  ishlab  chiqaradi,  ularning  sarflanishi  ustidan  nazorat 

o’rnatadi, kreditlar olinishini va byudjetga soliqlarning to’lanishini ta’minlaydi. 

Marketing  va  mahsulot  sotish  bo’limi-bozorni  o’rganadi,  mahsulot 

qo’yilishi  bo’yicha  shartnomalar  tuzadi,  mahsulotni  xaridorga  etkazib  berish 

ishlarini amalga oshiradi. 

Ta’minot  bo’limi-ishlab  chiqarish  va  qurilish  ishlarida  to’liq  qatnashib, 

ishlab chiqarish jarayonini zarur materiallar va ehtiyot qismlar bilan ta’minlash, 

bilan shug’ullanadi. 

Xodimlar  bo’limi  odatda,  direktor  o’rinbosarlaridan  biriga  yoki 

direktorning  o’ziga  bo’ysinadi.  Uning  zimmasiga  ishchilarni  yollash  va  ishdan 

bo’shatish; xodimlarning ishga chiqishini ro’yxatdan o’tkazish; ish kunirejimiga, 

intizomga  rioya  etilishini  nazorat  qilishi;  xodimlarni  o’qitish;  ishlovchilarga 

texnika xavfsizligi bo’yicha yo’riqnomalar o’tkazish vazifalari yuklatiladi. 

Hisobot bo’limi-moddiy va moliyaviy resurslarning korxonaga kelishini va 

---

27 

 

ketishini,  ishchi  kuchlarining  hisobini  yuritadi,  korxona  faoliyati  bo’yicha 

hisobotlarni  tayyorlaydi  va  ularni  korxona  rahbarlariga,  shuningdek  davlat  va 

mahallity  xo’jalik  organlariga  taqdim  etadi.  Ularning  majburiyatlariga  asosan 

korxonaga muxandislik-texnika xizmatini ko’rsatishdan iborat. 

Texnika  nazorat  bo’limi-chiqarilayotgan  mahsulot  sifati  ustidan  yalpi 

nazorat  o’rnatadi:  ish  joylarida  operatsiyalarning  sifatli  amalga  oshirilishini 

nazorat  qiladi:  korxonaga  kirib  kelayotgan  materiallar  va  boshqa  buyumlar 

sifatining nazorat qilinishini tashkil etadi. 

Energitik  bo’limi-texnologik,  energetika  va  issiqlik  qurilmalariga  xizmat 

ko’rsatish,  ta’mirlash  va  hamda  takomillashtirish  ishlarini  tashkil  etadi, 

korxonaning  elektr  va  issiqlik  energiyalari  bilan  taminlanishini,  ularning 

taqsimlanishini ta’minlaydi, sarflanishini nazorat qiladi.  

Korxonada  mehnat  unumdorligini  oshirish,  mahsulotning  ishlab  chiqarish 

xarajatlarini  pasaytirish,  olinadigan  foyda  miqdorini  yanada  oshirishning 

ko’plab  imkoniyatlaridan  etarli  darajada  foydalanilmayapti.  Shu  va  shu  kabi 

yana  ko’plab  tadbirlarni  amalga  oshirish  hozirgi  vaqtda  korxona  ma’muriyati 

oldida turgan vazifalardandir.  

Bu  ishlarni  amalga  oshirish  uchun  avvalambor,  korxonadagi  boshqaruv 

strukturasini  yanada  takomillashtirish  talab  etiladi.  Keraksiz  va  samara 

bermayotgan  bo’limlar  o’rniga,  samara  berishi  mumkin  bo’lgan  bo’limlarni 

ochish  va  faoliyatini  takomillashtirish  lozim.  Korxonada  boshqaruv  faoliyatini 

iqtisodiy samaradorligini oshirish bugungi kundagi eng dolzarb masalalardandir.

 

"FAZILAT-SAGE"  MChJning  asosiy  faoliyati  qurilish  mollari  ishlab 

chiqarish  va  sotish  faoliyati  bo’lib,  shunindek,  Chakana  va  ulgurji  savdo  va 

savdo vositachilik faoliyati bilan ham shug’ullanadi: 

2-jadvaldan  "FAZILAT-SAGE"  MChJning  asosiy  moliyaviy-iqtisodiy 

ko’rsatkichlari, ya’ni mahsulotlarni sotishdan sof tushum 2013 yildagi 1764161 

ming  so’m  dan  2014  yilda  2116995  ming  so’mga  oshganligini  ko’rishimiz 

mumkin. Sotilgan mahsulotlarning tannarxi 1682469 ming so’mni tashkil qilib, 

112%ni tashkil qildi. Mahsulot sotishdan yalpi foyda 

---

28